Skírnir - 01.09.2014, Page 170

arlíf verkakonu í Eyjafirði nútímans er langt frá því að vera það
sama og á 18. öld. Sviðsetning fólks á sjálfu sér í sjálfsævisögu getur
þannig verið einskonar málamiðlun milli þess „sem gerðist“ og
ríkjandi hugmyndar í viðkomandi menningarheimi um hvað sé
„gott líf“ (Freeman og Brockmeier 2001: 81). Þegar við lesum
sjálfsævisögu sjáum við rammann utan um gildi og viðmið þess
samfélags sem textinn er skrifaður í (Freeman og Brockmeier 2001:
77). Til þess að skynja sjálfsmynd Guðrúnar er því gagnlegt að
greina hvað hún leggur áherslu á í frásögn sinni en ekki síður hverju
hún sleppir.
Það sem sagt er
Sjálfstæði og vald er áberandi í sögunni. Margt bendir til þess að
vinnufólk þessa tíma hafi getað verið nokkuð sjálfstætt. Mikill
skortur var á vinnuafli og duglegt fólk var eftirsóttur starfskraftur.
Vinnufólkið átti sumt einhverjar eignir svo sem verkfæri, sauðfé og
kistur með einhverjum verðmætum sem nýttust því til verslunar og
vöruskipta. Af heimildum Guðnýjar um feril Guðrúnar að dæma
hefur hún greinilega verið eftirsótt til vinnu, hún gat á tímabili valið
úr vistum og var á sýslumanns- og hreppstjóraheimili og átti þar
ágæta vist. Með tímanum náði Guðrún að koma sér upp nokkrum
eignum. Hún átti stórt kerald, eldhúsáhöld, fatnað og nokkrar
kindur svo nokkuð sé nefnt.
Í sjálfsævisögu sinni fjallar Guðrún nokkuð um stöðu sína gagn-
vart þeim sem meiru ráða en hún og undirstrikar sjálfstæði sitt og
kjark oftar en einu sinni. Hún gefur þá mynd af sér að hún láti ekki
bjóða sér hvað sem er og segir frá því þegar hún gengur úr þeim
vistum sem henni líkar ekki og kvartar til yfirvalda undan hús-
bændum þegar svo ber undir svo sem þegar skómakarinn hótaði
henni lífláti og hún yfirgaf vistina og „klagaði fantinn“. Einnig gekk
hún úr vistinni þegar Páll á Þórustöðum hafði af henni gráa gimbur.
Þá minnist hún alloft á eignir sínar. Fram kemur í bók Guðnýjar
að eftir 20 ára starfsævi hafði Guðrún náð að koma sér upp fjár-
stofni og fleiru sem nægði til að hún gat hafið búskap með eigin-
manni sínum Illuga. Guðrún virðist hafa verið nokkuð sjálfstæð í
394 brynja þorgeirsdóttir skírnir
Skírnir Haust 2014 umbrot.qxp_Layout 1 6.10.2014 13:19 Page 394