Fjölrit RALA - 10.05.1988, Qupperneq 62

58
Beitartilraun með folaldsmerar (RL 302')
Ólafur Guðmundsson og Berglind Hilmarsdóttir
Á árinu 1985 lauk tilraun með beit folaldsmera á mýrlendi í Sölvholti í
Hraungerðishreppi, sem hófst sumarið 1981. Árið 1982 fengust engin hross í tilraunina en
síðan stóð hún samfellt frá 1983.
Tilraunin var á framræstri óáborinni starmýri í um 20 m hæð yfir sjávarmáli. Þrír
beitarþungar voru notaðir og beitt í tilraunina merum sem folöld gengu undir allan
beitartímann.
Uppskera (tonn/ha) eftir beit var sumarið 1985 að meðaltali á beitartímanum 1,2 á
lítið beitta Iandinu, 0,94 á miðlungs beitta landinu og 0,45 á mikið beitta landinu. In vitro
meltanleiki þurrefnis (%) var að meðaltali 51, 51 og 52 og prótein (%) 9,9 , 9,4 og 9,9 á
þessu sama landi.
Meðalbeitarþungi yfir beitartímann var 0,48 merar/ha á lítið bitna landinu, 0,92
merar/ha á því miðlungsbitna og 1,39 merar/ha á því mikið bitna. Daglegur vöxtur
meranna (g/meri/dag) á þessum hólfum var að meðaltali 626 á lítið beitta hólfinu, 371 á
því miðlungsbeitta og 369 á því mikið beitta. Samsvarandi tölur fyrir folöldin sem gengu
undir þessum merum voru 1029, 883 og 889 g/folald/dag.
Tilraunin var kostuð að hluta af landgræðslu- og landverndaráætlun.
Beitarbolstilraun með fullorðin hross á láglendismvri (RL 366)
Ólafur Guðmundsson, Berglind Hilmarsdóttir,
Helga Sigurmundsdóttir og Seima Huld Eyjólfsdóttir
Sumarið 1983 hófst á mýrlendi í Sölvholti í Hraungerðishreppi beitarþolstilraun þar
sem beitt var fullorðnum geldhrossum. Tveir beitarþungar voru notaðir fyrsta árið en síðan
hafa þeir verið þrír (30. tafla). Tilraunin var á framræstri, áborinni starmýri í um 20 m
hæð yfir sjó. Þetta er sams konar land og notað var fyrir folaldsmerar (RL 302).
Nokkrar helstu niðurstöður áranna 1985-1987 eru sýndar í 30. og 31. töflu. Mikill
munur er á þrifum hrossanna milli beitarþunga og ára. Aldrei var beitt það mikið að
hrossin þyngdust ekki eitthvað yfir sumarið.
Beitardagafjöldi á ha á árunum 1985-1987 var lítið meiri þar sem mesta beitin var í
upphafi tilraunarinnar en þar sem miðlungsbeitt var. Þrátt fyrir þetta var beitarálagið
töluvert mikið meira þar sem mikið var beitt í upphafi og þrif hrossanna mikið verri. Þetta
bendir til að beitilandið í mikið beitta hólfinu sé farið að ganga verulega úr sér. Þetta og
fleiri atriði varðandi gróðurinn voru könnuð með mjög nákvæmum mælingum sumarið 1987
og er fjallað nánar um þær rannsóknir á bls. 98-99.
Zophanías Márusson í Kópavogi lánaði hross í tilraunina og aðstoðaði við framkvæmd
hennar. Kostnaður við tilraunina var greiddur að hluta af landgræðslu- og
landverndaráætlun.