Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.1999, Síða 31

Ráðstefnan fór fram i„The Queen Elizabeth Conference Centre“ og nálægum byggingum og mynduðust langar
biðraðir við skrásetningu ráðstefnugesta.
hættuástand í ýmsum heimshlutum sem hefur áhrif á
fjármögnun heilbrigðiskerfisins. Vaxandi áhyggjuefni væru
einnig ýmsir faraldrar og sjúkdómar á borð við alnæmi,
malaríu og berkla. Fjölgun borgarastyrjalda og náttúru-
hamfara hefur einnig áhrif á heilbrigðiskerfið og aðgang að
því. Hún lagði áherslu á misskiptingu í alþjóðaheilbrigðis-
málum þar sem fimmtungur mannkyns hefur ekki aðgang
að nútímaheilsugæslu og helmingur hefur ekki aðgang að
nauðsynlegum lyfjum. Hún sagði að ójöfnuður í alþjóða-
heilbrigðisþjónustu hefði aukist þrátt fyrir góðan ásetning
um að þreyta þessu með slagorðunum „heilsa handa
öllum" sem sett var fram fyrir 20 árum. Lélegt og ónógt
vatn væri orðið alþjóðlegt heilbrigðisvandamál. Umhverfis-
þættir valda meiri og meiri heilsuvandamálum um heim
allan. Hún sagði það ekki koma á óvart þó hjúkrunarfræð-
ingar hefðu beint sjónum sínum að þessum þáttum þar
sem heilsa fólks byggðist á heilbrigði móður jarðar.
Hjúkrunarfræðingar væru í góðri aðstöðu til að vera tals-
menn heilbrigðs umhverfis. Hún lagði áherslu á að heil-
brigðismál væru mannréttindamál og það væri skynsam-
leg fjárfesting að fjárfesta í góðu heilsufari um heim allan.
Hjúkrunarfræðingar gætu átt stóran þátt í að breyta lífsstíl
manna, það væri oft erfitt, en framkvæmanlegt eins og
minnkandi reykingar í Bandaríkjunum sýndu. Gro Harlem
Brundtland kom á fund með blaðamönnum eftir fyrirlestur
sinn og sagði þar að hlutverk WHO væri að aðstoða
stjórnvöld við að fá það besta fram í hverri starfsstétt
þannig að sérþekking verði lögð til grundvallar við
stefnumótun í heilbrigðismálum í hverju landi. Sem dæmi
um bætt heilsufar í heiminum nefndi hún bólusetningar og
mikilvægi þeirra, sagði stjórnvöld ábyrg fyrir góðri heilsu
þegnanna og ítrekaði að því fjármagni, sem færi til
heilbrigðismála, væri vel varið.
Hjúkrunarfræðingar talsmenn barna um heim allan
Carol Bellamy, framkvæmdastjóri UNICEF, gerði að vonum
réttindi barna að umtalsefni. Hún sagði hjúkrunarfræðinga
berjast fyrir bættum aðbúnaði barna um heim allan og þeir
mótmæltu menntunarskorti barna víða um heim, ofbeldi
og misnotkun sem grundvallast á kynferði barnanna,
vinnuþrælkun, fátækt og lélegum aðbúnaði vegna styrj-
alda. Hún sagði efnahagsleg og félagsleg réttindi mikil-
vægust, efla þyrfti menntun stúlkna, auka jafnrétti kynj-
anna og almennt hreinlæti. Leggja þyrfti áherslu á að þarfir
barna teldust til mannréttinda. Bellamy sagðist snemma
hafa kynnst hinum einstöku eiginleikum hjúkrunar þar sem
móðir hennar hefði verið hjúkrunarfræðingur. Það væri
hlutverk hjúkrunarfræðinga að þekkja þarfir barna og
fjölskyldunnar innan veggja heimilanna sem utan og vera
tengiliðir milli einstaklinga, fjölskyldna, heilbrigðisstofnana
og samfélagsins. Þess vegna væru hjúkrunarfræðingar
talsmenn barna um heim allan og legðu áherslu á réttindi
þeirra og gagnrýndu þær aðstæður sem ógnuðu þeim.
Hún sagði að samvinna UNICEF við hjúkrunarstéttina hefði
haft í för með sér aukin réttindi barna innan heilbrigðis-
kerfisins um heim allan.
Með tilkomu barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna,
CRC, sem öll lönd eiga aðild að nema Sómalía og Banda-
ríkin, hefði aukin áhersla verið lögð á réttindi barna og í
kjölfarið hefði hulu verið svipt af málefnum sem áður hefði
verið þagað um, svo sem vinnuþrælkun barna og kyn-
ferðisleg misnotkun. Athyglin hefði beinst að þáttum sem
hefðu mest áhrif á góða heilsu síðar meir, t.d. meðgöng-
unni og fyrstu æviárunum þar sem grunnur er lagður að
líkamlegum, tilfinningalegum og vitsmunalegum þroska,
mikilvægi menntunar fyrir öll börn og að þau fái að þrosk-
ast við öruggar og hvetjandi kringumstæður sem
unglingar.
Franskir hjúkrunarfræðingar vöktu athygli á ólíkum
viðhorfum til dauðvona sjúkiinga og fjölskyldna þeirra, og
hjúkrunarfræðingar frá Líbanon vöktu athygli á stöðu
hjúkrunarstéttarinnar í stríðshrjáðum löndum. Hjúkrunar-
247
Tímarit hjúkrunarfræðinga ■ 4. tbl. 75. árg. 1999