Skírnir - 01.09.2014, Qupperneq 216

því að veita ríkisborgararétt einstaklingum sem ekki uppfylla skil-
yrði laga og dæmi eru um að slíkt hafi verið gert í kjölfar (og vegna)
fjölmiðlaumfjöllunar um einstaka mál. Þótt lagalegur sveigjanleiki
sé nauðsynlegur til að geta tekið á ólíkum málum einstaklinga þá
má hann ekki verða til þess að regluverkið — þar sem rætur órétt-
lætisins liggja — sé látið óhreyft.
Með skýrslu um málefni útlendinga utan EES, sem unnin var af
innanríkisráðuneyti, velferðarráðuneyti og utanríkisráðuneyti að
frumkvæði innanríkisráðherra, var gerð tilraun til að byggja upp
sátt um setningu nýrra og réttlátari heildarlaga um útlendinga sem
tækju bæði til dvalar og atvinnu. Breytt afstaða velferðarráðuneyt-
isins — og skortur þar á pólitískri forystu — varð hins vegar til þess
að ekki náðist samstaða um að leggja fram frumvarp til heildarlaga
sem sameinaði lög um dvöl og atvinnu og færði framkvæmd lag-
anna á eina hendi. Verkalýðshreyfingin (ASÍ) lagði sín lóð á vogar-
skálarnar til að koma í veg fyrir breytingar og er sú afstaða sam -
hljóða þeirri sem ríkir meðal verkalýðsfélaga annars staðar í Evr-
ópu. Þetta hefur hins vegar ekki hlotið opinbera umfjöllun sem er
nauðsynleg til að þeir, sem gefa sig út fyrir að vera talsmenn félags-
legs réttlætis og jöfnuðar, taki þátt í mótun framtíðarsýnar í mála-
flokknum fyrir opnum tjöldum fremur en að láta sér nægja að vera
í andstöðu við gildandi lög eða hefja upp raustina þegar einstak-
lingsmál ber á góma.
Með nýjum heildarlögum væri hægt að uppræta það lögfesta
misrétti sem er á milli útlendinga — sem dvelja á Íslandi — eftir
menntunarstigi og stétt. Jafnframt væru dvalarleyfaflokkar endur -
skoðaðir svo ljóst mætti verða af laganna hljóðan hverjir hafa heim-
ild til dvalar á Íslandi og hverjir ekki. Þessar tillögur fela ekki í sér
byltingu heldur breytingar sem eru óhjákvæmilegar til að hægt sé að
halda áfram að þróa málaflokkinn. Þær fela jafnframt ekki endilega
í sér mikla fjölgun á einstaklingum sem hafa möguleika á að flytja
til Íslands eins og sakir standa þótt vera kunni að fleiri útlendingar,
sem á Íslandi búa til skemmri tíma, nýttu sér möguleika á að sam-
einast sínum nánustu ættingjum og/eða setjast að hér á landi. Það er
skoðunar virði hvort fleiri ættingjar en þeir allra nánustu eigi að
geta dvalið á Íslandi á grundvelli fjölskyldusameiningar og hvort
440 halla gunnarsdóttir skírnir
Skírnir Haust 2014 umbrot.qxp_Layout 1 6.10.2014 13:19 Page 440