Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2017, Blaðsíða 60

Boðið er upp á kveðjustund við dánarbeð eftir að læknir
hefur staðfest andlát og búið hefur verið um hinn látna af alúð
og virðingu. Í flestum tilvikum vill fólk slíka stund. Djákni
heimilisins stjórnar athöfninni nánast alltaf en aðstandendum
er einnig kynntur sá eðlilegi möguleiki að prestur, djákni eða
forstöðumaður lífsskoðunarfélags, sem ef til vill tengist fjöl-
skyldunni, komi og hafi umsjón með kveðjustundinni. Einnig
er tekið sálgæslu- og stuðningsviðtal og farið yfir næstu skref
er varða undirbúning og framkvæmd útfararinnar.
Það er gríðarlega mikilvægt að djákni sinni þörfum að -
standenda á hverjum tíma. Ef djákni er ekki til staðar vegna
sumarleyfa hefur hann fengið sóknarprest úr Laugarneskirkju,
Áskirkju eða prófast til að svara kalli ef þarf.
Líknarteymi, sem í eru djákni og hjúkrunarfræðingar, hafa
útbúið möppu með gagnlegum upplýsingum og leiðbeiningum
er snúa að umönnun einstaklings í lífslokaferli og við ævilok,
sem og stuðningi við aðstandendur. Þetta safn upplýsinga veitir
starfsfólki öryggi og tryggir um leið gæði þjónustunnar.
nokkrum dögum eftir andlát, áður en nýr íbúi flytur inn,
er höfð húskveðja, sem áður var kölluð minningarstund, til að
heiðra minningu hins látna og styðja við aðstandendur, íbúa
og starfsfólk. upp á slíkar stundir hefur verið boðið frá upphafi
starfseminnar á Sóltúni. Í seinni tíð, eftir því sem veikara fólk
kom inn á Sóltún og hafði þar skemmri viðdvöl, hafa orðið til
tvö form af húskveðjum. annars vegar er um að ræða
húskveðju sem haldin er af virðingu við þá íbúa sem búið hafa
á heimilinu til lengri tíma en þá hafa tengsl skapast við aðra
íbúa, ástvini og starfsfólk. hins vegar er það húskveðja sem
haldin er af virðingu við þá íbúa sem staldrað hafa stutt við en
þá hafa lítil eða engin tengsl náð að myndast.
Markmið og tilgangur húskveðju
Tilgangur húskveðju er að heiðra minningu hins látna og skapa
vettvang fyrir íbúa og starfsfólk til að votta samúð og þakka
fyrir samfylgd. Stundirnar eru hugsaðar fyrir nánustu aðstand-
endur og vini sem hafa tengst heimilinu, öðrum íbúum, að -
standendum þeirra og starfsfólki á þeim tíma er ástvinur hefur
búið á Sóltúni. Samverustundin er undirbúin af djákna í
samráði við starfsfólk og aðstandendur. Djákni stjórnar athöfn-
inni sem samanstendur af tónlist og töluðu orði. Með hús -
kveðjunni eru aðstandendur alla jafna að kveðja heimilið, íbúa
og starfsfólk. Yfirleitt hafa skapast góð og vinsamleg tengsl sem
eftirsjá er í.
Framkvæmd húskveðju
húskveðjan er alla jafna haldin á virkum degi kl. 14:30 í setu-
stofu íbúans. Þannig er stundin tengd við kaffitímann. Í minn-
ingarorðum, sem djákninn semur og flytur, er dregin upp
mynd af lífshlaupi íbúans, fjölskyldu hans og síðast en ekki síst
hvaða persónu hann hafði að geyma. Við undirbúning minn-
ingarorðanna fundar djákninn með starfsfólki íbúans um kynni
sín og samfylgd þeirra við íbúann og aðstandendur hans. Þetta
er mikilvægur liður í að styðja starfsfólkið við að kveðja hinn
látna og fjölskylduna, staðsetja dýrmætar minningar og búa sig
undir að mynda ný tengsl.
aðstandendurnir, sem sækja kveðjustundina, eru fyrst og
fremst þeir sem hafa myndað tengsl við heimilið og íbúa
sambýlisins og starfsmenn. Þeir aðstandendur, sem hafa mynd -
að slík tengsl, eru ávallt hvattir til að heimsækja Sóltún í fram-
haldinu.
Í þeim tilvikum, þar sem íbúi hefur ekki náð að mynda
tengsl við aðra íbúa, er markmið húskveðjunnar að styðja nán-
ustu aðstandendur og starfsfólk. Sú kveðjustund er alla jafna
haldin kl. 14:00 á virkum degi fyrstu dagana eftir andlát. Ekki
eru flutt minningarorð og viðstaddir eru aðeins allra nánustu
aðstandendur og starfsfólk sambýlisins. Stundin er hugsuð sem
stuðningur við þá og boðið er upp á kaffi eða tesopa og meðlæti.
Eftirfylgd
Mikilvægt getur reynst að slíta ekki á samferðina heldur fylgja
aðstandendum eftir í ákveðinn tíma, eftir því sem þarf. Ekki er
hægt að veita slíka eftirfylgd nema í takmarkaðan tíma vegna
þess að annað yrði á kostnað þeirra er eftir búa á heimilinu.
Meðal annars af þeirri ástæðu, en þó ekki síst með fjölskylduna
jón jóhannsson og júlíana sigurveig guðjónsdóttir
60 tímarit hjúkrunarfræðinga • 3. tbl. 93. árg. 2017