Morgunblaðið - 12.12.2019, Blaðsíða 74

Morgunblaðið - 12.12.2019, Blaðsíða 74
74 MENNING MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. DESEMBER 2019 Jólasveinninn verslar hjá okkur Fyrirtæki og verslanir www.danco.is Heildsöludreifing Rocket Dragon FUNNY POO-Snapper SHRIEKING MAD-Gúmmi kjúklingur Unicorn Spirit Snákur 65 cm Ný vefverslun fyrir fyrirtæki og verslanir á www.danco.is CutieKins Handgel SQUISHIMI Bangsi Stessbolti Monster Street Machine Mótorhjól Spikey Teddy með ljósi Un corn ounc ng Ball m/LjósiBINGO Spil-POOP HOOP Game Vasaljós m/ LED ljósum Persónulegur ljóðheimurJónasar Reynis víkkar út íÞvottadegi og eiga aðdá-endur ljóðaþríleiks hans, sem lýkur með bókinni, von á góðu. Þríleikurinn hófst með Leiðarvísi um þorp og bar önnur ljóðabók þrí- leiksins titilinn Stór olíuskip. Sú bók hlaut Bók- menntaverðlaun Tómasar Guð- mundssonar árið 2017 og var hún sömuleiðis til- nefnd til Maí- stjörnunnar. Ljóðin eru byggð upp á æskuminningum ljóð- mælanda sem leikur sér með minn- ið og líkamleika borgarinnar þar sem „ferðamenn eru blóðkorn“, fólkinu líður eins og blóði og vega- kerfið er blóðrásin „sem lokar það inni í líkamanum“. Í ljóðum Þvottadags birtist ein- lægur sannleikur barnsins jafnt sem fullorðna mannsins. Minnið tengist fönninni og þvotti ljóðmæl- andans. Ég hreinsa snjóinn af hversdagslegum atburðum jafnóðum og fennir yfir þá, en oft þegar ég moka af þeim finn ég af- brigðileg afkvæmi minninga og drauma Ljóðin eru langt frá því að vera auðskiljanleg og er ýmislegt látið ósagt. Ljóðin krefjast þess að les- andinn sé virkur og leggi sig fram um að skilja ljóðin með sínu nefi því annars hafa þau takmarkaða þýð- ingu. Jónas hefur mikil völd yfir hinu flókna tungumáli ljóðsins og það sést bersýnilega í Þvottadegi. Ljóð- in renna saman í eina, örlítið sundurleita, heild og eiga í samtali hvert við annað. Ljóðin eru ólík að því leyti að sum þeirra eru persónu- leg en önnur eru almenn. Með þeirri aðferð sendir ljóðmæl- andinn lesandann í ferðalag þar sem hann lítur stundum á ljóðmæl- andann utan frá en á öðrum stund- um er lesandinn mættur inn í huga ljóðmælandans. Lesandinn fær þá að tylla sér á möndlu heilans og hlusta eftir einstökum minningum en einnig sammannlegum. Ferða- lagið hleypir lífi í ljóðin en það get- ur orðið ruglingslegt og lesandinn átt erfitt með bröltið. Sammannlegur og persónulegur Jónas Morgunblaðið/Kristinn Magnússon Skáldið „Jónas hefur mikil völd yfir hinu flókna tungumáli ljóðsins.“ Ljóð Þvottadagur bbbbn Eftir Jónas Reyni Gunnarsson. Páskaeyjan, 2019. Kilja, 54 bls. RAGNHILDUR ÞRASTARDÓTTIR BÆKUR Saknað: Íslensk mannshvörf heitir bók eftir Bjarka H. Halldórsson sem fjallar um mannshvörf á Ís- landi í gegnum árin. Bjarki segir áhuga sinn á mannshvörfum eiga sér djúpar rætur, nefnir til að mynda að frændi hans, Hannes Pálsson, hafi horfið í Reykjavík á stríðsárunum. „Þegar ég var tíu ára gamall hurfu drengirnir tveir í Keflavík, Júlíus Karlsson og Óskar Halldórsson, og það var talað um það í fréttunum að þetta væri mesta leit sem gerð hefði verið síðan Geir- finnur hvarf. Ég fór að spyrja for- eldra mína um það hver þessi Geir- finnur hefði verið og þá sagði mamma mér það að hann hefði búið í kjallaranum hjá afa í Keflavík og þá kviknaði áhuginn. Svo hef ég með tíð og tíma reynt að afla mér fróðleiks um Geirfinns- og Guð- mundarmálin eftir því sem færi gafst. Svo lenti ég í slysi í janúar 2017, datt eftir dansleik sem ég var að spila á á Tálknafirði, og varð að vera í hjólastól um tíma. Þá sökkti ég mér niður í þessi mál aftur, las allt sem ég fann um Guðmundar- og Geirfinnsmálin og fannst margt mjög áhugavert í dómskjölunum sem mér fannst ekki hafa komið nógu vel fram. Ég fór að skrifa þetta niður og tók fyrir fleiri mannshvörf og opnaði svo síðu á Facebook sem ég kallaði Íslensk mannshvörf þar sem ég fjallaði um Íslendinga og útlendinga sem horfið hefðu á Íslandi og Íslendinga sem horfið höfðu erlendis. Fljótlega eftir að ég fór að birta pistla á facebooksíðunni og á síð- unni mannshvorf.com fór fólk að skora á mig að gefa út út bók, sem ég ætlaði alls ekki að gera en ákvað svo að slá til, gat eiginlega ekki sagt nei lengur. Það er búið að vera miklu lengra og meira ferli að koma saman þessari bók en ég gerði ráð fyrir í upphafi, en það tókst á end- anum.“ – Hvað hafðirðu í huga þegar þú varst að velja í bókina? „Það eru flestir í henni sem horfið hafa frá 1920 til 2019 eftir því sem ég best veit. Ég fór ekki í ítarlega umfjöllun ef það voru meiri líkur en minni á að viðkomandi hefði horfið af einhvers konar slysförum og ekk- ert dularfullt komið við sögu. Það má þó eflaust finna einhverja vinkla á þeim málum sem ég fór í ítarlega umfjöllun á; að það hafi verið sjálfs- víg eða slys. En svo reyndi ég að finna einhver mál líka sem voru áhugaverð en hafa ekki verið í kast- ljósinu alla jafna. Ég fer varlega í það sem flokkast sem sögusagnir af tillitssemi við fólk en það sem hefur komist í hámæli í fjölmiðlum kemur fram í umfjölluninni og líka það sem er úr opinberum skýrslum. Það er þó ýmislegt sem ég hef fengið að vita sem ég birti ekki af því það er ekki opinbert og kannski bara þess eðlis.“ – Eru einhver mál í bókinni sem sækja sérstaklega á þig? „Það er mismunandi eftir dögum, en það eru fjögur mál sem eru mér ofarlega í huga ef frá eru talin Guð- mundar- og Geirfinnsmálin að ógleymdum Hannesi frænda mín- um. Það er hvarf Magnúsar Guð- laugssonar 1953, hvarf Sverris Kristinssonar 1972, hvarf Willys Petersens, Færeyings sem hvarf í september 1974, og svo hvarf Krist- ins Ísfelds 1973. Það er líka eitt mál frá 1946 sem er mér ofarlega í huga, hvarf Árna Ólafssonar í desember 1946 á Akureyri. Það er svo margt í því máli sem aldrei fengust svör við en hefði þó mátt upplýsa á sínum tíma. Það eru reyndar mörg mál sem mér finnst að hefði mátt rann- saka betur þegar þau komu upp og að lögregla hafi ekki staðið sig vel.“ arnim@mbl.is Dularfull mannshvörf  Tónlistarmaðurinn Bjarki H. Hall er áhugasamur um ís- lensk mannshvörf  Segir áhugann eiga sér djúpar rætur Morgunblaðið/Árni Sæberg Dularfullt Bjarki H. Hall varð áhugasamur um mannshvörf sem barn. Nokkur hundruð manns mótmæltu í Stokkhólmi á þriðjudag þegar Peter Handke tók við Nóbels- verðlaunum í bókmenntum 2019. Þeirra á meðal var sænski lækn- irinn Christina Doctare sem hlaut, ásamt fleirum, friðarverðlaun Nób- els 1988 fyrir þátttöku sína í friðar- gæslu Sameinuðu þjóðanna. Í ávarpi sínu til viðstaddra tilkynnti Doctare að hún myndi skila verð- launum sínum í mótmælaskyni við þá ákvörðun Sænsku akademíunn- ar að verðlauna mann sem gert hefði lítið úr stríðsglæpum sem Bosníuserbar frömdu í stríðinu á Balkanskaga á árunum 1992-95. Fleiri sýndu ónægju sína í verki. Þannig sniðgengu sendiherrar Kósóvó, Albaníu, Króatíu og Tyrk- lands í Svíþjóð verðlaunaafhend- inguna í mótmælaskyni við valið á Handke. Fjöldi nafntogaðra stríðs- fréttaritara og rithöfunda hefur einnig mótmælt undir merkinu #BosniaWarJournalists. Þeirra á meðal eru Janine di Giovanni hjá m.a. Vanity Fair, Jeremy Bowen hjá BBC, Roger Cohen hjá The New York Times og Christiane Amanpour hjá CNN, en hún skrif- ar: „Ég var þarna. Við vitum öll hverjir hinir seku eru.“ Í frétt The Guardian um málið er rifjað upp að Handke hafi haldið því fram að Bosníumúslimar hafi sjálfir sviðsett fjöldamorðin í Sarajevo og reynt að koma sök á Bosníuserba auk þess sem hann efast um fjöldamorðin á Bosníumúslimum í Srebrenica. AFP Handsalað Peter Handke tók við Nóbelsverðlaunum í bókmenntum árið 2019 úr hendi Karls XVI. Gústafs Svíakonungs í Stokkhólmi á þriðjudag. Harðlega mótmælt
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.