Læknablaðið - feb. 2020, Side 32

84 LÆKNAblaðið 2020/106
F R É T T A S Í Ð A N
Skerpt á sérnámi
til heimilis-
lækninga
Samkomulag um að skerpt verði á sérnámi
í heimilislækningum á Íslandi milli þriggja
stofnana, Þróunarmiðstöðvar íslenskrar
heilsugæslu, Heilsugæslu höfuðborgar-
svæðisins og Landspítala, var undirritað
um miðjan desember.
„Samkomulagið eflir námið klárlega og
eykur samvinnu,“ segir Elínborg Bárðar-
dóttir, kennslustjóri í heimilislækningum.
„Það er hlutverk okkar allra að mennta
fólk til heimilislæknis því það er skortur á
þeim.“
Elínborg segir samninginn í takti við
aðra þróun í sérnámi hér á landi síðustu ár.
„Með samkomulaginu nú skilgreinum við
betur hvað er kennt og hvernig við metum
það sem við kennum og hvort sérnáms-
læknarnir hafi þá þekkingu sem þeim ber
að hafa.“
Hún segir að fyrst hafi verið skrifað
undir samninginn árið 2014. Sjúkrahúsið á
Akureyri og heilsugæslan þar geri svipaðan
samning við Heilbrigðisstofnun Norður-
lands.
Samkvæmt frétt á vef Landspítala er
ein mikilvægasta viðbótin viðauki fyr-
ir starfsnámstíma á ýmsum deildum; á
kvennadeild, bráðadeild, í lyflækningum
og á öldrunardeildum, í geðþjónustu og á
Barnaspítala Hringsins. Um 40% af sérnámi
sérnámslækna fer fram á sjúkrahúsi.
Nærri 60 læknar stunda sérnám í heim-
ilislækningum á Íslandi en þar af starfar
nærri þriðjungur inni á Landspítala á hverj-
um tíma. Árið 2019 útskrifuðust 8 heimilis-
læknar.
„Ég hef haldið dagbók frá
því að ég lærði að skrifa,“
sagði Páll Matthías son,
forstjóri Landspítala á
málþingi Læknadaga um
kulnun þann 21. janúar og
vitnaði í dagbók sína frá
1996 þegar hann var í sér-
námi.
„Það sem sló mig var að það var ekk-
ert að frétta. Ég var alltaf á vakt,“ sagði
hann og lýsti því að hann hafi ekki átt
sér persónulegt líf.
Þétt var setið í Silfurbergi á mál-
þinginu. Þar töluðu einnig Alma Möller
landlæknir, Gerður Aagot Árnadóttir,
heimilislæknir, Sigríður Dóra Magnús-
dóttir, framkvæmdastjóri lækninga á
Heilsugæslunni, og Haraldur Erlendsson
geðlæknir.
Páll vitnaði einnig í fyrirlestur um
kulnum sem hann ásamt fleirum hélt
sem yfirlæknir á geðsviði Landspítala
árið 2009. Þar hafi verið rætt um lækninn
sem drekki of mikið, þann þunglynda,
lækninn sem virði ekki mörk við sjúk-
linga og útbrennda lækninn. Kulnun
meðal lækna sé kannski fyrir ferðarmest
um þessar mundir.
„Kulnun er ekki geðsjúkdómur held-
ur skiljanleg viðbrögð við álagi,“ sagði
Páll og rakti skaðlega þætti eins og full-
komnunaráráttu, vinnukúltúr lækna og
ótta við mistök. Hann nefndi aðgerðir
Landspítala við vandanum og sagði
ábyrgð vinnuveitenda mikla.
Hann velti því fyrir sér hvort
þau almennu úrræði sem grip-
ið væri til á spítalanum væru
sem skilaboð á segli á ísskáp,
ekki væri nóg að gert.
„Við höfum áhyggjur af
kulnun hjá mörgum hópum.
Hjá læknum, hjúkrunarfólki og sjúkra-
liðum,“ sagði Páll. Stjórnun hafi verið
efld og lögð áhersla á teymisvinnu og
sjálfstjórn í vinnu.
„Spennan á milli þess sem maður vill
gera og þess sem er svigrúm til að gera
er stundum þrúgandi,“ sagði Páll og
rakti að spítalinn væri með stuðnings- og
ráðgjafateymi sem starfsfólk geti leitað
til hvort sem álagið tengist vinnunni ein-
göngu eða einkalífi. Þá nefndi Páll meðal
aðgerða að spítalinn væri í samstarfi við
VIRK.
Páll sagði þó að það væru ekki aðrar
lausnir til við óbærilegu stressi en að
minnka álagið. „Það má spyrja: Er sú
sívaxandi kulnun og örvænting sem sést
hjá læknum um allan heim afleiðing
ákveðinnar aftengingar milli gilda
lækna og læknisstarfsins annars vegar
og heilbrigðisþjónustunnar hins vegar?
Það er alla vega ljóst að þátttaka er and-
hverfa kulnunar og þátttaka felst í krafti,
helgun og áhuga. Hvernig við gerum
vinnustað lækna að heilbrigðari og betri
vinnustöðum er áskorun næstu ára og
kannski áratuga.“
Erfitt að taka á kulnun
Togstreita er á milli þess sem forstjóri Landspítala vill gera varðandi kulnun og
þess sem er svigrúm til, sagði Páll Matthíasson, forstjóri Landspítala, í erindi
sínu á Læknadögum. Hann sagði ábyrgð stjórnenda mikla en lausnina felast í
samvinnu lækna og yfirmanna.
Fjölmenni var á málþingi um kulnun. Mynd/gag.