Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2017, Blaðsíða 61

sjálfa í huga, miðar allt starf djákna á Sóltúni að því að styrkja eigin bjargráð fjölskyld-
unnar.
Vitnisburður prests: Hann segist merkja það greinilega hverjir hafa gengið í gegnum
þetta ferli sem við á Sóltúni höfum byggt upp. „Þegar ég hitti aðstandendur þeirra
sem hafa kvatt frá Sóltúni og tekið þátt í samfélaginu og þeirri vinnu sem þar er
unnin, þá skynja ég betur hvert fólk er komið í sorgarferlinu. Örvæntingin hefur
vikið til hliðar eða er að baki og fólk alla jafna komið í gott jafnvægi og sátt. Það
hefur gert upp við sig að það ferli, sem komið er í gang, er raunverulegt og það er
staðreynd og það auðveldar fólki sorgarferlið. Þessi reynsla undirstrikar fyrir mér
mikilvægi sálgæslunnar/djáknaþjónustunnar í lífslokaferlinu og við lífslok.“
Vitnisburður fjölskyldu: „Veistu það að það hefur verið svo gott, jafnvel þó að liðnir
hafi verið margir mánuðir þá leitum við til baka til stundarinnar og þess rýmis sem
þú gafst okkur í lífslokaferlinu og ekki síst athöfnin við dánarbeðinn og mínúturnar
og klukkustundirnar eftir andlátið. Orðin þín og leiðsögnin, við leitum til baka til
þeirrar stundar og skynjum samhengið við líðan okkar. Og höldum áfram reynslunni
ríkari.“
allt starf heimilisins stuðlar að því að fók geti gengið sátt frá heimilinu og hluti af
starfi djáknans er að vera vakandi yfir því og reyna að leiða mál í þann farveg. Djákni
er ekki bara fulltrúi sálgæslunnar heldur er hann milligöngumaður og ber kveðjur og
þakklæti milli aðstandenda og heimilis.
Mannréttindi
Sören kierkegaard talar um að við eigum að mæta einstaklingnum á hans forsendum
og það á líka við um þá sem eru með aðra trú eða lífsskoðun en við eða koma af öðrum
menningarsvæðum. Í sálgæslu nálgast fólk manneskjuna með virðingu fyrir þeim
lífsskoðunum og lífsgildum sem hún hefur tileinkað sér.
Okkar samfélag á Íslandi hefur sett sér ákveðin gildi og reglur og eins tekið upp
og gert að sínum alþjóðlegar reglur, til dæmis frá alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni.
Þar á meðal eru reglur sem eiga að tryggja rétt einstaklingsins og vera starfsumgjörð
starfsfólks. Í mannréttindakafla íslensku stjórnarskrárinnar stendur í 1. gr. að allir
skuli vera jafnir fyrir lögum og njóta mannréttinda. Þetta fer saman við 1. grein laga
um réttindi sjúklinga frá árinu 1997 en þar segir: „Óheimilt er að mismuna sjúklingum
á grundvelli kynferðis, trúarbragða, skoðana, þjóðernisuppruna, kynþáttar, litarháttar,
efnahags, ætternis og stöðu að öðru leyti.“ Þetta samræmist einnig mannréttinda -
yfirlýsingu Sameinuðu þjóðanna þar sem trúfrelsi er eitt af grundvallaratriðunum.
Í 23. grein laga um réttindi sjúklinga segir: „Sjúklingur og nánustu vandamenn
hans eiga rétt á að njóta andlegs, félagslegs og trúarlegs stuðning.“ Í þessu ákvæði eru
aðstandendur því komnir inn í myndina — fjölskyldan. Líðan einstaklingsins hefur
áhrif á alla fjölskylduna og því er mikilvægt að vinna með fjölskyldunni sem heild og
einstaklingunum innan hennar. Slíkt starf er snar þáttur í djáknaþjónustunni á Sóltúni.
Í lögum um heilbrigðisþjónustu nr. 40/2007, sem taka til skipulags þjónustunnar, segir
vellíðan skjólstæðinga og starfsfólks á hjúkrunarheimili með trúarlegri aðstoð
tímarit hjúkrunarfræðinga • 3. tbl. 93. árg. 2017 61
Árið 2015 fóru fram: 
31 húskveðja
1 styttri húskveðja 
23 kveðjustundir við dánarbeð 
Árið 2016 fóru fram: 
31 húskveðja 
1 styttri húskveðja 
22 kveðjustundir við dánarbeð