Bændablaðið - 10.09.2020, Qupperneq 41

Bændablaðið | Fimmtudagur 10. september 2020 41
Austurvegi 69 // 800 Selfoss // 480 0400 // jotunn.is // jotunn@jotunn.is
LANDBÚNAÐARDEILD AFLVÉLA
Ný seNdiNg væNtaNleg
NC haugsugur, haugtaNkar, kastdreifarar, skrúfur og dælur
hægt að bæta við pöntun!
Hönnun: ARTPRO
Hýsi-Merkúr hf. | Lambhagavegi 6 | 113 Reykjavík | S. 534 6050 | merkur@merkur.is | www.merkur.is
Rafstöðvar
MARGAR GERÐIR
TIL Á LAGER
- Þekking - Reynsla - Færni.
- Meðal þeirra sem hafa varaaflsstövar frá okkur eru;
Neyðarlínan, flugvellir, sjúkrahús, rafveitur, vatnsveitur,
hitaveitur, flugfélög, bankar, Tollstjóri, Alþingi, hótel,
veitingahús, mörg stærri fjölbýlishús með lyftum.
Margskonar fyrirtæki í matvælaframleiðslu, heildsölu og
iðnaði sem þola illa rafmagnsleysi.
Allar nánari upplýsingar
veita starfsmenn
Ríkiskaupa í síma 530 1400
eða í gegnum netfangið
fasteignir@rikiskaup.isBorgartúni 7c, 105 Reykjavík | Sími 530 1400 | www.rikiskaup.is
RÍKISKAUP
AUGLÝSA EFTIRFARANDI EIGN TIL SÖLU:
BJARNARBRAUT 8, BORGARNESI – SKRIFSTOFUHÚSNÆÐI
Um er að ræða 629,4 m2 skrifstofuhúsnæði á 1. hæð við
Bjarnarbraut 8, Borgarnesi.
Eignin skiptist í tvö skrifstofurými, annars vegar 361,8 m2
og hins vegar 267,6 m2. Samtals 629,4 m2.
Gengið er inn um bjarta tengibyggingu sem er í sameign.
Eignin er kjörin til þess að leigja út einstök rými.
Gott aðgengi er að húsinu og rúmgóð steypt bílastæði fylgja
en stæðin eru ekki sérmerkt.
Frekari upplýsingar um eignina má finna á heimasíðu Ríkiskaupa:
www.rikiskaup.is.
Verð: 99 mkr.

Stærðir: W25-W46, L30-L36
Efni: 88% Nylon, 12% spandex

KH Vinnuföt • Nethyl 2a • 110 Reykjavík • Sími: 577 1000 • info@khvinnufot.is • www.khvinnufot.is
Frábærar teygjubuxur
frá Texstar. Einstök
þægindi og ótrúlega
liprar.

Texstar FP33
Verð 15.996 kr
Bænda
bbl.is Facebook
Á FAGLEGUM NÓTUM
Íslensk sauðfjárrækt og kolefnisspor
– Hvaða einingar á að nota við mat á kolefnisspori?
Í Bændablaðinu 20. ágúst er fjall-
að um skýrslu Environice um
,,Sauðfjárrækt og loftlagsmál“
(Birna Sigrún Hallsdóttir og Steán
Gíslason 2017). Í skýrslunni er gerð
tilraun til að reikna kolefnisspor
íslenskrar sauðfjárræktar. Þau nota
skammstöfunina GHL um eftirfar-
andi lofttegundir: Koldíoxið(CO2),
metan (CH4), glaðloft (N2O), vetn-
isflúorkolefni (HFC), perflúor-
kolefni (PFC), brennisteins hexaflúor
(SF6), og köfnunar efnistriflúorið
(NF3). Hér á eftir er átt við þessar
lofttegundir þegar skammstöfunin
GHL kemur fyrir.
Á að reikna losunina kg á kg?
Sigrún og Stefán reikna losunina kg
á kg, það er kg GHL á framleitt kg
kindakjöts. Er það vísindaleg nálgun
að nota skilgreininguna á losun kg/
kg, þegar borin er saman losun á kg
kjöts og t. d. grænmetis, sem dæmi?
Er ekki réttara að tala um losun á kg
næringarefna, á orkueiningu eða kg
þurrefnis?
Næringarefnin hafa mismikla
orku og mismunandi innihald hinna
ýmsu næringarefna, til dæmis
próteins. Prótein er lífsnauðsynlegt
næringarefni fyrir vaxandi ungviði,
og reyndar fyrir okkur öll. Verð
á próteini á heimsmarkaði er mun
hærra en á kolvetnum, svo tekið sé
dæmi. Spyrja má líka hvort verðmeta
eigi fæðutegundir út frá næringargildi
við mat á kolefnisspori fæðu. Það
verður ekki gert í þessari grein.
Hins vegar er ætlunin að skoða
orkuinnihald, þurrefnisinnihald og
prótein í mismunandi fæðutegundum.
Skoðum lambakjöt og grænmeti
(Næringartöflur 2003). Þessar
fæðutegundir eru teknar hér til
samanburðar þar sem algengt er
að heyra sagt, að kolefnisspor
„grænmetis“ sé miklu lægra en
kjöts. Grænmeti sé umhverfisvænni
afurð fæðutegund en kjöt. Þá er átt
við losun GHL á kg kjöts og á kg
grænmetis.
Kolefnisspor á næringargildi
Ekki er hægt að bera saman
kolefnis spor á kg kjöts og kg
grænmetis. Kjöt, einkum rautt
kjöt, er hágæða prótein fæða,
auk þess að vera steinefnarík og
innihalda vítamín og t. d. járn í
ríkum mæli.
Það hlýtur því að vera krafa við
samanburð á kolefnisspori fæðu­
tegunda að borið sé saman nær­
ingargildi, ekki bara kg á móti kg.
Þá er ljóst að til að hægt sé að halda
því fram að grænmeti sé ,,umhverfi­
svænna“ en kindakjöt, þarf kolefn­
isspor þess að vera minni en 1/7,76
eða 12,9% af kolefnisspori kinda­
kjöts sé samanburðurinn á grund­
velli orku! Kolefnisspor á prótein­
einingu í grænmeti þarf sömuleiðis
að vera minna en 1/8,52, eða 11,7
% af kolefnisspori kindakjöts. Þá
verður líka að spyrja; hvernig á að
verðleggja næringargildi kolvetna,
próteins og annara næringarefna í
slíkum samanburði?
Tilvitnanir:
Birna Sigrún Hallsdóttir
og Stefán Gíslason 2017.
Sauðfjárrækt og loftslagsmál.
Fjölrit 24 bls.
Næringartöflur, næringargildi
matvæla. 5. Útgáfa 2003
Sveinn Hallgrímsson og Eyjólfur
Kristinn Örnólfsson: Íslensk
sauðfjárrækt og kolefnisspor
hennar, Bændablaðið 26. árg.,
16. tbl. 2020. Bls. 43
Höfundar:
Sveinn Hallgrímsson
er dr. sient í kynbótafræði
og fyrrverandi ráðunautur í
sauðfjárrækt
Eyjólfur Kristinn Örnólfsson
er líffræðingur frá HÍ og
kennari við LbhÍ
Næringargildi, orkuinnihald, prótein og þurrefni
í ,,lambakjöti” (dilkakjöti) og ,,grænmeti”
Tegund Orka, kcal/kg Prótein %
Lambakjöt 258,3 17,9 60,1 .. 39,9 % þurrefni
Grænmeti 33,3 2,1 88,3 .. 11,7 % --- ,, ---
Vatn %
Lambakjöt; Tekið er meðaltal af súpukjöti, læri og hrygg.
Grænmeti; Tekið er meðaltal af rauðri papriku, grænkáli og gulrót.
Þegar litið er á þessar tölur hér að ofan sést að
orka er 7,76 sinnum meiri í kindakjöti en í grænmeti.
Prótein er 8,52 sinnum meira í kindakjöti en í grænmeti.
Þurrefni er 3,41 sinnum meira í kindakjöti en í grænmeti.
Sveinn Hallgrímsson. Eyjólfur Kristinn Örnólfsson.