Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2017, Blaðsíða 57

vellíðan skjólstæðinga og starfsfólks á hjúkrunarheimili með trúarlegri aðstoð
tímarit hjúkrunarfræðinga • 3. tbl. 93. árg. 2017 57
Á Sóltúni búa 92 íbúar í 11 átta manna og einu fjögurra manna
sambýli. Setustofan myndar nokkurs konar hjarta hvers sam -
býlis og skapar heimilisbrag. hver íbúi hefur til umráða 30 fer-
metra herbergi með eigin baðherbergi.
Samfylgd hefst
Saga úr Sóltúni:
Þeir þekktust fyrir, djákninn og aðstandandinn. Aðstandand-
inn hafði átt foreldri á Sóltúni nokkrum árum áður, foreldri
sem var nú fallið frá en hafði verið honum mjög nákomið og
söknuðurinn var mikill. Djákninn hafði átt samfylgd með
þessum aðstandanda og maka hans um tíma. Nú varð ekki
horft fram hjá nýrri stöðu: makinn var orðinn veikur og fram
undan voru vegamót í lífi þeirra.
„Ég get kannski, mig langar að maki minn geti verið heima.
Þú mátt til að hjálpa mér, ég á svo erfitt með að taka þetta
skref.“ Sterkur, sannur og einlægur vilji skein úr augunum og
andlitinu öllu en þau báru um leið með sér merki sársauka og
þreytu. Staðan var breytt, aðstandandinn gat ekki gert meira.
Þessi saga er aðeins ein af mörgum birtingarmyndum breytinga
og um leið þess starfs sem hefst um leið og íbúi og aðstand-
endur hans koma á heimilið. Samfylgdin hefst oftast áður en
einstaklingurinn flytur inn á Sóltún. aðstandendum eru sýndar
vistarverurnar, lengd og breidd herbergisins er mæld og al-
menn kynning á starfinu á heimilinu fer fram auk þess sem
sjúkraþjálfun og iðjuþjálfun er kynnt. fólk sest niður yfir kaffi-
bolla og fulltrúi starfsmanna á sambýlinu fær stutta kynningu
á íbúanum, heilsufari hans og lífsmynstri. Þegar íbúinn flytur
inn leggja allir sig fram um að láta honum líða sem best og
myndir og persónulegir munir prýða gjarnan herbergin.
Þannig er lagður grunnur að áframhaldandi samskiptum og
þessar fyrstu stundir skipta gríðarlega miklu máli fyrir líðan
íbúans strax frá byrjun.
hjúkrunarheimilið Sóltún byggist á vel ígrundaðri hugmynda -
fræði, markmiðum og gildum sem metnaðarfullt starfsfólk
hefur að leiðarljósi enda segja margir sem koma þangað: „Það
er eitthvað svo gott að koma hér inn.“ Sá tími, sem fer í hönd
hjá íbúanum og allri fjölskyldunni eftir að viðkomandi flytur
inn, er á margan hátt sérstakur. Misjafnt er hvernig fólk bregst
við flutningi á hjúkrunarheimili og ættingjar geta tekið mis-
-
mikinn þátt í honum. Sérhver móttaka einstaklings og ástvina
hans er því einstök.
Við flutning á hjúkrunarheimili verða breytingar á einkalífi
íbúans og það tekur tíma að venjast þeim. Íbúinn býr yfir fyrri
reynslu og þekkingu, á sér lífssögu og heilsufarssögu, bæði and-
lega og líkamlega, og síðast en ekki síst fjölskyldu og ástvini
nær eða fjær. Það getur skapað óöryggi og kallað fram streitu-
einkenni að þurfa að yfirgefa heimili sitt, munina sína, öll þessi
„smáu“ atriði sem eru þrátt fyrir allt svo mikilvæg og hluti af
manni sjálfum. nýjum íbúa finnst oft að hann sé að missa
stjórn á aðstæðum sínum og að vegið sé að öryggi hans, reisn
og sjálfsvirðingu. Þess vegna leggur starfsfólk Sóltúns sig fram
um að stuðla að því að viðkomandi líði sem best og hann sé
sáttur þrátt fyrir að heilsufarið sé oft og tíðum orðið bágborið.
haft er að leiðarljósi að sýna íbúanum virðingu og kærleika.
Einnig er afar mikilvægt að gera sér far um að hlusta eftir og
sýna áhuga hinum trúarlega þætti í lífi einstaklingsins
(lífsskoðun), óháð trúarbrögðum eða trúleysi. Mikilvægt er að
viðkomandi fái tíma á eigin forsendum til að segja sína sögu.
Megináherslan er lögð á vellíðan íbúans, öryggistilfinningu,
virðingu fyrir einkalífi og sátt.
Það reynist einnig mörgum aðstandendum erfitt að þurfa
að „fela“ ástvin sinn ókunnugum inni á hjúkrunarheimili. góð
líðan ástvinarins skiptir aðstandendur mestu máli við þessi
þáttaskil (júlíana Sigurveig guðjónsdóttir, 2005). Þess vegna
skiptir viðmót starfsmanna gagnvart fjölskyldunni miklu máli
Það reynist einnig mörgum aðstandendum er-
fitt að þurfa að „fela“ ástvin sinn ókunnugum
inni á hjúkrunarheimili. Góð líðan ástvin ar ins
skiptir aðstandendur mestu máli við þessi þátta-
skil. Þess vegna skiptir viðmót starfsmanna
gagnvart fjölskyldunni miklu máli í aðlögunar-
ferlinu: „Lengi býr að fyrstu gerð.“
Sá tími, sem fer í hönd hjá íbúanum og allri fjöl-
skyldunni eftir að viðkomandi flytur inn, er á
margan hátt sérstakur. Misjafnt er hvernig fólk
bregst við flutningi á hjúkrunarheimili og ætt-
ingjar geta tekið mismikinn þátt í honum. Sér-
hver móttaka einstaklings og ástvina hans er því
einstök