Bændablaðið - 05.10.2017, Blaðsíða 52

52 Bændablaðið | Fimmtudagur 5. október 2017
LESENDABÁS
Ísland allt blómstri
Við þurfum að hafa þekkingu og
innsýn, skilning og kjark til að
leggja fram róttækar hugmyndir
um hvernig við styrkjum land-
búnaðinn og skjótum þannig
sterkari stoðum undir byggð í
sveitum. En við þurfum einnig að
hlusta á gagnrýni, móttaka aðrar
hugmyndir og vera tilbúin til rök-
ræðna til að hægt sé að móta sam-
eiginlega sýn á framtíðina.
Á síðustu mánuðum hef ég, ásamt
nokkrum félögum mínum, unnið að
því að móta hugmyndir og tillögur
um nýja byggðastefnu og nýja
hugsun í skipulagi landbúnaðarins.
Þar byggi ég á reynslu og þekkingu
sem ég hef öðlast á síðustu fjórum
árum við að starfa á alþingi, en ekki
síður á því sem ég hef lært sem bóndi
og sem formaður Bændasamtaka
Íslands í tæpan áratug.
Ætlunin var að halda á fund
bænda um allt land nú í haust.
Efna til umræðu um hugmyndir og
aðferðir. Svo sprakk ríkisstjórnin,
eins og allir vita og kosningar eru
handan við hornið. En óháð kosn-
ingum þá er margt og ekki létt-
vægt sem þarf að ræða við bændur
og þess vegna höldum við okkar
striki. Við ætlum ekki að leggja
fram bunka af kosningaloforðum
eða kynna hinar endanlegu lausnir.
Við ætlum að kynna hugmyndir um
hvernig hægt er að leggja grunn að
blómstrandi byggð í sveitum. Og við
viljum skapa umræðu og fá bændur
og íbúa sveitanna til að móta stefnu
til framtíðar.
Í níu ár fór ég í bænafundaferðir
um landið og hélt ríflega 100
bændafundi. Þar voru umræður
fjögurar, menn óhræddir við að
lýsa skoðunum sínum og það án
tæpitungu. En fyrst og síðast voru
bændur alltaf tilbúnir til að ræða
nýjar hugmyndir, nýjar aðferðir og
tillögur. Líklega hefur aldrei verið
meiri nauðsyn fyrir bændur og íbúa
landsbyggðarinnar að láta til sín taka,
þegar vá er fyrir dyrum – það blasir
við byggðaröskun, afkomuhrun.
Fráfarandi landbúnaðarráðherra
bar ekki gæfu til að leiða fram
viðunandi aðgerðir til að bregðast
við. Í viðtali við Bændablaðið hef
ég lýst áliti mínu á tillögum hennar.
Við það er engu að bæta.
Formaður Sjálfstæðisflokksins
og forsætisráðherra, Bjarni
Benediktsson, Jón Gunnarsson
byggðamálaráðherra og ég
sem formaður fjárlaganefndar
alþingis, höfum sett saman tillögu
um neyðaraðgerð til aðstoðar
sauðfjárbændum. Þegar þetta er
ritað er ekki komin niðurstaða um
hvort sú aðgerð sem við höfum
sett saman, ekki síst á grundvelli
skýrslu Byggðastofnunar, nær fram
að ganga. Til þess þarf atbeina fleiri
ráðherra starfsstjórnarinnar. Tillaga
okkar kallar ekki á lagabreytingar
eða upptöku á samningum við
bændur. En hún er heldur ekki
fullnægjandi til lengri tíma. Það
er ljóst að í mun meiri aðgerðir
þarf að ráðast og þá fyrst og fremst
í fullu samkomulagi við bændur.
Það munu aldrei verða með mínum
stuðningi aðgerðir sem ganga gegn
því gegn áratuga samstarfi bænda og
stjórnvalda um samstarf á mótun á
starfsumhverfi landbúnaðarins.
Pólitískar aðstæður eru for-
dæmalausar. Ríkisstjórnin sem
nú fer frá var ekki óskaríkisstjórn
mín. Hún var stjórn sem mynduð
var af skyldurækni við það hlutverk
alþingismanna að rísa undir þeirri að
hér starfi ríkisstjórn. En hún hrökkl-
ast frá þegar ábyrgðarlausir stjórn-
málamenn brugðust. Það er mikil-
vægt að kosningar 28. október nk.
leiði til meiri festu í stjórnmálum.
Sjálfstæðisflokkurinn vill með
fundum með bændum leggja
fram nýjar og kannski óvæntar
hugmyndir að því hvernig má á
næsta áratug, sækja fram á nýjum
sviðum. Sýn okkar verður að mótast
með bændum. En grundvallaratriði
er að skapa hér aðstæður til að efla
byggð í sveitum á ný og afkomu
bænda. Það er einfaldlega afstaða
Sjálfstæðisflokksins að Ísland
verði sterkara með traustri byggð
í sveitum og bæjum um land allt.
Okkur gengur einfaldlega best
þegar byggð um land allt er sterk.
Látum Ísland allt blómstra.

Haraldur Benediktsson
Haraldur Benediktsson.
Kolefnisjafnað Ísland
Flest íslensk fyrirtæki sem flytja
út vörur eða þjónustu byggja
ímynd sína að verulegu leyti á
því að vera frá Íslandi. Hreinleiki
landsins er því grundvallaratriði
í verðmætasköpun í sjávarútvegi,
ferðaþjónustu, landbúnaði og
öðrum greinum. Að jafnaði aukast
verðmætin eftir því sem tengingin
við upprunalandið Ísland er meiri.
Fá ríki í heiminum eru jafn græn
og Ísland. Nánast öll okkar orka
kemur frá jarðhita eða fallvötnum
sem er einstakt. Hafið í kringum
landið er hreint og náttúran að stórum
hluta ósnortin. Hér notum við hvorki
vaxtarhvetjandi hormóna né sýklalyf
í landbúnaði og eiturefnanotkun er
lítil. Okkur hefur lánast að nýta
fiskistofnana með sjálfbærum hætti.
Samkvæmt umhverfisvísitölu sem
Yale háskóli gefur út erum við í öðru
sæti yfir umhverfisvænstu þjóðir
heims.
Ímynd hreinleika skilar tekjum
Einföld greining á styrkleikum
og tækifærum sýnir okkur að
skynsamlegt er að vinna áfram
með þessa stöðu og verða
ennþá umhverfisvænni. Út frá
heildarhagsmunum þjóðarinnar er
því skynsamlegt að allir Íslendingar
og öll íslensk fyrirtæki stefni að því
að verða eins græn og mögulegt
er. Það mun einfaldlega skila fleiri
krónum í kassann og fleiri störfum
um allt land. Á okkar dögum eru
umhverfismál því efnahags- og
atvinnumál.
Það njóta allir Íslendingar þess
sem vel er gert í umhverfismálum í
formi betri árangurs í útflutningi og
meiri verðmætasköpunar. Við slíkar
aðstæður er hins vegar alltaf hætta
á því að til verði fríþegavandamál.
Einstaka aðilar reyni að spara sér
vinnu og útgjöld í umhverfismálum
en njóti ávaxtanna á við alla aðra.
Flestir eru sammála um að hið
opinbera grípi inn í við slíkar
aðstæður.
Fordæmi grannþjóðanna
Auðvelt er að færa rök fyrir því að
hinu opinbera beri að standa vörð
um þau verðmæti sem felast í hreinni
náttúru og jákvæðri ímynd Íslands.
Þetta gera nágrannaþjóðir okkar og
bæði Svíar og Norðmenn lýst því
yfir að ríkin verði kolefnishlutlaus
fyrir 2050. Hið sama eigum við
Íslendingar að gera.
Líklega er ekkert vestrænt ríki
sem þarf að taka jafn fá og lítil
skref til að verða kolefnishlutlaust
ríki eins og Ísland. Við getum bæði
dregið úr losun og aukið bindingu.
Yfirlýsing og raunsæ áætlun um
kolefnishlutleysi myndi styrkja
ímynd lands og þjóðar og vekja
mikla athygli um allan heim. Við
eigum ennþá möguleika á því að
verða á undan nágrönnum okkar til
að ná þessu takmarki.
Allt bendir til þess að mikill
vilji sé hjá atvinnulífinu til að
taka þátt í þessu verkefni. Að
geta selt sjálfbæran fisk eða kjöt
frá kolefnishlutlausu landi mun
skila sér í beinhörðum peningum
til okkar allra. Að ekki sé nú talað
um öll þau tækifæri sem þetta
opnar ferðaþjónustu og öðrum
atvinnugreinum. Kolefnisjafnað
Ísland á að vera eitt helsta
forgangsmál okkar allra.
Svavar Halldórsson
Framkvæmdastjóri Markaðsráðs
kindakjöts og Icelandic lamb.
Svavar Halldórsson.
Bændablaðið Smáauglýsingar 56-30-300
Næsta blað kemur út 19. október
Málefni landbúnaðarins fara
varla framhjá mörgum. Núna
ber stöðu sauðfjárbænda hátt en
heildarmyndin er miklu stærri
og víðtækari.
Hún felur í sér eina af
grunnstefnum samfélagsins
á tímum þegar umhverfis- og
loftslagsbreytingar hafa áhrif á
hvert mannsbarn veraldar.
Skjót viðbrögð
Næsta ríkisstjórn, eða Alþingi ef
stjórnarmyndun dregst úr hófi,
verður að bregðast hratt við vanda
sauðfjárbúa í stað þess að teygja
lopann eins og gerst hefur, því
miður. Ég ætla þó ekki að fjöl-
yrða um lausnir í þeim efnum en
lít svo á, líkt og margir þingmenn
fyrrum stjórnarandstöðu, að taka
eigi í meginatriðum mið af tillög-
um bænda í þessum efnum. Það
hefur komið fram hjá Katrínu
Jakobsdóttur og Lilju Rafneyju
Magnúsdóttur, meðal annars í fjöl-
miðlum og á Alþingi. Í stað þess
nokkur orð til ykkar um mikilvæg
stefnumál við mótun framsækinn-
ar landbúnaðarstefnu hér á landi.
Landbúnaður á grænni grein
Stefnumálin eru í takt við stefnu
FAO hjá Sameinuðu þjóðunum,
heimsmarkmið samktakanna og
þá sjálfbærni og það andóf gegn
loftslagsbreytingum sem er skylda
okkar að vinna ötullega að. Þau eru
meðal annarra þessi:
• Öflug en misstór fjölskyldubú
og samvinna á milli þeirra í
nábýli.
• Nýting jarðvegs og annarra
auðlinda í öllum landshlutum
þar sem fólk vill búa.
• Aukin áhersla á innlenda
matvælaframleiðslu í öllum
geirum hennar og þá meðal
annars á öfluga ylrækt.
• Aukin nýsköpun og styrkari
hliðargreinar við hefðbundinn
landbúnað, svo sem betri
nýting hráefna og jurta til
fjölbreyttrar framleiðslu.
• Áhersla á framþróun
ferðaþjónustu í dreifðum
byggðum.
• Stytting flutningsleiða, jafnt
til slátur- og afurðastöðva sem
neytenda.
• Rafvæðing bíla og véla eftir
því sem unnt er og aukin
notkun innlends eldsneytis,
svo sem metans og metanóls,
sem framleiða má staðbundið
í auknum mæli.
• Stýrð beit samfara elfdri
uppgræðslu þar sem illa farið
land eða auðnir á láglendi
blasa við, með beinum tilstyrk
ríkisins.
• Aukin skógrækt og
endurheiumt votlendis þar
sem það á við.
• Bæt tar samgöngur,
ljósleiðaravæðing og aukið
orkuöryggi, ásamt tengingum
við þrífasa rafmagn.
Fjárfesting sem borgar sig
Lausnir í hverjum lið eru safn
aðgerða sem ákvarða verður í
samvinnu samfélagshópa og
kjörinna fulltrúa. Verkefnin verða
ekki leyst á örfáum árum, held-
ur í skjóli meirihlutastjórnar sem
fylgir fyrrgreindum stefnumiðum
og með öflugum sveitarstjórnum.
Sjálfbær og fjölbreyttur landbún-
aður á heimsvísu, samkvæmt þörf-
um fólks en ekki stórfyrirtækja og
sem andæfir loftslagsbreytingun-
um, er ein helsta stoðin undir
viðleitni til að tryggja vænlega
framtíð. Fjárfesting í sjálfbærum
landbúnaði er fjárfesting til góðs
fyrir Íslendinga jafnt sem aðra –
ekki aðeins í peningum heldur og
vegna umhverfisins.
Ari Trausti Guðmundsson
þingmaður VG
Stóru línurnar
eru skýrar
Ari Trausti Guðmundsson.