Orð og tunga - 01.06.2005, Blaðsíða 104

102
Orð og tunga
flettiorð en athugun leiddi í ljós að það var hluti samsetningar.17 Að
öðru leyti er orðið einungis að finna sem hluta samsetningar og dæm-
in fjölmörg. í grein Gustavs (1989:106) er hins vegar að finna eina ör-
ugga dæmið um sjálfstæða notkun nafnorðsins en það er í nafni á smá-
sögu.18
2.5 Samantekt
í þessum kafla voru ræddar heimildir um væða og nafnorðið væðing,
jafnt ein og sér og í samsetningum. Niðurstaðan var sú að væða og
væðing væru svo til aldrei notuð í frjálsri dreifingu. Orðabókarsagan
var rakin og dæmi sýnd um merkingarþróun. Færð voru að því rök
að sögnin hervæða væri nafndregin enda er hún eina samsetta væða-
sögnin fram á síðustu öld.
3 Aldur og tíðni sagna/nafnorða sem hafa
væða/væðing að seinni/síðasta lið
3.1 Inngangur
í þessum hluta verður rætt um aldur og tíðni. Við aldursgreiningu ber
einkum að hafa í huga að orð, sem er að finna í ritmáli af einhverjum
toga, hefur mjög líklega verið notað í talmáli um nokkra hríð. Ald-
ursgreiningin verður því aldrei nákvæm. Tíðnitölum ber líka ávallt að
taka með varúð enda sýna þær í besta falli ákveðnar tilhneigingar en
aldrei endanlegar niðurstöður.
3.2 væða-sagnir í samsetningum
í söfnum OH eru fjölmargar samsetningar með -væða. Þær má sjá í (8)
þar sem aðeins er sýndur fyrri liður/liðir samsetningarinnar:19
17í ritmálssafninu er orðið væðing hluti samsetningarinnar fiskkassavæðmg; í texta-
safninu er væðing ljóslega notað í stað orðsins einkavæðing. Á netinu fundust tvö dæmi
um að orðið væðing væri notað eitt og sér. í bæði skiptin er þó nafnorðið undanskilið
(síma- og gagnasamskiptavæðing,flís(peysu)væðing).
18Smásagan Væðing er í bók Sigurðar Á. Friðþjófssonar (1983), Sjö fréttir. Sagan
fjallar um tölvuvæðingu.
19Formin eru ýmist persónuform (a) eða lýsingarháttar-/lýsingarorðsform (b) enda
hafa persónuformin ekki fundist. (-) fyrir framan sögnina merkir að til séu dæmi með