Skírnir - 01.04.2014, Side 84

82
HEMING GUJORD
SKÍRNIR
„Sete, kjære du,“ lo Klara. Hun reiste sig med Kolfinna i armene og
bar den store piken hjem til teltet.
Kort efter sovnet Kolfinna skjelvende av en ny og ukjent lykke, med an-
siktet trykket inn i leiepikens nattkjole som duftet sá S0tt og forunderlig.
(120)
Persónulýsing Kolfinnu hefur eflaust átt mikinn þátt í því að les-
endahópur Kristmanns stækkaði eftir útkomu bókarinnar. Höf-
undurinn býður upp á nærfærnar erótískar lýsingar, en gefur ekki
allt upp, og ögrar þannig nautnalegri forvitni lesenda. Kristmann
fjallaði mikið um erótík í skáldverkum sínum, yfirleitt frá sjónar-
horni karlmanna sem gegna hlutverki aðalpersóna, en í einstaka til-
vikum er erótík einnig miðlað frá sjónarhorni kvenna og stúlkna.
Þessi lýsing á sambandi Kolfinnu og Klöru sýnir einnig hvað það er
sem er erfitt að túlka í verkum Kristmanns í dag. Um leið og við
látum hrífast af djörfum, erótískum lýsingum er á sama tíma ekki
hægt annað en að taka eftir síðbúinni nýrómantískri sýn á ungu
konuna; hún er jarðbundin og þræll eigin kyns. Erótíkin tekur af
henni völdin, hún sýnir ekkert frumkvæði: „Hun fikk lyst til á kaste
sig ned pá bakken og trykke ansiktet inn i lynget som nu var blitt
vátt av duggen." Það er eins og þessari erótísku upphafsathöfn Kol-
finnu með sér eldri stúlku sé fremur ætlað að undirbúa hana fyrir
hinn mikilvæga erótíska fund með karlmanninum. Hér tekur Klara
einnig af skarið gagnvart leynilegum elskhuga sínum, en Kolfinna
fylgir henni bara, eins og barnslegur voeuyr. En á þeirri stundu breyt-
ist einnig hin erótíska upplifun í eitthvað jákvætt í huga Kolfinnu:
Hun kom seg helt fram til stenen, sá hun báde horte og sá dem. Det dun-
ket voldsomt i hodet hennes, og hun var svett over det hele, da hun kom
frem. Men litt efter litt mens hun stod der stilnet det inne i henne; tystnet
inn i ro og fred. — Det hun horte og sá var bare vakkert; nettop slik som
det helst skulde være. — Det steg en jubel i henne, sterk og lysende glad;
allting blev fest og glede. — Hun folte at hun aldri vilde bli sá angst over
det som Finnur sa, nu mere (141).
Það að geta unnið bug á kynlífskvíðanum felur auðvitað í sér meira
frelsi. En það er ekki nauðsynlegt að nálgast þessa senu með
fræðilegum kennisetningum Sigmunds Freud og Wilhelms Reich.