Jón á Bægisá - 01.12.2006, Qupperneq 19

Jón á Bægisá - 01.12.2006, Qupperneq 19
AðþýSa undirtyllur á Islandi, sem hafa fullt vald á frumtextanum, að gera athugasemdir við áreiðanleik vestur-íslenskra bókmennta. Hinsvegarhafahópar manna, sem Homi Bhabha kallar „umrenninga“ heimsins — „nýlendubúa, eftirlendubúa, farandfólk, minnihlutahópa — flökkukindur sem ekki láta hemjast innan heimilismarka þjóðlegrar menningar og einhljóma samræðu hennar“ (315), vakið athygli okkar á því að frumtextar gilda ekki lengur. Sjálf nákvæmnin er vafasöm í samhengi nýs umhverfis. Nefna má sæg annarra orsaka fyrir því hve enskar þýðingar á íslensku efni eru fágætar. Sumar þeirra eru tengdar stöðu þýðinga á enska tungu yfirleitt. Arið 1994 gaf Lawrence Venuti út bók sína The Translator’s Invisibility, sem virðist vera útfærsla á grein sem birtist í tímaritinu Textual Practice árið 1993 undir heitinu „Translation as cultural politics: regimes of domestication in English“. I bók sinni ræðir Venuti þýðingar á ensku og sýnir frammá hvernig hlutdrægni og hleypidómar hafa þróast. Hann er að fjalla um rfkjandi skynvillu gagnsæis sem afleiðingu liðugrar orðræðu. Það sem hann er að vísa til er sú staðreynd að liðugt og fljótandi framstreymi er orðið helsti þáttur enskra þýðinga. Gagnsæ orðræða merkir einfaldlega að þegar maður les þýðingu fái hann ekki séð að um þýðingu sé að ræða. Málfar þýðingarinnar er svo liðugt og svo gagnsætt að það ginnir mann til að halda að hann sé að lesa frumsaminn texta. Af þessum sökum verður þýðandinn ‘ósýnilegur’. Þessháttar málfar finnum við til dæmis í Penguin Classics. Það sem þvílíkur liðugleiki leiðir af sér er hinsvegar róttæk framkvæmda- áætlun um ílendingu [domestication] erlends efnis í enska tungu. Lesendur á ensku geta látið sem erlendi höfundurinn sé dulbúinn Anglóamríkani. Margvíslegir drættir upprunalegu menningarinnar hafa verið endur- skilgreindir af þýðandanum, þannig að þeir verði kunnuglegir á ensku. Að skilningi Venutis er hér einfaldlega um að ræða nýtt form imperíal- isma. Þetta er kallað linguicism. Venuti kveður linguicism eiga sér stað „annarsvegar vegna þess að hinn erlendi texti er móttækilegur fyrir margs- konar útleggingu, jafnvel þegar um einstök orð er að ræða; hinsvegar vegna þess að valkostir þýðandans svara til menningarástandsins og verða því á kostnað frumtextans“ (37). Með öðrum orðum lýsir Venuti þýðandanum svo, að hann sé „að greypa viðtekin innlend gildi á texta af annarri tungu“ og sé þá um leið að svipta hann sögulegu mikilvægi (38). Vegna þess að þannig hegðum við okkur á ensku, vegna þess að við leggjum svo mikið uppúr liðugleik og gagnsæi, þá getum við ekki skilað lesendum flóknum, bjöguðum, riðluðum, áður óheyrðum erlendum textum, einsog ljóðum Stephans, á ensku með neinni umtalsverðri nákvæmni. Verkið virðist óvinnandi þegar hafðar eru í huga hömlur tungu, menn- ingar, vana og gildismats. Samt er til ein lausn sem sýnist vera skynsamleg. á JÁSæy/diá — í DAG HEYRA SÖNGGYÐJURNAR TIL m'n 17
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120

x

Jón á Bægisá

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jón á Bægisá
https://timarit.is/publication/1166

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.