Skírnir - 01.04.2014, Page 196

194
GESTUR GUÐMUNDSSON
SKÍRNIR
fyrsta plata Utangarðsmanna kom út, birti bókmenntafræðineminn
Árni Óskarsson (1980) grein í Tímariti Máls og menningarþar sem
hann tefldi félagslega raunsæjum sjómannatextum bræðranna
Bubba og Tolla Morthens fram gegn fagurgala dægurlagatexta í ára-
tugi um „sjómannslíf, sjómannslíf, ástir og ævintýr“. Andrea Jóns-
dóttir (1980) tók undir þetta í Þjóðviljanum og kallaði gúanórokkið
hina nýju alþýðutónlist. Árni Björnsson (1980) var fljótur til svars,
fagnaði nýju raunsæi en réðst gegn leirburði í hinni nýju textagerð
og kvað um leið upp þann dóm yfir tónlist gúanórokkaranna að
hún væri stæling á söluvæddri erlendri tónlist. Á næstu vikum
blönduðu ýmsir sér í umræðuna, þar á meðal hinn hámenntaði tón-
listarfræðingur dr. Hallgrímur Helgason (1980) sem bað menn um
að rugla ekki alþýðutónlist saman við „þá hreggs hrærikytju sem
stendur að popp-framleiðslu“. Rithöfundurinn Anton Helgi Jóns-
son (1980) andmælti Árna Björnssyni og taldi gúanórokkið affara-
sælt hjónaband róttækra sjónarmiða og vinsællar tónlistar.
Bókmenntafræðingarnir Silja Aðalsteinsdóttir (1980) og Eysteinn
Þorvaldsson (1980) reyndu að auka skilning milli herbúðanna. Silja
benti á hliðstæðu gúanórokks við eldri öreigabókmenntir, og Ey-
steinn vildi byggja brú með því að hvetja til samstarfs ungra skálda
og gúanórokkaranna. Skáldið Jón Óskar (1980) hafnaði slíkum
málamiðlunum og sagði að öreigauppruni mætti aldrei verða af-
sökun fyrir því að slá af ítrustu listrænum kröfum, en bókmennta-
fræðingurinn Kristján Jóhann Jónsson (1980) svaraði Jóni Óskari
með ásökunum um fælni í garð kvenna og menntamanna. Þessi
harða deila meðal vinstri sinnaðra menntamanna náði hámarki á fjöl-
mennum umræðufundi í Árnagarði um miðjan nóvember árið 1980
þar sem Árni Björnsson, Eysteinn Þorvaldsson og Silja Aðalsteins-
dóttir höfðu framsögu, en samkvæmt blaðafréttum varð Tolli Mor-
thens stjarna fundarins þegar hann hýddi íslenskufræðingana fyrir
skilningsleysi á bakgrunni og samfélagslegri merkingu gúanórokks-
ins og sagði: „Það er verið að krossfesta Bubba bróður í nafni hinnar
einu sönnu tungu" (1980). Á hliðarlínunni stóð popúlistinn Ásgeir
Tómasson (1980) og henti góðlátlegt gaman að þessum skylmingum
hinna róttæku.
Hvort sem þessi stormur meðal róttækra menntamanna átti þátt