Morgunblaðið - 12.12.2019, Qupperneq 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. DESEMBER 2019
Bir
tm
eð
fyr
irv
ar
au
m
pr
en
tvi
ll
595 1000
lur
.H
i
sf
r
ir
s
ia
i
i
.
Verð frá kr.
239.995
Vorferðirnar
Fararstjóri: Gunnar Svanlaugsson
60+ til Tenerife
komnar í sölu!
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 569 1100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson menning@mbl.is
Viðskipti Stefán E. Stefánsson vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
Höskuldur Daði Magnússon
hdm@mbl.is
Sala á áfengi hefur aukist um 3,13%
það sem af er ári miðað við sama tíma
í fyrra samkvæmt upplýsingum frá
ÁTVR. Neftóbakssala hefur sömu-
leiðis aukist. Það sem af er ári hafa
landsmenn keypt tæp 43 þúsund kíló
af neftóbaki og nemur aukningin
2,86%.
Á sama tíma hefur sala á sígarett-
um dregist saman um 1,65%, sala á
reyktóbaki hefur minnkað um 0,46%
frá því í fyrra og vindlasala um 3,32%.
Þessar upplýsingar tók ÁTVR
saman að beiðni Morgunblaðsins og
ná tölurnar fram til dagsins í gær.
Ef rýnt er í sundurliðun á sölutöl-
um áfengis hjá ÁTVR má sjá að mikil
aukning hefur orðið í sölu freyðivíns
og kampavíns. Alls hafa selst um 205
þúsund lítrar það sem af er ári og
nemur söluaukningin tæpum 32%.
Um 29% aukning hefur orðið í sölu á
blönduðum drykkjum og hinn galopni
flokkur „aðrar bjórtegundir“ stækkar
ört, eða um 12,3% frá fyrra ári. Hvít-
vínssala hefur aukist um 6,7% en
rauðvínssala stendur í stað. Rósavín
nýtur aukinna vinsælda og hefur sal-
an aukist um 9,9% milli ára. Þá vekur
athygli að sala á viskíi og tekíla eykst
talsvert, eða um ríflega 7%.
Meira selst af jólabjórnum
Jólabjórinn kom í Vínbúðirnar um
miðjan nóvember. Salan hefur aukist
fyrstu fjórar vikurnar frá sama tíma í
fyrra. Nemur söluaukningin 3,75%
frá fyrra ári. Sem fyrr er Tuborg vin-
sælasti jólabjórinn en tæplega 48%
allra seldra jólabjóra er Tuborg.
Næstvinsælasti jólabjórinn er Víking
með ríflega 10% hlutdeild, þá Jólagull
með 6,7% hlutdeild, Thule er með
6,3% og Jóla Kaldi rétt tæp 4%.
Sala á áfengi og neftóbaki
eykst, minni sala á vindlum
 Samdráttur í sígarettusölu  32% meiri sala á freyðivíni
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Vínbúðin Raðir myndast á álags-
tímum enda hefur sala aukist í ár.
Dómsmálaráðherra og heilbrigðis-
ráðherra hafa samþykkt áætlun um
aðgerðir í heilbrigðismálum í fang-
elsum og aukin úrræði vegna vímu-
efnavanda fanga.
Áslaug Arna
Sigurbjörnsdóttir
dómsmálaráð-
herra segir áætl-
unina snúa að
löngu tímabær-
um úrbótum
vegna þessara
mála.
Áætlunin snýst
einkum um þrjú
atriði að sögn Ás-
laugar, í fyrsta lagi að auka geðheil-
brigðisþjónustu við fanga, bæði sál-
fræðiþjónustu og fíkniefnameðferð,
en þverfaglegt geðheilsuteymi mun
taka til starfa um áramótin vegna
þessa. „Svo þarf að líta á innri starf-
semi fangelsanna, m.a. vegna þess-
ara breytinga, og tryggja betri
heildarsýn á þjónustuna,“ segir Ás-
laug. Hluti af því verður að efla og
breyta námi fangavarða, meðal ann-
ars til að styðja við starf geð-
heilsuteymisins.
Í þriðja lagi eiga aðgerðirnar að
sporna við dreifingu fíkniefna á
Litla-Hrauni, en fangelsið á sér 90
ára sögu. Áslaug segir að greina
þurfi verkefni Litla-Hrauns og gera
aðstöðubreytingar. „Þar er aðbún-
aður sem ber þess merki að reynt er
að leysa ólík verkefni fangelsa með
ólíkum byggingum, sem eru kannski
ekki í takt við þarfir nútímans,“ seg-
ir Áslaug og bendir á að núverandi
byggingar gagnist ekki til aðgangs-
stýringar og aðskilnaðar á hópum,
sem aftur eykur líkurnar á bæði
dreifingu fíkniefna sem og ofbeldi.
Áslaug segir að nú þegar sé búið
að fjármagna geðheilbrigðisþjón-
ustuna og taka geðheilsuteymin til
starfa nú um áramót. Þá verði hin
atriði áætlunarinnar komin á góðan
rekspöl um mitt næsta ár.
sgs@mbl.is
Samþykktu nýja
aðgerðaáætlun
Áslaug Arna
Sigurbjörnsdóttir
 Úrbætur í heilbrigðismálum fanga
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Nefnd um framtíðarfyrirkomulag
bílamála lögreglunnar hefur skilað
Áslaugu Örnu Sigurbjörnsdóttur
dómsmálaráðherra tillögum sem
hún hefur í kjölfarið samþykkt.
Lagði nefndin til að fela Ríkis-
kaupum að annast rammasamnings-
útboð um langtímaleigu neyðar-
útkallsökutækja lögreglu.
Þetta kom fram í svari dómsmála-
ráðuneytisins við fyrirspurn
Morgunblaðsins en fram hafði komið
að bílamiðstöð ríkislögreglustjóra
yrði aflögð um áramótin.
„Með slíkri skipan verður öllum
lögregluembættum, m.a. í formi
sameiginlegra örútboða til að há-
marka hagkvæmni, gert kleift að
leita til viðkomandi bílaleiga sam-
kvæmt rammasamningi og taka á
langtímaleigu það neyðarútkallsöku-
tæki sem þörf er á hverju sinni. Er
stefnt að því að hæfiskröfur vegna
útboðsins muni leiða til þess að tvær
til þrjár stórar bílaleigur sem starfa
á landsvísu muni verða aðilar að
rammasamningnum og verður þann-
ig unnt að tryggja viðunandi sam-
keppni innan samningsins. Þá er
ætlunin að stuðst verði við grófflokk-
un þeirra ökutækja sem unnt verður
að taka á leigu, þar á meðal sér-
styrktar lögreglubifreiðar sem há-
marka öryggi lögreglumanna í
akstri. Einnig er gert ráð fyrir að
hægt verði að taka á leigu jeppa og
almennar fólksbifreiðar, allt eftir
þörfum viðkomandi embættis.“
Útbúin sem neyðartæki
Síðan var rifjað upp að einstök
embætti hefðu þegar tekið bifreiðar
á langtímaleigu og útbúið sérstak-
lega sem neyðarútkallsökutæki.
„Í gildi er rammasamningur við
tvo þjónustuaðila um ísetningu bún-
aðar í lögreglubifreiðar og er gert
ráð fyrir að áfram verði stuðst við
hann vegna þeirra bifreiða sem tekn-
ar verða á leigu samkvæmt ramma-
samningi. Miðað við gildandi leigu-
samninga og kostnað við ísetningu er
áætlaður rekstrarkostnaður vegna
neyðarútkallsökutækja sem tekin
yrðu á leigu samkvæmt ramma-
samningi umtalsvert lægri en kostn-
aður vegna ökutækja sem fengin eru
hjá bifreiðamiðstöð ríkislögreglu-
stjóra. Sú áætlun gerir þó ekki ráð
fyrir ýmsum afleiddum kostnaði, á
borð við þjónustu tölvudeildar ríkis-
lögreglustjóra, sem er innifalin í því
gjaldi sem embættin greiða vegna
ökutækja frá bifreiðamiðstöðinni,“
sagði jafnframt í svarinu.
Þá munu lögregluembætti áfram
geta leigt ómerkt ökutæki í gegnum
gildandi rammasamninga ríkisins.
„Lögregluembættum verður jafn-
framt heimilt, innan núverandi fjár-
veitinga, að festa kaup á ökutækjum
sem ekki er unnt að taka á leigu sam-
kvæmt rammasamningi, eða þegar
hagkvæmnisjónarmið mæla að öðru
leyti með kaupum í stað leigu að
fengnu samþykki bílanefndar ríkis-
ins,“ sagði í svarinu. Þá var spurt
hvort það stæði til að selja eignir
bílamiðstöðvarinnar. Svarið var að
hún væri starfandi til áramóta og
þegar ársuppgjör lægi fyrir yrðu
teknar ákvarðanir um ráðstöfun
fjármuna og eigna á grundvelli þess.
Bílaleigur skuli þjónusta lögregluna
Ljósmynd/RLS
Breytingar í farvatninu Bílamiðstöð verður lögð niður um áramótin.
 Nefnd um framtíðarfyrirkomulag bílamála skilaði dómsmálaráðherra tillögum sem hann samþykkti
 Markmiðið að tvær til þrjár stórar bílaleigur verði aðilar rammasamkomulags við lögregluembættin
Tvær yngismeyjar ýta á undan sér barnavagni og
skoða í búðarglugga fataverslunar á Laugaveginum í
gær. Í glugganum er margt fallegt og spennandi að sjá.
Kannski hefur þarna kviknað hugmynd að jólagjöf.
Getum ímyndað okkur að stúlkan segi við vinkonuna:
„Ég vil fá svona í jólagjöf.“
Jólin nálgast
Morgunblaðið/Eggert Jóhannesson
„Ég vil fá svona í jólagjöf“