Jón á Bægisá - 01.11.2008, Blaðsíða 15

Þýðingar Kristmanns Guðmundssonar og]óns Thoroddsens á Lady Chatterley’s Lover
Þýðingu Kristmanns á Elskhuga lafði Chatterley fylgir formáli sem
útlistar nálgun hans við viðfangsefnið. Þar segir hann að sumir kaflar bók-
arinnar, einkum þeir er þalla um samfarir karls og konu, séu ritaðir af
snilld og hún sé sérstæð að því leyti að höfundur sé óvenjulega opinskár
án þess að fara með klám. Líkt og Lawrence vildi Kristmann lyfta þeirri
bannhelgi, sem hafði verið yfir þessu umfjöllunarefni, og þótti hann ansi
djarfur á sínum tíma eins og Lawrence. Enda leggur hann ríka áherslu á þá
hlið bókarinnar, og segir Astráður Eysteinsson reyndar um formálann, að
Kristmann sé einkar „einstrengislegur í túlkun sinni“ (15). Sú er og raunin;
í þýðingu sinni ákveður Kristmann að fella ýmislegt úr og sleppir eins og
hann orðar það „nokkrum heimspekilegum hugleiðingum skáldsins ásamt
ýmsu smávegis sem tefur og lengir frásögnina að óþörfu og kemur ekki
beinlínis efninu við“ (Kristmann, 5). Af orðum hans má skilja að nokkrar
blaðsíður, lýsingar og ómerkilegir útúrdúrar hafi verið felldir út, en þegar
betur er að gáð má sjá að hann hefur sleppt tugum síðna, og nálgast þær
reyndar hundraðið. Það mikilvægasta, þegar rýnt er í þýðingu hans, er því
kannski ekki endilega það sem hann skrifar heldur það sem hann ákveður
að skrifa ekki, sleppa úr. Því fer þó fjarri að allt það sem hann sleppir úr
sé frásögninni óviðkomandi eða til trafala. Því þar á meðal eru þemu sem
skýra ástarsöguna, eru drifkraftur frásögunnar og nauðsynleg allri fram-
vindu hennar. Þetta eru kaflar sem hvað mest er nú vitnað í og þykja hvað
bestu skrif D.H. Lawrence. Lífssýn Lawrence eða heimspekilegar hugleið-
ingar hafa þurft að víkja að mestu. Frumhyggja eða „prímitivismi“ er ekki
lengur eitt þema verksins, kapítalismi eða efnishyggja ekki heldur, „sósíal-
ismi“ er horfinn sem og bolsévíkar, og þannig mætti lengi telja. Verkið er
ekki lengur ádeila á samfélagið og stjórnmál gegna nánast engu hlutverki
í því, og þar af leiðandi kemst hugsjón Lawrence engan veginn til skila.
Kjötið hefur svo sannarlega verið skafið af beinunum.
Ein helsta málpípa Lawrence, sem útlistar hugmyndir hans úr A Propos
to Lady Chatterleys Lover, sem kom út árið 1930 og útskýrði helstu hug-
myndir höfundarins og verks hans, er að mestu leyti horfin. Að Kristmann
skuli ákveða að sleppa málpípu Lawrence í þýðingunni er hálf þversagnar-
kennt, því hann er sá sem nefnir og útskýrir það þema sem Kristmann segir
vera aðalatriði bókarinnar, það er að segja líkamlega hlið ástarsambands og
það tabú sem hefur legið yfir því umfjöllunarefni, eða eins og Kristmann
segir í formálanum: „Hér á norðurhveli að minnsta kosti hefur lengi hvílt
ógeðslegt draugarökkur yfir öllum þeim málum sem snerta á einhvern hátt
kynferðishvötina. Hula þessi hefur skapað og skapar sífellt alls konar óholl-
ustu og er þrándur í götu þúsunda í gæfuleit þeirra. Samt er hún varin af
herskörum góðra borgara með fádæma dugnaði, ósérplægni og skörungs-
skap. Vei þeim sem reynir að rjúfa hana.“ (7).
á Æœyeisá — Að geta sagt „shit“ fyrir framan dömu
13