Læknablaðið - febr 2020, Qupperneq 13

LÆKNAblaðið 2020/106 65
R A N N S Ó K N
MACCE-frí lifun voru reiknaðar út með aðferð Kaplan-Meiers og
hóparnir bornir saman með log-rank prófi.
Tölfræðipakkinn Matchit í R var notaður við gerð áhættuskors-
pörunar (propensity score matching) til að bera saman sjúklinga sem
fá dælu við sambærilega sjúklinga. Pörunin tók til allra þátta sem
aðgreindu hópana tvo fyrir aðgerð, það er bakgrunnsþátta sjúk-
linga auk áhættuþátta kransæðasjúkdóms. Notaður var Nearest
neighbour algóriþiminn og reynd var pörun sem tryggir að staðl-
aður munur á pörunarbreytunum (standardized mean difference)
væri undir 0,1. Engir sjúklingar úr viðmiðunarhópnum reyndust
uppfylla þessi skilyrði svo ekki var unnt að gera samanburð á lif-
un hópsins og viðmiðunarhóps.
Tafla I. Samanburður á bakgrunnsþáttum. Gefin eru upp meðaltöl ± staðalfrávik
eða fjöldi (%).
Ósæðardælu-
hópur
(n = 99)
Viðmiðunar-
hópur
(n = 2078)
p-gildi
Kvenkyn 30 (30,3) 357 (17,2) 0,001
Aldur (ár) 67,8±11,5 66,4±9,2 0,147
Líkamsþyngdarstuðull (kg/m2)a 27,5±5,5 28,4±4,4 0,052
Fyrri saga um
Hjartabilun 51 (51,5) 240 (11,6) <0,001
Nýlegt hjartaáfallb 66 (66,7) 563 (27,1) <0,001
Hjartaáfall 28 (28,3) 491 (23,6) 0,198
Takttruflanir 8 (8,1) 236 (11,4) 0,396
Lokusjúkdóma 6 (6,1) 68 (3,3) 0,226
Útæðasjúkdómc 3 (5,6) 73 (6,1) 1,000
Skert nýrnastarfsemid 8 (10,0) 99 (5,6) 0,165
Langvinn lungnateppae 10 (10,4) 148 (7,1) 0,316
Saga um kransæðavíkkun með/
án stoðnets
11 (11,1) 481 (23,2) 0,007
Útbreiðsla kransæðasjúkdóms 0,884
Einnar æðar sjúkdómur 2 (2,0) 51 (2,5)
Tveggja æða sjúkdómur 14 (14,1) 350 (16,8)
Þriggja æða sjúkdómur 83 (83,8) 1676 (80,7)
Þriggja æða sjúkdómur og/
eða vinstri höfuðstofnsþrengsli
88 (88,9) 1851 (89,1) 1,000
Útstreymisbrotf vinstri slegils <0,001
≤30% 39 (43,8) 70 (3,5)
31-50% 30 (33,7) 598 (29,6)
>50% 20 (22,5) 1354 (67,0)
CCS-flokkurg III/IV 89 (89,9) 1495 (71,9) <0,001
NYHA-flokkurh III/IV 83 (83,8) 1224 (58,9) <0,001
Blóðrauði fyrir aðgerð (g/L) 137±17 141±14 0,005
EuroSCORE II 8,1±7,4 2,2±2,8 <0,001
aUpplýsingar um LÞS vantaði hjá 58 sjúklingum. bNýlegt hjartaáfall var skilgreint sem
hjartaáfall innan 90 daga fyrir aðgerð. cUpplýsingar um útæðasjúkdóm vantaði hjá
927 sjúklingum, dnýrnastarfsemi hjá 338 sjúklingum, elangvinna lungnateppu hjá 11
sjúklingum, fútstreymisbrot hjá 66 sjúklingum, gCCS-flokk hjá 21 sjúklingi og hNYHA-
flokk hjá 311 sjúklingum.
Figure 2b. Time of IABP insertion.
n = 58 (59,1%)
n = 34 (34,7%)
n = 6 (6,1%)
Fyrir aðgerð Í aðgerð Eftir aðgerð
N= 58 (59,1%)
N = 34 (34.7%)
N = 6 (6,1%)
Pre-operative Intra-operative Post-operative
Niðurstöður
Af 2177 sjúklingum sem teknir voru með í rannsóknina fengu 99
(4,5%) ósæðardælu. Á mynd 2a sést árlegur fjöldi sjúklinga sem
fengu dæluna, en tíðnin var hæst 8,9% árið 2006, en lægst 2,0%
árið 2015. Hlutfall sjúklinga sem fengu dæluna breyttist ekki milli
ára (p=0,90).
Hlutfall sjúklinga sem fengu dæluna í aðgerð hélst mjög svipað
á rannsóknartímabilinu og var í kringum 0,0-5,5% allra sjúklinga
(p=0,688) eða 34,4% af þeim sem fengu dæluna. Flestir, eða 58
(58,6%), fengu dæluna fyrir aðgerð og 6 (6,1%) eftir aðgerð (mynd
2b). Hjá einum sjúklingi (1%) vantaði upplýsingar um tímasetn-
ingu ísetningar.
Í töflu I sést samanburður á sjúklingum sem fengu ósæðar-
dælu og viðmiðunarhópi. Ekki reyndist munur á aldri en mark-
tækt fleiri konur voru í ósæðardæluhópi, eða 30,3% borið saman
við 17,2%. Ekki reyndist heldur munur milli hópa á tíðni takt-
truflana fyrir aðgerð, lokusjúkdóma og útæðasjúkdóms, né held-
ur nýrnastarfsemi og langvinnrar lungnateppu. Hins vegar sást
marktækur munur á tíðni hjartabilunar í ósæðardæluhópi, eða
51,5% á móti 11,6% í viðmiðunarhópi (p<0,001), og í sömu hópum
var tíðni nýlegs hjartaáfalls (innan 30 daga fyrir aðgerð) 66,7% á
móti 27,1% (p<0,001) og tíðni fyrri kransæðavíkkunar með eða án
Mynd 2a. Hlutfall sjúklinga sem fengu ósæðardælu í tengslum við hjartaaðgerð skipt
eftir árum yfir tímabilið 2001-2018. Hlutfallið breyttist ekki marktækt á rannsóknar-
tímabilinu (p=0,896).
Mynd 2b. Tímasetning á ísetningu ósæðardælu.
Mynd 2a. Hlutfall sjúklinga sem fengu ósæðardælu í tengslum við hjartaaðgerð skipt eftir árum yfir
tímabilið 2001-2018. Hlutfallið breyttist ekki marktækt á rannsóknartímabilinu (p = 0,896)

Figure 2a. Incidence of IABP usage in cardiac surgery per year during 2001-2018. The incidence did
not change significantly during the study-period (p = 0.896)

Mynd 2b. Tímasetning á ísetningu ósæðardælu.
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
7%
8%
9%
10%
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Tí
ðn
i
Ár
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
7%
8%
9%
10%
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
In
ci
de
nc
e
Year