Stjórnartíðindi fyrir Ísland: B-deild - 01.12.1880, Page 117

107
1880
undir alþingið 1879, eptir að þessar skýrslur, að því er hin einstöku umboð snertir, þar
sem ekki er skýrt ákveðið, hvað afgjald að líklegt sje, að gæti fengist af hinum einstöku
jörðum, sem liggja undir sama umboð, — eru auknar með ítarlegri skýrslum, sem lands-
höfðinginn mun annast um að fáist á þann hátt, sem tiltekinn er í nýnefndu umburðar-
brjefi. Að svo miklu leyti sem ekki verður með þessu mdti útveguð nœgiloga nákvæm
skýrsla að því er snertir einhverja einstaka umboðsjörð, skal meta hana ti! árlegs af-
gjalds af tveimur búfróðum mönnum, er sýslumaður hefur þar til kvatt, og sem ekki
eiga heima í þeim hrcppi, þar som um rœdd jörð liggur í.
Jafnhliða hinum áðurnefndu skýrslum ber einnig að hafa tillit til þess rœktun-
arástands, sem jörð sú er í, er laus er úr byggingu, það er að segja, hvort hún (jörðin)
hafi batnað eða versnað síðan.
5. I\leð tilliti til aðferðar þeirrar, sem fylgja skal við byggingu þjóðjarða, skal
gæta eptirfylgjandi regla:
a, þegar umboðsjörð losnar úr ábúð, ber umboðsmanni að auglýsa þotta á kirkju-
fundum í næstu sóknum, og víðar, eptir því, sem amtmaðnrinn fyrir skipar fyrir hvert
umboð, og hvetja í auglýsingunni þá, sem hafa hug á jörðunni, að snúa sjer til hans að
tilteknum tíma liðnum viðvíkjandi byggingarskilmálunum.
b, Ef nú samkvæmt þessari auglýsingu einhver gefur sig fram, er umboðsmaður
álítur dugandis mann og fullveðja, og sem býðst til að svara hinum árlegu jaröargjöld-
um, sem amtsráðið hefir stungið upp á eða mælt fram með í skýrslurn þeim og uppá-
stungum, sem getur um í 4. atriði, enda sje það boð ekki minna en álnatal það, er áð-
ur hefir goldizt af jörðunni, hefir umboðsmaðurinn heimild til, sem áður, að byggja hon-
um jörðina að áskyldu sámþykki amtmannsins, en þó þannig, að of fieiri jafnhœfir menn
sœkjast eptir sömu jörð, þá ráði aratmaður, hvern velja skal. .
c, Nú fæst ekki afgjaldsupphæð sú, sem amtsráðir hofir stuugiö upp á eða mælt,
fram með, eða það komur fyrir, að nauðsynlegt þykir að lækka þá álnatölu afgjaldsins,
sem hingað til hefir verið, og ber þá umboðsmanni að skýra amtmanni frá öllurn tilboð-
um þeim, sem til hans hafa komið. Amtmaðurinn hefir vald til að samþykkja bygging
jarðarinnar optir hinum boðnu kostum, svo framarlega sem afgjaldsupphæö sú fæst, sem
hlutaðeigandi sýslunefnd hefir stungið upp á eða samþykkt.
d, Að öðrum kosti leitar amtmaðurinn álits hlutaðeigandi sýslunefndar um hin
gjörðu tilboð, og snndir svo landshöfðingjanum málið til úrskurðar.
e, J>að skal vcra aðalregla, að byggingarbrjefin heimili leiguliðum ætílanga á-
búð. En ef fyrrgreindar reglur um, hvernig byggingarskilmálarnir skuli ákveðnir, eða
aðrar ástœður gjöra það ómögulegt að semja um lífstíðarábúð á einhverri jörð fyrir þá
fardaga, er jörðin losnar úr byggingu, verður umboðsmaðurinn að byggja jörðina til
bráðabirgða á þann hátt, sem haganlegastur er fyrir umboðssjóðinn, til dœmis með því
að byggja hana að eins um eitt ár.
6. Eins og að undanförnu ber að gjöra það að skilyrði í byggingarbrjefinu
fyrir þjóðjörðum, að leiguliði sje skyldur til að framkvæma árlega án þóknunar eða lin-
unar í landskuldinni tilteknar jarðahœtur, er framkvæmdar verða tneð fólksafla þeim, sem
til or á jörðunni.
Til hinna umfangsmeiri jarðabóta, sem útheimta leigða verkamenn, og sem baka
landsetanum talsverðan og sjerstakan kostnað, mun hann mcga eiga von á styrk af um-
boðssjóðnum. Skilyrðið fyrir því, að slíkur styrkur veitist, er það, að samþykki landshöfðingja
8»
25. inaí.