Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2017, Blaðsíða 77
tímarit hjúkrunarfræðinga • 3. tbl. 93. árg. 2017 77
Ályktun
Makar karla á hormónahvarfsmeðferð vegna blöðruhálskirtils-
krabbameins finna fyrir margháttuðum vandamálum í tengsl -
um við meðferðina sem hafa áhrif á velferð þeirra, svo sem
óvissu, skort á upplýsingum um sjúkdóm og meðferð, líkamlegt
og loks andlegt álag sem verður í kjölfar breytinga á persónu-
legu atgervi sjúklingsins. Þar sem um er að ræða meðferð sem
hefur margháttaðar afleiðingar í för með sér á samband manns
og maka til viðbótar við álag vegna lífshættulegs sjúkdóms,
þurfa þeir sérhæfðan stuðning og upplýsingar sem taka mið af
þessum vandamálum. Skipuleggja þarf heildræna þjónustu
fyrir þennan hóp hér á landi og gera ráð fyrir virkri þátttöku
maka frá upphafi meðferðar.
Þakkarorð
Rannsóknin hlaut styrk frá fagdeild þvagfærahjúkrunarfræð -
inga og vísindasjóði Landspítala. Þvagfæraskurðlæknar á Ís -
landi og krabbameinslæknar fá þakkir fyrir veitta aðstoð.
Guðnýju Zoëga eru einnig færðar þakkir fyrir yfirlestur.
Heimildir
Adams, E., Boulton, M., og Watson, E. (2009). The information needs of part-
ners and family members of cancer patients: A systematic literature review.
Patient Education and Counseling, 77 (2), 179–186. Doi: 10.1016/j.pec.
2009.03.027.
Blöndal, K., Zoëga, S., Hafsteinsdottir, J.E., Olafsdottir, O.A., Thorvardardottir,
A.B., Hafsteinsdottir, S.A., og Sveinsdottir, H. (2014). Attitudes of regis -
tered and licensed practical nurses about the importance of families in
surgical hospital units: Findings from the Landspitali University Hospital
family nursing implementation project. Journal of Family Nursing, 20 (3),
355–375. Doi:10.1177/1074840714542875.
Carter, N., Bryant-Lukosius, D., DiCenso, A., Blythe, J., og Neville, A.J. (2010).
The supportive care needs of family members of men with advanced pros-
tate cancer. Canadian Oncology Nursing Journal, 20 (4), 166–176.
Couper, J., Bloch, S., Love, A., Macvean, M., Duchesne, G.M., og Kissane, D.
(2006). Psychosocial adjustment of female partners of men with prostate
cancer: A review of the literature. Psycho-Oncology, 15 (11), 937–953. Doi:
10.1002/pon.1031.
Ervik, B., Nordøy, T., og Asplund, K. (2013). In the middle and on the sideline:
The experience of spouses of men with prostate cancer. Cancer Nursing,
36 (3), E7-E14. Doi: 10.1097/NCC.0b013e31824fe1ef.
Fridriksdottir, N., Sigurdardottir, V., og Gunnarsdottir, S. (2006). Important
needs of families in acute and palliative care settings assessed with the fam -
ily inventory of needs. Palliative Medicine, 20 (4), 425–432.
Fridriksdóttir, N., Sævarsdóttir, P., Halfdánardóttir, S.I., Jónsdóttir, A., Magn-
úsdóttir, H., Ólafsdóttir, K.L., … Gunnarsdóttir, S. (2011). Family members
of cancer patients: Needs, quality of life and symptoms of anxiety and de-
pression. Acta Oncologica, 50 (2), 252–258. Doi:10.3109/0284186X.2010.
529821.
Gomella, L.G., Johannes, J., og Trabulsi, E.J. (2009). Current prostate cancer
treatments: Effect on quality of life. Urology, 73, S28-S35. Doi: 10.1016/
j.urology.2009.03.003.
Harden, J.K., Northouse, L.L., og Mood, D.W. (2006). Qualitative analysis of
couples’ experience with prostate cancer by age cohort. Cancer Nursing,
29 (5), 367–377.
Hershman, D. L., Unger, J.M., Wright, J.D., Ramsey, S., Till, C., Tangen, C.M.,
… Hussain, M. (2016). Adverse health events following intermittent and
continuous androgen deprivation in patients with metastatic prostate can-
cer. JAMA Oncology, 2 (4), 453–461. Doi:10.1001/jamaoncol.2015.4655.
Higginson, I.J., Hart, S., Koffman, J., Selman, L., og Harding, R. (2007). Needs
assessments in palliative care: An appraisal of definitions and approaches
used. Journal of Pain and Symptom Management, 33 (5), 500–505. Doi:
http://dx.Doi.org/10.1016/j.jpainsymman.2007.02.007.
Johnson, R.B. (2007). Toward a definition of mixed methods research. Journal
of Mixed Methods Research, 1 (2), 112–133.
Jonsson, A., Aus, G., og Bertero, C. (2009). Men’s experience of their life
situation when diagnosed with advanced prostate cancer. European Journal
of Oncology Nursing, 13 (4), 268-273.
Kolbrún Albertsdóttir, Helga Jónsdóttir og Björn Guðbjörnsson (2009).
Lífsgæði og lífsgæðarannsóknir. Tímarit hjúkrunarfræðinga, 4 (85), 22–29.
Krabbameinsskrá (e.d.). Nýgengi krabbameina 1958–2012, karlar. Sótt á
http://www.krabbameinsskra.is/tables.jsp?id=2&page=t.
Lög um réttindi sjúklinga nr. 74/1997.
McCaughan, E., McKenna, S., McSorley, O., og Parahoo, K. (2015). The ex-
perience and perceptions of men with prostate cancer and their partners
of the CONNECT psychosocial intervention: A qualitative exploration.
Journal of Advanced Nursing, 71 (8), 1871-1882. Doi: 10.1111/jan.12648.
Mohile, S.G., Mustian, K., Bylow, K., Hall, W., og Dale, W. (2009). Manage-
ment of complications of androgen deprivation therapy in the older man.
Critical Reviews in Oncology/Hematology, 70 (3), 235–255. Doi: 10.1016/j.
critrevonc.2008.09.004.
Northouse, L.L., Mood, D.W., Montie, J.E., Sandler, H.M., Forman, J.D.,
Hussain, M., … Kershaw, T. (2007). Living with prostate cancer: Patients’
and spouses’ psychosocial status and quality of life. Journal of Clinical
Oncology, 25 (27), 4171-4177. Doi: 10.1200/JCO.2006.09.6503.
Northouse, L.L., Mood, D.W., Schafenacker, A., Montie, J.E., Sandler, H.M.,
Forman, J.D., … Kershaw, T. (2007). Randomized clinical trial of a family
intervention for prostate cancer patients and their spouses. Cancer, 110
(12), 2809–2818. Doi: 10.1002/cncr.23114.
O’Shaughnessy, P.K., Laws, T.A., og Esterman, A.J. (2015). The prostate cancer
journey: Results of an online survey of men and their partners. Cancer
Nursing, 38 (1), E1-E12. Doi:10.1097/NCC.0b013e31827df2a9.
Osse, B.H., Vernooij-Dassen, M.J., de Vree, B.P., Schadé, E., og Grol, R.P.
(2000). Assessment of the need for palliative care as perceived by indivi-
dual cancer patients and their families: A review of instruments for improv -
ing patient participation in palliative care. Cancer, 88 (4), 900–911.
Osse, B.H., Vernooij-Dassen, M.J., Schadé, E., og Grol, R.P. (2006). Problems
experienced by the informal caregivers of cancer patients and their needs
for support. Cancer Nursing, 29 (5), 378–390.
Polit, D.F., og Beck C.T. (2012). Nursing Research, Generating and Assessing
Evidence for Nursing Practice (9. útgáfa). Lippincott Williams & Wilkins.
Rees, J., Clarke, M.G., Waldron, D., O’Boyle, C., Ewings, P., og MacDonagh,
R.P. (2005). The measurement of response shift in patients with advanced
prostate cancer and their partners. Health and Quality of Life Outcomes, 3
(21). Doi: 10.1186/1477-7525-3-21.
Saylor, P.J., og Smith, M.R. (2009). Metabolic complications of androgen dep-
rivation therapy for prostate cancer. The Journal of Urology, 181 (5),
1998–2008. Doi: 10.1016/j.juro.2012.11.017.
Sharpe, L., Butow, P., Smith, C., McConnell, D., og Clarke, S. (2005). The rela-
tionship between available support, unmet needs and caregiver burden in
patients with advanced cancer and their carers. Psycho-Oncology, 14 (2),
102–114. Doi:10.1002/pon.825.
Sigríður Halldórsdóttir (2013). Fyrirbærafræði sem rannsóknaraðferð. Í
Sigríður Halldórsdóttir (ritstj.), Handbók í aðferðafræði rannsókna (bls.
281–297). Akureyri: Háskólinn á Akureyri.
Sigurdardottir, S.H., og Kareholt, I. (2014). Informal and formal care of older
people in Iceland. Scandinavian Journal of Caring Sciences, 28 (4), 802–811.
Doi:10.1111/scs.12114.
Sigurlína Davíðsdóttir og Anna Ólafsdóttir (2013). Notkun blandaðra aðferða
í rannsóknum. Í Sigríður Halldórsdóttir (ritstj.), Handbók í aðferða fræði
rann sókna (bls. 393–402). Akureyri: Háskólinn á Akureyri.
Sinfield, P., Baker, R., Agarwal, S., og Tarrant, C. (2008). Patient-centred care:
What are the experiences of prostate cancer patients and their partners?
Patient Education and Counseling, 73 (1), 91–96. Doi: 10.1016/j.pec.2008.
05.001.
Sinfield, P., Baker, R., Camosso-Stefinovic, J., Colman, A.M., Tarrant, C., Mel-
lon, J.K., … Agarwal, S. (2009). Men’s and carers’ experiences of care for
ritrýnd grein • peer reviewed paper