Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.09.2009, Side 22

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 4. tbl. 85. árg. 200918
Tafla 1. Verklýsing byltuvarnarhjúkrunarfræðings
A. Fylgja eftir skráðum byltuatvikum á deildum, gefa skriflegar ráðleggingar sem miða að
því að koma í veg fyrir frekari byltur
B. Þróa skráningu á byltumati og byltuvörnum í Sögu sjúkraskrá
C. Skoða sérstaklega alvarleg byltutilfelli með viðeigandi fagaðilum til að komast að því
hvað fór úrskeiðis og hvernig koma megi í veg fyrir slík tilfelli í framtíðinni
Tafla 2. Markmið verkefnis og árangur.
Markmið Árangur í lok verkefnis
A. Fækka alvarlegum byltumeiðslum A. Erfitt að meta út frá atvikaskráningu
B. Morse-byltumat sé gert við innlögn á
deild hjá sjúklingum eldri en 67 ára
B. Gert hjá 84% sjúklinga á öldrunarsviði,
8% á skurðlækningasviði og 14% á
lyflækningasviði l
C. Sett sé fram meðferð samkvæmt
klínískum leiðbeiningum hjá sjúklingum í
byltuhættu
C. Meðferð hjúkrunar skráð hjá 65%
sjúklinga á öldrunarsviði, 8,5% á
skurðlækningasviði og 7% á lyflækningasviði
l. Meðferð annarra fagaðila mun minna skráð
D. Allar byltur séu skráðar í
atvikaskráningu og sjúkraskrár
D. Skráning á byltum jókst um 43% á
öldrunarsviði og 31% á lyflækningasviði l.
Skráning stóð í stað á skurðlækningasviði
E. Yfirmenn ljúki úrvinnslu byltuatvika í
atvikaskrá innan viku
E. Talsverður árangur á öldrunarsviði, óljóst
á hinum sviðunum
F. Alvarleg byltutilvik séu rædd á
teymisfundum á deildum
F. Ekki unnt að meta
Talsverð samvinna var við fagfólk
á spítalanum meðan kínísku
leiðbeiningarnar voru í mótun. Þegar þær
voru tilbúnar voru lykilaðilar skilgreindir
og leiðbeiningarnar sendar í rýni til þeirra.
Þetta voru til dæmis deildarstjórar,
gæðastjórar, klínískir sérfræðingar í
hjúkrun, sérfræðingar í lækningum, for-
stöðumenn fræðisviða, sviðsstjórar og
landlæknisembættið. Leiðbeiningarnar
voru birtar á innra neti spítalans þar
sem auglýst var eftir athugasemdum.
Einnig voru leiðbeiningarnar forprófaðar
á nokkrum deildum þar sem starfsfólk
mat hversu vel leiðbeiningarnar nýttust í
starfi. Unnið var úr öllum athugasemdum
eftir þetta tímabil. Ekki var leitað til
aðstandenda eða sjúklinga þó ljóst sé
að þeir hefðu getað miðlað af sinni
þekkingu.
Klínísku leiðbeiningarnar voru gefnar út
í handhægu formi og birtar á netinu.
Vinnuhópurinn gerði einnig bækling fyrir
sjúklinga og aðstandendur um byltuvarnir,
gátlista til samræmingar á byltuvörnum
fyrir sjúkradeildir og vasaspjald með
Morse-byltumatinu.
Innleiðing
Formleg innleiðing klínískra leiðbeininga
um byltuvarnir hófst í ársbyrjun 2007.
Verkefnið fékk tvisvar gæðastyrk frá
Landspítalanum. Fyrir bragðið reyndist
unnt að gefa leiðbeiningarnar út ásamt
því að ráða hjúkrunarfræðing í hlutastarf.
Innleiðingarferlinu var skipt í fyrra og
seinna tímabil sem hvort um sig stóð í hálft
ár. Á fyrra tímabilinu voru leiðbeiningarnar
aðallega kynntar með fyrirlestrum. Um 32
deildir spítalans fengu kynningu og á
hana hlustuðu 330 hjúkrunarfræðingar
og sjúkraliðar (Rannveig J. Jónasdóttir,
Eygló Ingadóttir og Hlíf Guðmundsdóttir,
2008).
Á seinna tímabilinu var megináhersla lögð
á eftirfylgd byltuatvika á sjúkradeildum.
Hjúkrunarfræðingur heimsótti sjúklinga
sem höfðu orðið fyrir byltum, ræddi
við þá um atvikið, framkvæmdi Morse-
byltumat og skoðaði sjúklingana með tilliti
til jafnvægis og hreyfifærni. Einnig ræddi
hann við fagfólk á viðkomandi deildum
og skildi eftir skriflegar ráðleggingar um
byltuvarnir fyrir viðkomandi sjúkling.
lítið notaður en greinilegt var samt að
starfsfólk reyndi að nýta sér ráðlögð
úrræði til byltuvarna en oft ekki fyrr
en sjúklingurinn hafði dottið (Rannveig
J. Jónasdóttir, Eygló Ingadóttir og
Hlíf Guðmundsdóttir, 2008). Verkefnið
markaði þáttaskil í þekkingu á byltum og
forvörnum gegn þeim á LSH. Ljóst var þó
að meira þurfti til að koma markvissum
aðferðum í dagleg störf.
Byltuvarnarhjúkrunarfræðingar
Árið 2008 hófst 10 mánaða verkefni
þar sem tilgangurinn var að koma á
fót starfi sérhæfðra hjúkrunarfræðinga
í byltuvörnum og reyna að auka
notkun klínísku leiðbeininganna.
Til þátttöku voru valdar sex deildir
af þremur sviðum, öldrunar-,
lyflækninga- og skurðlækningasviði.
Einn hjúkrunarfræðingur á hverju
sviði var fenginn til að sinna hlutverki
Markmiðið var að hindra frekari byltur
hjá sjúklingunum, koma klínísku
leiðbeiningunum í almenna notkun og
auka vitund fagfólks í byltuvörnum
(Rannveig J. Jónasdóttir, Eygló Ingadóttir
og Hlíf Guðmundsdóttir, 2008).
Leitast var við að meta árangur
innleiðingarinnar. Samanburður milli
ára sýndi að skráðum byltum í atvika-
skráningarkerfið fjölgaði úr 492 árið 2006
í 557 árið 2007. Vel er þekkt í erlendum
rannsóknum að þegar byltuverndarátak
stendur yfir er fagfólk meðvitaðra um
skráningu og þá fjölgar skráðum byltum
(Ledford, 1997). Á tveimur deildum, sem
höfðu mjög virkt fagfólk í byltuvörnum,
mátti þó sjá umtalsverða fækkun byltna
eftir að klínísku leiðbeiningarnar voru
teknar upp. Almennt var þó ljóst að
fagfólk notaði Morse-byltumatið ekki
markvisst eins og mælt er með er í
klínísku leiðbeiningunum. Gátlistinn var