Skírnir - 01.09.2014, Page 131

355snorri í odda
og það gerði Þorlákur og nam jafnframt „lítið bóknám“ sem mun
merkja að hann fékk nokkra tilsögn í latínu (Þorláks saga A 2002:
48; Þorláks saga B 2002: 145). Byrjendur lærðu þannig lestur og lat-
neska beygingarfræði og drógu líka til stafs. Það er víða fullyrt að
Sæmundur fróði hafi stofnað skóla í Odda og að Snorri Sturluson
hafi gengið í skólann og hann telst nafntogaðastur þeirra sem námu
í Oddaskóla (Sigurður Líndal 1974: 261).
Þetta eru skiljanlegar ályktanir um skólahald og fyrst fullyrt er
að latínuskóli hafi verið í Odda, hugsa menn með sér að hinn næmi
Snorri hafi sjálfsagt verið tekinn inn í skólann og að svo hæfur
maður hljóti að hafa lokið námi þar. Hér er margs að gæta og má
fyrst athuga að ekki er víst að verið hafi „skóli“ í Odda í nútíma-
merkingu með sérstöku skólahúsi, bekkjum og ákveðnum stundum
fyrir kennslu í einstökum greinum. Þess konar skóli kann hins vegar
að hafa verið á Hólum í Hjaltadal. En Eyjólfur Sæmundsson er
kallaður „fóstri“ Þorláks og það merkir að hann var einkakennari
hans og kannski eins konar fósturfaðir um leið.4 Þegar Snorri var
orðinn sjö ára eða svo hefur sjálfsagt þurft að ákveða hvernig
menntun hans skyldi háttað. Hefur væntanlega komið til álita hvort
einhver lærður klerkur tæki að sér að leiðbeina Snorra litla og hvort
hann legði stund á klerkleg fræði og þar með latínu. Mörgum hefur
virst alveg sjálfsagt að Snorri hafi lært einhver latnesk fræði í Odda
og kunnað latínu. Aðrir hafa bent á að í Snorra-Eddu komi ekki
margt fram sem bendi til þekkingar á latneskum fræðum og enn
minna sem bendi til latínukunnáttu höfundar. Fræðimenn skiptust
í tvo hópa eftir hugmyndum sínum um þetta en miklu fleiri munu
hafa trúað á latínukunnáttu Snorra og klerklega menntun.
Loks tók sig til enski fræðimaðurinn Anthony Faulkes og gerði
málinu rækileg skil í grein sem birtist árið 1993. Í stuttu máli er
niðurstaða hans sú að hvergi verði þess vart að Snorri hafi í Eddu
sinni stuðst beint við rit á latínu né heldur komi fram áhrif frá lat-
ínu á orðalag, stíl eða framsetningu (Faulkes 1993: 59 76). Sverrir
Tómasson gerir þá athugasemd við þetta að það hafi legið fyrir að
Snorri beiti ekki málbrögðum latneskrar mælskulistar en það merki
skírnir
4 Um slíka „fóstra“ sjá Sverrir Tómasson 1988: 15 21.
Skírnir Haust 2014 umbrot.qxp_Layout 1 6.10.2014 13:19 Page 355