Skírnir - 01.04.2014, Page 98

96 KRISTÍN LOFTSDÓTTIR OG MÁR W. MIXA SKÍRNIR
um þetta er sérhefti Fálkans sem gefið var út árið 1938 í tilefni af 20
ára fullveldi Islands en þar má sjá mjög markvissa kynningu á Islandi
sem landi á leið til nútímavæðingar. Blaðið er að mestu ritað á
norðurlandamálum og þar eru kynntar ýmsar stofnanir landsins og
atvinnuvegir ásamt listgreinum. Landsbankinn og Utvegsbankinn
auglýsa þar starfsemi sína með heilsíðuauglýsingum sem hafa líklega
það markmið að draga fram nývæðingu íslands og þróun í samræmi
við aðrar Evrópuþjóðir (Vilhjálmur Finsen og Skúli Skúlason 1938).
Eins og Guðmundur Jónsson (1995: 86) hefur bent á hafði þjóð-
ernishyggja í tengslum við efnahagsstjórn landsins ekki þau áhrif
að íslendingar vildu óbreytt efnahagsástand heldur var þvert á móti
mikill áhugi á uppbyggingu og nývæðingu atvinnuhátta.
Þessi sérhæfing banka út frá sérstökum hópum lánþega hélt
áfram næstu áratugi. Bankar, sem lánuðu þeim sem vildu komast í
ódýrt lánsfé, voru stofnaðir næstu áratugi. Nöfn þeirra endurspegla
að þeir áttu að lána ákveðnum hópum frekar en einblína á sérhæf-
ingu í tegundum útlána (Sigurður Jóhannesson 2004). Iðnaðar-
bankinn var stofnaður 1953, Verzlunarbanki íslands árið 1963 og
Alþýðubanki íslands árið 1971 (Ásgeir Jónsson 2009). Þessir bankar
keyptu Utvegsbankann árið 1989 (Sveinn Agnarsson 2004) og fékk
sameinaður banki nafnið Islandsbanki.3 Sparisjóðir héldu áfram
þeirri sérstöðu að auðkenna sig við sín bæjarfélög og héruð eða jafn-
vel iðngrein, eins og á við um Sparisjóð vélstjóra sem var stofnaður
árið 1961, á svipuðum tíma og bankarnir sem tengdu sig við ákveðn-
ar starfstéttir. Næstu áratugi á eftir var einnig í slagorðum bank-
anna, þ.e. í markaðssetningu þeirra, hamrað á gagnkvæmum tengsl-
um fjármálastofnana og viðskiptavina þeirra. Landsbanki Islands
vísaði til sjálfs sín sem „banka allra landsmanna". Á 100 ára starfs-
afmæli bankans árið 1986 var auglýst að hann hefði verið banki allra
landsmanna í 100 ár og svipað stef mátti heyra næstu áratugi á eftir,
jafnvel árið 2006 þegar áhersla bankans var á erlendan vöxt. Aug-
lýsingar Búnaðarbanka íslands vísuðu til þess að hann væri „traust-
ur banki". Slagorðið sótti trúverðugleika sinn til þess að bankinn
3 Hér er um að ræða sama nafn á óskyldri stofnun og þeirri sem stofnuð var árið
1904.