Fjölrit RALA - 10.05.1988, Side 127

123
MÖÐRUVELLIR
Jóhannes Sigvaldason
Inneaneur
Samkvæmt samningi Rannsóknastofnunar landbúnaðarins og Ræktunarfélags
Norðurlands um rekstur tilraunastöðvarinnar á Möðruvöllum ber Ræktunarfélagið ábyrgð á
búrekstri en tilraunir fylgja lögum um Rala. í samningnum er kveðið á um skipan
staðarstjórnar fyrir stöðina sem í umboði stjórna Rala og Ræktunarfélagsins hefur á hendi
umsjón með uppbyggingu og rekstri.
Árin 1985-1987 hefur staðarstjórn verið þannig skipuð:
Formaður: Ævarr Hjartarson
Fulltrúi Rala: Gunnar Ólafsson, frá 1. jan.-21. feb. 1985, síðan
Þorsteinn Tómasson
Fulltrúi Ræktunarfélagsins: Haukur Steindórsson
I eftirfarandi texta verður greint stuttlega frá tilraunum, búrekstri og framkvæmdum
árin 1985-1987.
Jarðræktartilraunir
Sumarið 1985 var gerð allumfangsmikil tilraun með áburðar- og sláttutíma á túni með
ríkjandi vallarfoxgrasi og sveifgrasi og túni með næstum hreina snarrót. Niðurstöður
þessara tilrauna féllu að þeirri hugmyndafræði um áburðartíma að á tún, sem eru í góðri
rækt, þurfi ekki að bera mjög snemma til þess að fá góða sprettu. Hins vegar nýta grös á
magurri jörð ekki sprettutímann nema þau fái áburð strax þegar gróður fer af stað á
vorin. Niðurstaða úr þeim hluta tilraunarinnar er vék að sláttutíma staðfesti að mestu fyrri
þekkingu um það efni. Snarrót verður að slá hálfsprottna ef fá á frambærilegt fóður handa
nýbærum.
Öll árin 1985-’87 var í gangi tilraun með vaxandi skammta af áburði, bæði í
blönduðum áburði og kjarna einum (frá 0-180 N/ha), á Möðruvöllum. Síðustu tvö árin hefur
verið mjög áberandi kalískortur í þeim reitum sem aðeins hafa fengið kjarna, einkum þar
sem stórir skammtar hafa verið gefnir. Bendir þetta enn á þá hættu sem getur verið því
samfara að nota ekki kalí. Túnið, sem tilraunin var sett á, er gamalgróið með áburð, hefur
fengið búfjáráburð um áraraðir og véláborið að öllu leyti.
Sumarið 1987 voru reynd lyf gegn grasmítlum í tveimur tilraunum í Hörgárdal. Lyfin
reynast vel gegn mítlunum en óljóst er enn hver áhrif þeirra eru á uppskeru. Á
undanförnum árum hefur verið mælt í þremur tilraunum hver áhrif sýrustigs jarðvegs eru
á endingu vallarfoxgrass og beringspunts. Sáðgresið hefur talsvert gefið sig en sýrustigið
virðist ekki vera afgerandi varðandi endinguna. Þá var haustið 1987 sáð vetrarhveiti,
vetrarrúgi og belgjurtum í tilraun á Möðruvöllum til að meta vetrarþol þessara tegunda. Á
rannsóknastofunni hefur á hverju ári verið mælt frostþol og svellþol stofna og tegunda
grasa. Beringspuntur, snarrót og húsapuntur hafa reynst svellþolnustu tegundirnar. Einnig
hefur verið prófað svellþol hjá vetrarhveiti og vetrarrúgi og reyndist það miklu minna en
hjá grastegundunum. Veturinn 1986-1987 voru tekin sýni af svellum til mælinga á efnum
sem myndast við loftfirrða öndun og til að skýra svonefnda kallykt af túnum þegar svell
leysir. Niðurstöður mælinganna hafa enn ekki verið metnar.
í samvinnu við tilraunastöð Skógræktar ríkisins á Mógilsá voru árið 1987 hafnar
mælingar á frostþoli asparkvæma sem harðnað hafa utandyra, bæði á Norðurlandi og
Suðurlandi.