Þjóðmál - 01.03.2010, Qupperneq 5

Ritstjóraspjall
Vor 2010
_____________
Áensku er orðið „muckraker“ gjarnan notað um blaðamenn sem fletta ofan af
spill ingu í stjórnmálum og viðskiptalífi sem
bitnar á almenningi . Orðið mun fyrst hafa
verið notað í þessum skiln ingi af Theodore
Roosevelt, 26 . forseta Bandaríkjanna, í upp-
hafi 20 . aldar . Roosevelt vísaði þá til frægrar
kristinnar táknsögu eftir John Bunyan frá
ofanverðri 17 . öld, För píla gríms ins, en í
þeirri bók mun vera lýsing á manni sem var
svo upp tekinn af því að þrífa skítinn á gólf-
inu að hann gat ekki lengur litið upp: allt
hans líf (og yndi) var í skítnum . Roosevelt
viður kenndi fúslega að „sora blaða menn-
irn ir“, sem komu fram á sjón ar svið ið í
Bandaríkjunum undir lok 19 . aldar, hefðu
unnið margt þarfaverkið með því að af hjúpa
spillta stjórnmála menn og stór fyrirtæki
sem misnotuðu aðstöðu sína . En þeim færi
sumum eins og manninum í bók Bunyans:
einblíndu svo á spill inguna og sorann að
þeir sæju ekkert annað, hættu að taka eftir
öllu því góða og háleita sem einkennir
mannfélagið samhliða því sem miður fer .
Og þar með hefði gagnsemi þeirra fyrir
þjóðfélagið dvínað og jafnvel orðið engin .
Þannig er komið fyrir mörgum sem hæst
láta um þessar mundir í bloggheimum og
fjölmiðlunum, t .d . hinum vinsælu blogg-
urum á Eyjunni.is, Agli Helgasyni og Láru
Hönnu . Í þeirra augum er allt gjörspillt
á Íslandi (nema þau sjálf náttúrlega og
fylginautar þeirra) . Af þeim sökum missir
gagnrýni þeirra marks .
Þessir tveir bloggarar hafa óspart beint
spjót um að Við skipta ráði þótt þar séu komn-
ir nýir menn til valda og flestir ótengdir sukki
og svínaríi skuldakónganna . Egill og Lára
Hanna sýnast í grundvallaratriðum andvíg
auknu markaðsfrelsi og starf semi stór fyrir -
tækja . Þau eru dálítið eins og komm arnir í
gamla daga, sem voru með Wall Street og
United Fruit Company á heil anum, eða
áróðursmennirnir Chomsky og Michael
Moore í nú tím anum . Áróðursraus í anda
Chomskys/Michaels Moore hef ur átt greiða
leið í umræðu þáttinn Silf ur Egils undanfarin
misseri án þess að boðið hafi verið upp á
nokkurt mótvægi . Fólk sem hefur séð ljósið
reynir yfirleitt að bægja efasemdum og and-
stæðum sjónarmiðum frá sér . Hví skyldi Egill
Helgason bjóða til sín heimskum og spillt-
um stjórn mála mönn um þegar hann á völ
á djúp stæðri þekkingu Jóhannesar Björns,
sérfræðings Silfur Egils í markaðsbúskap og
alþjóðavæðingu, eða yfirvegaðri gagn rýni
hins hreinlynda og flekklausa Þráins Bert-
els sonar?
Ein ástæða þess að gamaldags komma-svarta galls raus á nú upp á pallborðið
er að það hefur ekki verið tekið nógu vel til
Þjóðmál VOR 2010 3