Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.09.2009, Qupperneq 17

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 4. tbl. 85. árg. 2009 13
samvinnuhugsjón á framfæri á fyrstu stigum náms í heilbrigðisgreinum.
Ef við byrjum ekki fyrr en eftir útskrift er það ef til vill orðið of seint.
Deildamúra þarf að lækka strax í upphafi.
Þessi samvinna er líka grundvallaratriði að tilurð öflugra rannsókna,
við þurfum að efla rannsóknahópa, fæstir stunda öflugar rannsóknir til
lengdar í einrúmi. Sterkir hópar eru enn fremur líklegri en aðrir að sækja
í og fá stóra alþjóðlega rannsóknastyrki. Þessir rannsóknahópar þurfa
helst að vera þverfaglegir, brúa bil milli fagsviða.
Eitt af því sem blasir við til að hvetja til slíkrar samvinnu er að koma á
kennarastöðum í fleiri en einni deild eða sviði samtímis. Hvað er að því að
kennari í hjúkrunarfræði sé jafnframt kennari í sálfræði eða félagsvísindum?
Jafnframt þarf að fjölga kennurum sem jafnframt gegna klínískum störfum
eins og nú þekkist best í læknadeild. Heilbrigðisþjónusta byggist í
reynd á tvennu, vísindum og þekkingu annars vegar og samskiptum við
fólk (‘humanioru’) hins vegar. Þetta tvennt þarf að fara saman í námi,
rannsóknum og þjónustu og menn tileinka sér þetta ekki til hlítar nema
í praktísku umhverfi. Íslendingar eru öflug þjóð þrátt fyrir tímabundna
kreppusorg og sút og geta miklu miðlað til annarra. Víða er unnt að
gera betur, ekki síst á sviði samvinnu við landsvæði þar sem vandamál
eru af alvarlegri toga en hér (global health). Nýtt heilbrigðisvísindasvið
getur lagt af mörkum til þróunarsamvinnu á sviði heilbrigðismála. Þar
bíða mörg verkefni. Mörg tækifæri liggja í auknu samstarfi við þær öflugu
rannsóknastofnanir sem hér á landi starfa. Þar hefur verið farið vel af
stað en unnt að efla frekar með sameiginlegum rannsóknaverkefnum,
tengdum störfum, skiptum á starfsmönnum og svo framvegis. Hið sama
gildir um samstarf við önnur svið innan háskólans, ekki síst félagsvísindi
og líffræði. Á sama hátt hafa löng og vaxandi samskipti við háskóla- og
rannsóknastofnanir í öðrum löndum verið lyftistöng. Þau ber að efla með
samstarfi um rannsóknir, framhaldsnám, skipti á kennurum og nemendum
og svo framvegis.
Meginsamskipti háskólans verða þó ævinlega við heilbrigðisstofnanir
hérlendis og ekki síst eru miklar vonir bundnar við áframhaldandi þróun
Landspítalans sem háskólaspítala en það þýðir meðal annars nánari
tengsl spítalans og skólans. Þau hafa ætíð verið mikil en tilvist hins nýja
heilbrigðisvísindasviðs stendur að nokkru og fellur með samvinnu við
spítalann. Samvinna við Landspítalann býður meðal annars upp á þróun
rannsóknaþjónustu sem rekin yrði sameiginlega af báðum stofnunum.
Hún annaðist sameiginlega starfsemi og þjónustu við rannsóknastofnanir,
einstaka vísindamenn, rannsóknanema og öndvegissetur. Í þessu skjóli
getur líka þróast öflugri umsýsla með og samvinna um rannsóknatengt
framhaldsnám, ekki síst doktorsnám.
Tengsl við Landspítalann eru hins vegar ekki nóg. Sinna þarf enn betur
samvinnu við heilsugæslu í landinu, til kennslu og rannsókna. Ekki má gleyma
því að þar fara um 80–85% af samskiptum við heilbrigðisþjónustuna fram.
Jafnframt eru mörg tækifæri til frekari samvinnu við Sjúkrahúsið á Akureyri
og enn fremur Kragastofnanirnar en þar fer fram alhliða blönduð þjónusta á
sviði heilsugæslu og sjúkrahússþjónustu skammt frá höfuðborginni. Því er þar
ákjósanlegur vettvangur til klínískrar þjálfunar heilbrigðisstétta.
Ný stjórnskipun Háskóla Íslands, meðal annars með sameinuðu
heilbrigðisvísindasviði, veitir ómæld tækifæri til þróunar menntunar og rannsókna
á sviðinu. Verði hinni tvíþættu nálgun að góðri heilbrigðisþjónustu haldið til
haga, öflugri gagnreyndri þekkingu annars vegar og samhygð og mannskilningi
hins vegar, mun heilbrigðisgreinum halda áfram að farnast vel.
Fr
ét
ta
pu
nk
tu
r
Föstudaginn 21. ágúst sl.
varði Helga Gott freðsdóttir
hjúkrunarfræðingur og ljós-
móðir doktorsritgerð sína
„Ákvörðunartaka verðandi
foreldra um fósturskimun“
við hjúkr unar fræðideild
Háskóla Íslands. Þetta
var fyrsta doktors vörnin
við hjúkrunarfræðideild en fimm hjúkrunar-
fræðingar hafa stundað doktorsnám við
deildina undanfarið. Athöfnin fór fram í
hátíðasal Háskóla Íslands.
Andmælendur voru dr. Alexander Smárason,
yfirlæknir kvennadeildar sjúkra hússins á Akur-
eyri og dósent við Heilbrigðis vísindastofnun
Háskólans á Akureyri, og dr. Chris McCourt,
prófessor við Thames Valley University,
London. Leiðbeinendur í verkefninu voru dr.
Kristín Björnsdóttir, prófessor við hjúkrunar-
fræðideild Háskóla Íslands og dr. Jane
Sandall prófessor við Kings College, London.
Doktorsritgerð Helgu byggist á eigindlegri
rannsókn um ákvörðun verðandi foreldra um
skimun fyrir frávikum í fósturþroska. Á síðustu
árum hefur samþætt líkindamat verið innleitt
í meðgönguvernd sem skimunaraðferð með
það að markmiði að finna frávik í fósturþroska
svo sem Downs-heilkenni og gefa verðandi
foreldrum þannig aukið val um áframhald
meðgöngunnar.
Helga Gottfreðsdóttir er fædd 1960 og lauk
BS-prófi í hjúkrunarfræði frá Háskóla Íslands
1984. Hún varð svo ljósmóðir 1991 og lauk
meistaraprófi í ljósmóðurfræði frá Thames
Valley University, London, 1999. Frá árinu
1999 hefur hún verið lektor í ljósmóðurfræði
við hjúkrunarfræðideild Háskóla Íslands
og síðustu ár forstöðumaður fræðasviðs
um meðgönguvernd. Hún hefur jafnframt
verið í starfi við Miðstöð mæðraverndar hjá
Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins.
Fyrsta doktorsvörnin í
hjúkrunarfræðideild