Bændablaðið - 05.10.2017, Blaðsíða 33

33Bændablaðið | Fimmtudagur 5. október 2017
Reimar Sigurjónsson og Dagrún
Þórisdóttir búa á bænum Felli í
Finnafirði en Reimar hefur verið
bóndi þar síðan 1992. Hann segir
að útlitið hafi oft verið svart en
aldrei þó eins og nú. Þau hjónin
eru samhent og kraftmikil, byrj-
uðu með rekstur ferðaþjónustu
fyrir tveimur árum, sem gæti
nú orðið stærri þáttur í þeirra
afkomu.
Þau eru búin að senda 370 lömb
á sláturhús og meðalfallþunginn er
15,8, sem er aðeins slakara en með-
alár. Í heildina eru þau að slátra um
600 lömbum en þau eru með um 420
kindur á vetrarfóðrum. Þau hjónin
lóga á Vopnafirði og lækkun þar á
meðaltalsverði var 33,5%.
Veruleg kjaraskerðing
Í fyrra var lækkun um 10% og ef
dæmið er sett upp í krónur er millj-
ónin árið 2015 orðin að 900 þúsund
haustið 2016. Núna í haust er þessi
upphæð orðin 598 þúsund og því
ljóst að um verulega kjaraskerðingu
er að ræða á stuttum tíma.
Þau taka ekki mikið af kjöti
heim þótt það gefi meira að selja
beint. Dagrún segir að
það sé drjúg vinna í
kringum það að selja
slíkt og akkúrat á þeim
tíma þar sem nógu öðru
er að sinna. Hún segir
að það sé líka kannski
óhagkvæmt núna þegar
umræðan er þessi og
fólk vill líklega fá kjöt-
ið á lægra verði, en þau
segjast ekki hafa trú á að
þessar lækkanir til bænda
skili sér til neytenda í
lægra verði.
Ekki ginnkeyptur til að
fjölga
Í Bakkafirði eru bara tvö
sauð fjárbú eftir og þola
heiðarlöndin meira af fé.
Reimar segist þó ekki vera ginn-
keyptur fyrir því að fjölga og fram-
leiða eitthvað sem ekkert fáist fyrir.
Það sé nóg að sitja uppi með stöð-
una eins og hún er í dag.
Hann segir að það sé ekki auðvelt
þegar það sé búið að fjárfesta fyrir
fleiri milljónir í hey að sjokkið komi
allt of seint. Það hefði í raun þurft
að koma fyrir 14 mánuðum, áður en
áburður var keyptur fyrir þetta ár.
Þau segjast ekki ætla að fjárfesta í
áburði núna fyrr en staðan skýrist.
Þó svo að áburður hafi verið boð-
inn á hagstæðara verði ef pantað er
snemma þá er ekkert endilega til
peningur fyrir áburði.
Skoða stöðuna nánar á vordögum
Reimar segist ætla að gefa sín hey
í vetur í þessar 400 kindur og sjá
svo til á vordögum. Þau segjast vera
ágætlega stödd með að vera búin að
byggja upp ferðaþjónustu án þess að
steypa sér í skuldir og geta snúið sér
að öðru ef ekki verður framhald á
sauðfjárbúskap. Það sé þó ekki það
sama hjá mörgum yngri bændum og
þau hafa áhyggjur af þeim sem eru
búin að vera að fjárfesta, til dæmis
ungum bændum sem eru nýbúnir
að kaupa jörð og fjárfesta í tækjum.
Er verið að búa til kjötfjall?
Þau hjónin segjast hafa nógu
að sinna í sveitinni þó alltaf sé
möguleiki á að vinna með búinu
þar sem næg vinna sé í nágrenninu.
Reimar hefur verið eitthvað í
meindýravörnum og tekið upp-
grip í löndunum hjá Ísfélagi
Vestmannaeyja á Þórshöfn.
Ekki í kortunum að hætta
Sauðfjárbúskapur er þó það sem
á hug þeirra og áður en þessar
afurðalækkanir komu til var ekk-
ert í kortunum að hætta. Þau segja
þó ljóst að aðgerða sé þörf og
það strax, ein leiðin
sé að setja skýrari
reglur um fram-
leiðslu þeirra sem
ekki eru með kvóta
og í fullri vinnu með
smá búskap. Þannig
að þeir sem séu að
reyna að lifa af
sauðfjárbúskap geti
gert það. Umræðan
um kjötfjallið var
mikil í sumar en
síðan reyndist
fjallið ekki vera til.
Reimar veltir upp
þeirri spurningu
hvort þessar lækk-
anir séu ekki bein
leið til að búa til
kjötfjall, þar sem
margir hætti og þá
komi mikið inn til slátrunar.
Hann segir að upplausn í stjórn-
málum bætist við í ofanálag og
bændur séu bara í frjálsu fjalli. Í
vetur ætli þau að láta þetta danka,
þau lifi af einn vetur en kannski
ekki annan. Það verði að koma til
skýrar og árangursríkar aðgerðir ef
halda á áfram með sauðfjárbúskap
í Finnafirði. – Framhald bls. 34
Sími 412 2500 - sala@murbudin.is - www.murbudin.is
Hitablásarar
Rafmagnshitablásari
2Kw 1 fasa
6.890
Rafmagnshita-
blásari 5Kw 3 fasa
12.830
Rafmagnshita-
blásari 2Kw
1.990
Kletthálsi Reykjavík
Reykjanesbæ
Rafmagnshitablásari
3Kw 1 fasa
8.890
15 metra rafmagnssnúra
2.390
INDUSTRIAL GRADE
Fjöltengibox IP44
H07RN F3G1,5
1,5 m snúra
1.990
Kapalkefli 10m
H05vv-F3G1,5mm
2.690
Smiðjuvegi 66 • 200 Kópavogi
Sími 580 5800 • www.landvelar.is
Gæði
og
styrkur
HMF bílkranar – Hagkvæmir og endingargóðir
Þjónusta HMF er traust og hvergi er slakað á kröfum um öryggi, virkni
og nákvæmni. HMF kranar fara í gegnum nákvæmt gæðaeftirlit og eru
framleiddir samkvæmt viðurkenndum gæðastöðlum og með vottun frá
Lloyd‘s Register Quality Assurance (LRQA).
Power to lift
„Við erum í
frjálsu falli“
Anita Reimarsdóttir, Dagrún Þórisdóttir með Sigurjón, son Anitu, í fanginu, Helga Björg Reimarsdóttir og Reimar
Sigurjónsson.
Bændur í Langanesbygg
ð, Dagrún Þórisdóttir á F
elli, Sigríður
Ósk Indriðadóttir í Miðfja
rðarnesi og Margrét Eyrú
n Níelsdóttir
í Tunguseli.
Samfélagsleg áhrif geta orðið alvarleg
Elías Pétursson, sveitarstjóri
Langanesbyggðar, segir að sveitar-
félagið líti stöðuma mjög alvarleg-
um augum. Það sé augljóst að tuga
prósenta lækkun á afurðaverði
hafi mikil og jafnvel óafturkræf
áhrif á byggð á svæðinu sem og
í öðrum héruðum hvar fjárbú-
skapur er ráðandi. Hann segir að
samfélagsleg áhrif geti orðið mjög
alvarleg svo ekki sé fastar að orði
kveðið.
„Ég tel mjög bagalegt að ekki
hafi tekist samkomulag um aðgerðir
til hjálpar fjárbændum áður en
ríkisstjórnin sprakk. Af sjálfu leiðir
að ég tel ákaflega mikilvægt að
nýtt þing grípi þegar til aðgerða
þá það kemur saman að afloknum
kosningum. Þær aðgerðir verða að
vera samsettar af bráðaaðgerðum
vegna lækkunar afurðaverðs í haust
sem og áætlun um aðgerðir til lengri
tíma.
Ekki getur gengið að bændur
séu á hverju hausti settir í þá stöðu
að afurðastöðvar geti kippt stoðum
undan rekstri fjárbúa með litlum sem
engum fyrirvara,“ segir Elías.
Hann segir það sína skoðun að í
landinu sé í raun ekki rekin byggða-
stefna þó að Byggðastofnun sé að
standa sig eins og hægt er ásamt
öðrum þeim stofnunum sem um véla.
„Vandinn fellst að mínu mati í
stefnuleysi og lausatökum Alþingis
sem og stjórnmálafólks, skorti
á langtímastefnu og langtíma
markmiðum settum af því fólki
sem við kjósum til að fara með
stefnumótun og löggjafarvald.
Stefnumótun sú sem ég tel
nauðsynlega þarf að ná yfir skemmri
og lengri tíma.“
Elías segir að stefnumótun þurfi
að vera hafin yfir flokkapólitík, kjör-
tímabil þingmanna og daglegt þvarg.
Ef ekki tekst að mynda langtímasýn
til handa íbúum landsbyggðar þá
mun landsbyggðin smátt og smátt
missa afl og á endanum mun byggð
leggjast af. Eitthvað sem er með öllu
óásættanlegt.
Hér býr ungt og kraftmikið fólk
„Í sveitunum hér í kring býr margt
ákaflega ungt kraftmikið, vel mennt-
að fólk sem valið hefur sér það starf
að reka fjárbú. Þetta kraftmikla fólk
hefur fjárfest í löndum, húsum og
vélbúnaði ásamt og að hafa fjárfest
í ræktunarstarfi. Það væri þyngra en
tárum taki ef samfélagið á Íslandi
heykist á því að standa með þessu
fólki nú þegar afurðastöðvar ein-
hliða kippa undan fólkinu fótunum,“
segir Elías og augljóst að hann hefur
áhyggjur af stöðu mála.
„Í mínum huga þarf einnig að
horfa til afurðastöðva og reksturs
þeirra, þar tel ég mikið rúm til
úrbóta og mörg tækifæri til þess að
gera betur í verkun og framsetningu
afurða. Á landsbyggðinni eru
fjölmörg tækifæri og miklar
auðlindir bæði í fólkinu sem þar býr
og landinu sem það yrkir. Okkur
Íslendingum ber að standa vörð um
það fólk sem nú upplifir þrengingar
vegna ástæðna sem erfitt er að kenna
þeim um.“ /GBJ
Elías Pétursson, sveitarstjóri
Langanes byggðar.