Orð og tunga - 01.06.2005, Qupperneq 108

106
Orð og tunga
3.6 Aldursdreifíng nafnorða sem enda á væðing
Elsta dæmið úr ritmálssafni OH um væðing í samsetningum er hervæð-
ing frá öðrum þriðjungi tuttugustu aldar. Frá þeim tíma hefur sam-
setningunum fjölgað mikið. Um flest þeirra er þó aðeins eitt dæmi.
Það er tímanna tákn að flest dæmin eru um orðið tölvuvæðing, eitt
og sér eða sem hluta af samsetningu. í textasafni OH fundust á sjötta
hundrað dæma um orð sem enda á væðing, langflest um orðin iðnvæð-
ing og vélvæðing. Algengustu nafnorðin og sagnirnar úr textasafninu
endurspegla hvort annað; nafnorðin eru þó miklu fleiri en sagnirnar.
Algengustu textasafnsorðin eru líka í megindráttum þau sömu og þau
úr ritmálssafninu. Dæmin frá Gustavs sem ekki eru í söfnum OH, sbr.
(11), eru langflest frá níunda áratug síðustu aldar en dæmafjöldinn
er óviss. Þess skal getið að í íslenskri orðtíðnibók (1991) eru fimm orð
sem enda á væðing. Sjö dæmi eru um orðið vélvæðing en eitt um hvert
hinna.
3.7 Yngstu dæmin
Sífellt bætast nýjar sagnir í hóp væða-sagna. í (16) eru dæmi um sagnir
sem ekki hafa áður verið nefndar í þessari grein. í (16c-d) má sjá að
hægt er að skeyta tegundamöfnun eða skammstöfunum framan við
væða.
a. alþjóða- blogg(er)- breiðbands-
evrópu- fartölvu-
hlutafélaga-
b. ein-
c. ADSL- o.fl.
d. Bachelor-
hlutafélags- klám-
hlutafjár- makka-
hnatt- nútíma-
intemet- orku-
kara- rafeinda-
FM- hf./háeff-
Philipe Stark- Tetra-
rök- sjúkdóma-
sagna- sjúkdóms-
sendiráða- skák-
séðogheyrt- vef-
sjálfvirkni- vetnis-
ISDN- RSS-
Windows- o.fl.
Eðlilegt framhald þessa eru svo nafnorðin sem ekkert lát virðist vera
á.
26Sagnimar £ (16) hafa flestar fundist á netinu með aðstoð leitan'éla, þó ekki sagna-
væða sem höfundur heyrði í útv'arpinu 29. maí 2003. Lýsingarhátturinn einvæddur er
úr bók Sigurðar Gylfa Magnússonar (2000:9).