Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2005, Síða 40

Valgerður Katrín Jónsdóttir
„Margt eldra fólk vill tala
um dauðann við lífslok"
- segir Jo Hockley sem vinnur aö
doktorsritgerö um vinnu á líknarheimilum
Jo Hockely er hjúkrunarfræðingur og mestan hluta starfsævi sinnar hefur hún helgað
líknarhjúkrun. Hún var frumkvöðull að stofnun líknarráðgjafateymis innan sjukrastofnana
i Bretlandi og innblástur að stofnun liknarteymis á Landspitala - háskólasjúkrahúsi. Hún
hefur birt fjölmargar greinar og bækur um líknarmeðferð. Sem stendur er hún að Ijúka
doktorsnámi sínu sem snýr að þróun líknarmeðferðar inni á öldrunarstofnunum.
„Fólk gerði sér í auknum mæli grein fyrir
því á Bretlandi á áttunda áratugnum að
aldurssamsetning þjóðarinnar var að breytast,“
segir hún. „Stjórnvöld sögðu: Við getum ekki
séð um allt þetta gamla fólk, það er allt of
kostnaðarsamt fyrir kerfið. Við verðum að láta
einkaaðila sjá um það. Við munum greiða þeim
400 pund á viku til að sinna því.
A áttunda áratugnum og í lok þess níunda
var það alveg þokkaleg upphæð. Kostnaður við
heimilin hefur þó aukist á undanförnum árum,
en stjórnvöld greiða enn sömu upphæð.
Þar sem hjúkrunarheimilin eru einkarekin hafa
þau ekki þurft að bjóða upp á líknarmeðferð.
Nú er hins vegar farið fram á að sú þjónusta
sé í boði, og á hverju ári er farið yfir ýmsa
þætti sem lúta að líknarmeðferð. Þar sem
fólk er farið að dvelja á hjúkrunarheimilum í
auknum mæli deyja fjölmargir þar, í Skotlandi
er t.d. talið að að meðaltali 33% íbúanna deyi
á hjúkrunarheimilunum á hverju ári, þó er það
misjafnt eftir heimilum, á sumum stöðum deyja
um 10% íbúanna en á öðrum eru það um 80%.“
Þarf að hvetja starfsfólkið til að vera opið
fyrir svörum um dauðann
Einn þátttakandi á ráðstefnunni sem hlustaði á
erindi Ernu og Jo sagði að Erna benti á vandamál
í líknarmeðferðinni og Jo á lausnirnar. „Já, Erna
benti á að fólki fyndist erfitt að sitja og vera með
deyjandi fólki. Það hafði því rnikil áhrif á mig
að vita að margir þeirra sem hugsuðu um gamla
fóllcið á hjúkrunarheimilunum vildu sitja hjá
þeim sem voru að deyja. Ég var mjög undrandi á
því. Eg veit ekki hver ástæðan fyrir því er. Margir
sem fara að vinna á hjúkrunarheimilum hafa alls
enga menntun. Þeir fara að vinna þar þar sem
þeir eru fullir samúðar með eldra fólkinu. Við
erum einnig með fólk sem vill læra.
Jo Hockley flutti fyrirlestur um hvernig nota megi ígrundun
og þekkingu sem byggð er á reynslu til að koma á
breytingum varðandi umönnun við lífslok þeirra sem búa á
hjúkrunarheimilum. I fyrirlestri sínum sagði hún frá því að
sífellt fleiri eldri borgarar dæju á hjúkrunarheimilum. Hún
var spurð hver væri ástæðan fyrir þessu.
Timarit hjúkrunarfræöinga 3. tbl. 81. árg. 2005
Við höfum sett á laggirnar samvinnuhópa
þar sem starfsfólkið deilir reynslu sinni og
þekkingu. Ég held þeir hafi þurft á mér að
halda sem hjúkrunarsérfræðingi, ég held þeir
hefðu ekki getað gert þetta sjálfir, því þeir höfðu
ekki þekkingu um meðferð við lok lífs. Svo ég
held það hafi hjálpað að ég hafði þekkingu á