Bændablaðið - 05.10.2017, Blaðsíða 30

30 Bændablaðið | Fimmtudagur 5. október 2017
Sigþrúður Jónsdóttir fékk Náttúruverndarviðurkenningu Sigríðar í Brattholti á Degi íslenskrar náttúru 16. september síðastliðinn:
Hefur helgað líf sitt baráttu
fyrir verndun Þjórsárvera
„Þjórsárver eiga svo gríðarlega
stóran og öflugan stuðningshóp
úti um allt,“ segir Sigþrúður
Jónsdóttir, sem hefur helg-
að líf sitt baráttu sinni fyrir
verndun Þjórsárvera og fékk
Náttúruverndarviðurkenningu
Sigríðar í Brattholti á Degi
íslenskrar náttúru 16. september
síðastliðinn fyrir þá baráttu.
„Nei, ég átti ekki von á þessu
núna, en það gladdi mig auðvitað
mjög mikið. Þessi viðurkenning er
reyndar hugsuð fyrir fólk sem hefur
lagt hart að sér til að vernda náttúr-
una og það hef ég gert.
Ég vissi ekki að menn hefðu veitt
því þessa athygli. Hins vegar hafa
ótrúlega margir útlendingar komið
til mín og tekið viðtöl við mig um
náttúruvernd á Íslandi og aðkomu
mína að þeim og svo veit ég ekki
meira um það og veit ekki hvernig
þeir fundu mig,“ segir Sigþrúður
Jónsdóttir í Eystra-Geldingaholti í
Skeiða- og Gnúpverjahreppi.
Hún hefur helgað líf sitt verndun
Þjórsárvera og unnið markvisst að
vitundarvakningu um einstæða
náttúru þess. „Hún hafi verið meðal
stofnenda Áhugahóps um verndun
Þjórsárvera, haldið baráttufundi
gegn virkjunum í Þjórsá, safn-
að undirskriftum gegn virkjunum
og leiðsagt fjölmörgum hópum í
gönguferðum um Þjórsárver. Hún
hafi varið tíma, orku og fjármunum
í baráttuna svo gengið hafi nærri
henni og fjölskyldu hennar. Líkt og
Sigríður í Brattholti hafi hún verið
rekin áfram af einlægri hugsjón og
sannfæringu um mikilvægi þess
að umgangast landið og náttúruna
af varkárni og virðingu“, segir í
rökstuðningi umhverfis- og auð-
lindaráðherra um viðurkenningu
Sigþrúðar.
Fædd og uppalin í Eystra-
Geldingaholti
Foreldrar Sigþrúðar eru Margrét
Eiríksdóttir frá Steinsholti og Jón
Ólafsson í Eystra-Geldingaholti í
Gnúpverjahreppi. Þar ólst hún upp
ásamt systkinum sínum fjórum,
Eiríki, Ólafi, Árdísi og Sigrúnu.
„Heima var og er enn blandað-
ur búskapur, mjólkurkýr, kindur,
hestar, nokkrar hænur og hund-
ur. Pabbi minn lést árið 2001, rétt
áður en síðasta baráttulota hófst, en
hann hafði unnið mikið að verndun
Þjórsárvera, var einn af þeim sem
boðaði til fundarins góða 1972 og
sat síðar í Þjórsárveranefnd,“ segir
Sigþrúður. Maðurinn hennar er Axel
Árnason Njarðvík, héraðsprestur á
Suðurlandi, og eiga þau tvö börn,
Pálínu, sem er í framhaldsnámi í sál-
fræði og Jón Karl, nemanda í lækn-
isfræði. Sigþrúður gekk í Ásaskóla í
Gnúpverjahreppi, eftir það lauk hún
stúdentsprófi frá Menntaskólanum í
Hamrahlíð, var einn vetur í líffræði
við Háskóla Íslands en fór svo í
háskólann í Bangor í Norður-Wales
og nam þar landbúnaðarfræði. Þar
tók hún síðan mastersgráðu í beitar-
fræðum.
Þjórsárver er stærsta gróðurlendi
á miðhálendi Íslands
Sigþrúður segir Þjórsárver sannarlega
skipa stóran sess í lífi sínu enda eru
óteljandi þær stundir lífsins sem hafa
farið í baráttu fyrir verndun þeirra og
stækkun friðlandsins.
„Þessi verkefni hafa verið í for-
gangi og oft reynt á, ekki síst þegar
baráttan var sem hörðust frá 2001
til 2006. Ég heyrði um Þjórsárver
þegar ég var barn og fann að þetta
var eitthvað merkilegt svæði og átti
alltaf þann draum að komast þang-
að, sem ég síðar gerði. Svæðið fyrir
innan Sand, eins og við köllum það,
var pabba mjög dýrmætt, sem og
öðrum fjallmönnum og ég fann að
þetta var eitthvað sérstakt. Ég kom
þangað fyrst í fjallferð 1984 og það
var stórkostlegt.“
Sigþrúður leggur mikla áherslu
á friðun Þjórsárvera, það sé
grundvallaratriði.
„Já, það er gríðarlega mikilvægt
og er prófsteinn á vilja þjóðarinn-
ar til að vernda svæði sem á ekki
sinn líka í heiminum. Þjórsárver er
stærsta gróðurlendi á miðhálendi
Íslands, þar er gróður óvenjulega
fjölbreyttur, víðáttumikil votlendi,
freðmýrarrústir, víðiheiðar og
afar sjaldgæft blómskrúð. Þarna
eru kjölfestuvarpstöðvar heiða-
gæsarinnar. Lífríkið er fjölbreytt
og vistkerfin heilbrigð. Þjórsárver
njóta líka alþjóðlegrar verndar
samkvæmt Ramsarsamningnum og
Bernarsáttmálanum. Svo eru þau líka
hluti af stóru víðerni á miðhálendinu,
sem út af fyrir sig skiptir máli. Það
eru bara til ein Þjórsárver og við
gætum aldrei búið þau til á ný.“
Þriggja kynslóða barátta
Þegar Sigþrúður er spurð hvern-
ig henni finnst baráttan um friðun
Þjórsárvera ganga segir hún að það
mjakist í rétta átta en hafi tekið
afskaplega langan tíma, margir
áfangasigrar hafi náðst.
„Baráttan hófst heima í
Sigþrúður, Pálína og Axel á Arnarfelli hinu mikla sumarið 2016. Sigríður starfar í dag hjá Landgræðslu ríkisins. Hún var héraðsfulltrúi á Suðurlandi í 20 ár en nú er hún komin á svið sem fæst
við rannsóknir, með áherslu á beit og samspil beitar og gróðurs. Mynd / Úr einkasafni.
Sigþrúður vill ekki líkja sér við Sigríði í Brattholti þótt þær eigi sameiginlega
segir Sigþrúður hlæjandi. Mynd / Magnús Hlynur Hreiðarsson.