Skessuhorn - 16.12.2015, Blaðsíða 88

MIÐVIKUDAGUR 16. DESEMBER 201588
Elsti núlifandi Íslendingurinn geisl-
ar af góðvild og jákvæðni þar sem við
hittum hann í síðustu viku á Dval-
arheimilinu í Stykkishólmi. Georg
Breiðfjörð Ólafsson býr í litlu her-
bergi þar. Hann situr í hjólastól við
rúm sitt. Á náttborðinu er útvarp og
sími með stórum snertitökkum til
að ýta á númerin sem hringja skal í.
Georg er orðinn sjóndapur. Á hillu
standa ljósmyndir af sonum hans,
tengdadætrum og barnabörnum. Á
veggnum hangir heiðursskjal dag-
sett 13. maí á þessu ári og undirrit-
að af öllum bæjarfulltrúum Stykkis-
hólms. Það segir að Georg Breið-
fjörð Ólafsson sé Heiðursborgari
Stykkishólms. Þann 26. mars á þessu
ári varð hann 106 ára gamall og þar
með elsti núlifandi Íslendingurinn.
Enginn annar karl hefur náð þess-
um aldri hér á landi.
Glaður og reifur
Annan dag jóla verður Georg 106
ára og 9 mánaða gamall. Þrátt fyr-
ir þennan háa aldur lítur hann ótrú-
lega vel út. Andlit hans er fjarri því
að vera rúnum rist af elli. Þó hann
sjái orðið illa þá er augnaráð hans
lifandi. Það er stutt í hlátur og bros.
Hann á það jafnvel til að fara með
vísubrot og raula kvæði. Hann veit
að blaðamaður kemur frá Akranesi.
Georg er gamall skipasmiður og við
ræðum aðeins um Kútter Sigurfara
og meinleg örlög þess skips. Síðan
förum við saman með kvæðið um
Kútter Harald. Skiptumst á að fara
með sitt hvora línuna. Georg kann
þetta allt og hlær við „stráknum“
sem er kominn að taka við hann við-
talið og kann að kveða um Kútt-
er Harald á móti sér. Í restina erum
við farnir að syngja í kór; „Og all-
ir komu þeir aftur og enginn þeirra
dó, af ánægju út að eyrum hver ein-
asta kerling hló.“ Georg hlær aft-
ur. „He, he. Já, já,“ segir hann lágt
eins og við sjálfan sig. Lífsgleðin er
ríkjandi þáttur í fari elsta Íslendings-
ins.
„Ég er hér eldgamall,“ segir hann,
lítur upp og brosir fallega. „Ég sé
illa og það er eitthvað máttleysi í
löppunum á mér. En ég heyri sæmi-
lega og sef ágætlega. Mér líður vel.
Ég var aldrei neitt að spekúlera í því
þegar ég var yngri að ég yrði svona
gamall maður. Ég er ánægður með
lífið, með syni mína þrjá og tengda-
dætur og allt þeirra fólk. Ég vil þó
hvergi annars staðar vera en hér í
Stykkishólmi í þessari kompu eða
hvað á að kalla það svona í gríni. Mér
finnst herbergið mitt nógu stórt.
Það þarf ekkert að vera stærra.“ Ge-
org útskýrir það nánar með því að
vísa til þess að sjónin sé orðin döpur.
Hann vilji hafa það sem hann þurfi
við höndina. Væri herbergið stærra
yrði hann bara að flytja sig meira um
og það myndi bara skapa óþægindi
fyrir hann.
Trúir á líf eftir þetta
Blaðamanni leikur hugur á að vita
hvort Georg telji sig geta þakk-
að háan aldur einhverju sérstöku.
„Ég held ekki. Ég hef bara borð-
að sama mat og aðrir. Ágætan og
góðan íslenskan mat. Aldrei reykti
ég tóbak að ég geti kallað. Kannski
stundum vindla. Ég lærði aldrei að
reykja og langaði aldrei til þess. Ég
drakk mikið frekar brennivín en þó
ekki mikið. Brennivín eyðileggur
margt í líkamanum er sagt. En ég
vann alltaf með höndunum og fékk
þannig jafna og góða hreyfingu. Ég
er ekkert öðruvísi en aðrir menn en
hef haft það gott alla ævi. Ljómandi
gott. Ég er mjög sáttur. Ekki vantar
að ég hafi verið gæfusamur.“
Við þetta má bæta að langlífi er
í ætt Georgs eins og reyndar virð-
ist vera með svo margt annað fólk
sem á lífshlaup sitt við Breiðafjörð.
Báðar ömmur Georgs urðu þannig
til að mynda 95 ára sem þótti mjög
hár aldur á þeirra tíð.
Við höldum áfram að ræða lang-
lífi og fram kemur að Georg trúir á
framhaldslíf. Hann segist hafa sönn-
ur fyrir því. „Ég er ekki hræddur við
dauðann. Það þýðir ekki neitt. Það
liggur fyrir öllum að deyja eða hvað
það er kallað. Sjálfur hef ég heyrt
og séð framliðið fólk hér inni hjá
mér. Ég hef spurt það; „hvað heit-
ir þú?“ Enginn vill svara hvað hann
heitir. Ég var vakandi þegar ég varð
var við þetta fólk. Í gamla daga var
það kallað draugar. Þetta er ágætis
fólk en ég þekki það ekki. Ég heyri
bara í því.“
Af breiðfirskum ættum
Við víkjum talinu að öðru og fáum
Georg til að segja frá sjálfum sér og
sínu lífshlaupi. Georg er Breiðfirð-
ingur í báðar ættir. Foreldrar hans
voru Ólafur Sturlaugsson bóndi
og ullarmatsmaður og Ágústa Sig-
urðardóttir húsfreyja. „Ég fæddist
1909 í Akureyjum nokkuð utan við
mynni Gilsfjarðar. Það fyrsta sem
ég man eftir er þegar ég var þriggja
ára og Sigurður afi minn í Akureyj-
um dó. Það var líkkistan hans þar
sem hún stóð svört á litinn. Ég man
líka eftir því að pabbi reif gamalt
hús. Hann lét allan gaflinn detta í
einu lagi. Það var 1914 þegar ég var
fimm ára,“ rifjar Georg upp. Hann
segist hafa átt viðburðarík æskuár
í Akureyjum. „Við fórum snemma
að tína egg og dún. Það þótti okk-
ur gott og gaman. Æðareggin voru
alveg skínandi góð. Pabbi sendi þau
til Reykjavíkur. Þar átti hann systur
sem vann í verslun og hún tók við
þeim og seldi. Foreldrar mínir voru
með búskap í Akureyjum, kindur
og kýr eins og gerðist í sveitinni.
Pabbi minn var oddviti og sýslu-
nefndarmaður í þá daga. Ég man
vel frá gamla tímanum þegar hann
heyjaði í eyjunum. Ég var á sumrin
að slá með orfi og ljá. Pabbi smíð-
aði allt sem smíða þurfti og saumaði
segl á bátana sem þurfti til að fara á
milli eyjanna. Mamma var sauma-
kona og seinna varð konan mín það
líka. Mér hefur alltaf þótt vænt um
blessaðan Breiðafjörðinn.“
Georg segir að margt fólk hafi
komið í Akureyjar því þær voru
þá í alfaraleið þeirra sem fóru
um Breiðafjörð. „Maður kynntist
mörgum af ströndinni við að búa
þarna í Akureyjum. Fyrsti kenn-
ari okkar krakkanna var Jóhannes
úr Kötlum skáldið mikla sem all-
ir kannast við. Hann ferðaðist vítt
og breitt um Dalasýslu og var ágæt-
ur farkennari. Jóhannes var rúm-
lega tvítugur en ég var miklu yngri:
„Bráðum koma blessuð jólin, börn-
in fara að hlakka til,“ kvað hann.
Þetta voru allt Dalamenn, skáld-
in Jóhannes úr Kötlum, Stefán frá
Hvítadal, Jón frá Ljárskógum og
Steinn Steinarr,“ segir Georg þegar
hann rifjar upp æskuárin fyrir um
einni öld síðan.
Einn eftir af
systkinunum
Þau voru fimm systkinin, börn
þeirra Ólafs og Ágústu í Akureyj-
um. „Ég er annar í þeirri röð og
einn eftir,“ segir Georg. Eyjólfur
bróðir hans sem lengst af var skip-
stjóri í Stykkishólmi lést 17. apríl á
þessu ári „Eyjólfur var yngsti bróð-
ir minn og vantaði bara eina viku
til að verða hundrað ára þegar hann
dó.“
Aðspurður segist Georg muna vel
eftir jólahaldi æskudaganna í eyjun-
um. „Við fengum tindáta í jólagjöf.
Karla með blýi neðan í. Það var eitt-
hvað annað þá heldur en í dag. Jól-
in byrjuðu þá ekki eins snemma og
núna. Við borðuðum allaf hangi-
kjöt. Svo var eldsteikt rafabelti úr
Georg Breiðfjörð Ólafsson er elsti Íslendingurinn:
„Ég er sáttur, líður vel og hef haft það ljómandi gott alla ævi“
Annan dag jóla fyllir Georg Breiðfjörð Ólafsson 106 ár og níu mánuði. Hann er vel ern, sáttur og ánægður með lífið.
Georg með sonum sínum þegar hann var útnefndur Heiðursborgari Stykkishólms í maí á þessu ári. Næstur á myndinni er
Gylfi 68 ára, þá Georg sjálfur 106 ára, Júlíus Bragi 66 ára yngstur er Ágúst Ólafur 64 ára.
Hér má sjá lista yfir elstu núlifandi Íslendingana og þá karlmenn sem náð hafa
hæstum aldri frá upphafi. Heimild: Jónas Ragnarsson.