Skírnir - 01.09.2014, Síða 63

287átök um þjóðhöfðingjavald …
tengdur Baugi bæði fjárhagslega og persónulega. Auðmenn hefðu
kostað kosningabaráttu hans. „Dóttir forsetans vinnur hjá Baugi,“
sagði Davíð í sjónvarpsviðtali.36
Aldrei áður hafði verið fjallað um forseta Íslands með þessum
hætti. Í einkaviðtölum Davíðs um þetta leyti kvað við sama tón.
Hann fullyrti „við fjölmarga málsmetandi menn, og þar á meðal
forseta Íslands, að Baugsmenn yrðu allir komnir í tugthúsið um
haustið, enda væri um stærsta svikamál Íslandsögunnar að ræða“.37
Alþingi samþykkti fjölmiðlalögin 24. maí 2004. Þau voru ekki
send forseta Íslands þegar í stað því að ýmsir ráðamenn, þar á meðal
Halldór Ásgrímsson, óttuðust að forsetinn myndi neita að staðfesta
þau. Davíð Oddsson var hins vegar viss um að forsetinn ætti ekki
annan kost en að staðfesta lögin. Eins og til öryggis sló Davíð samt
út síðasta trompi sínu og sagði í viðtali við Ríkisútvarpið 25. maí
að ýmis vafamál kæmu upp ef forsetinn neitaði að staðfesta lögin.
Fyrsta vandamálið fælist í því hver ætti að úrskurða um hvort for-
setinn hefði vald til að synja staðfestingu laga: „Færustu lögspek-
ingar deila mjög mikið um það. Ég hef ekki ennþá tekið afstöðu til
þess hvernig ég ætti að kanna það, en það kæmi sennilega í minn
hlut að kanna það lögfræðilega“ („Forsætisráðherra segir að fjöl -
miðlalögin …“ 2004: 4).
Máflutningur forsætisráðherra var skýr: Endanlegt vald til að
úrskurða um vald forsetans væri í höndum hans en ekki Hæsta-
réttar. Með þessum orðum sínum gerði forsætisráðherra tilkall til að
fara með dómsvaldið í landinu.38
skírnir
36 Viðtalið birtist í heild í Morgunblaðinu, 15. maí 2004 („Útskýra þarf fjarveru for-
seta fyrir ríkisstjórn Dana og konungsfjölskyldu“ 2004: 4).
37 Guðjón Friðriksson 2008: 320. Í formála bókarinnar þakkar höfundur Ólafi
Ragnari Grímssyni „fyrir að sitja með mér löngum stundum og ræða við mig …“
(11). Hann er því vafalaust heimildamaðurinn að ummælum Davíðs um væntan-
legan dvalarstað Baugsmanna í fangelsi haustið 2004. Heimildamenn Jóhanns
Haukssonar og Sigtryggs Ara Jóhannssonar (2006: 140) greina einnig frá full-
yrðingum Davíðs um Baugsmenn sumarið 2004: „„Þessir menn verða komnir í
tugthúsið með haustinu“ er ein af þeim setningum sem hrutu af vörum forsæt-
isráðherra á þessum tíma við ýmsa áhrifamenn.“
38 Greinarhöfundur sagði í blaðaviðtali að yfirlýsing forsætisráðherrans væri jafn-
gildi tilraunar til „valdaráns“ („Forsætisráðherra boðar valdarán“ 2004: 13).
Skírnir Haust 2014 umbrot.qxp_Layout 1 6.10.2014 13:19 Page 287