Bændablaðið - 10.09.2020, Qupperneq 49

Bændablaðið | Fimmtudagur 10. september 2020 49
BÆKUR&MENNING
SUÐUREYRI
Nú er komin út bókin Suðureyri
athafna saga eftir Pétur Bjarnason
og er gefin út af Flóka forlagi.
Fjallar hún um Suðureyri í Tálkna­
firði, en höfundur bókarinnar ólst
upp á Sveinseyri í Tálknafirði og
þekkir því vel til.
Frá Sveinseyri blasa rústir hval­
stöðvarinnar á Suðureyri við og
skorsteininn ber við himin. Hvalbein
voru á hverjum bæ í sveitinni, rif­
bein voru notuð í hlunna og árefti
og hryggjarliðir úr hvölum voru hin
ákjósanlegustu sæti.
Hvalveiðistöð – Selveiðistöð
Í bókinni er sagt frá fimmtíu árum
úr sögu sveitabæjar, sem um tíma
varð miðstöð athafna og umsvifa
í Tálknafirði. Þarna er að finna
mjög fróðlega samantekt
um þróttmikið athafnalíf
í Tálknafirði á fyrri hluta
síðustu aldar. Fyrir alla þá
fjölmörgu Íslendinga sem
lögðu leið sína um Vestfirði
í sumar er bókin örugglega
skemmtileg viðbót. Hún
víkkar sjóndeildarhringinn
og veitir innsýn í þann bak­
grunn sem vestfirsk atvinnu­
saga og menning í byggðum
eins og Tálknafirði byggir á
í dag.
Á Suðureyri ráku Norðmenn
hvalveiðistöð á árunum
1893–1911 með tilheyrandi
framkvæmdum.
Pétur A. Ólafsson, konsúll
á Patreksfirði, gerði út sel­
veiðiskipið Kóp frá Suðureyri
1916–17. Kópur stundaði
selveiðar í Grænlandsísnum 1916–
1917, en fórst undan Herdísarvík í
október 1917.
Starfsemin endurvakin
í fjögur ár
Aftur var starfrækt hvalveiðistöð á
Suðureyri árin 1935–1939, og hún
var þá sú eina á landinu.
Nú er Suðureyri í eyði, en
starfsemin þar lagði grunninn
að kauptúninu sem nú heitir
Tálknafjörður.
Í bókinni er stutt ágrip af sögu
Tálknafjarðar fram til þess tíma að
hvalveiðar hófust þaðan.
Í bókinni er einnig að finna
upplýsingar um tilraunir Íslendinga
til selveiða í Grænlandsísnum sem
hvergi hafa komið fram áður.
M.a. gerði Pétur Thorsteinsson
út selveiðiskipið Skúm árið
1917 og Stefán Th. Jónsson
á Seyðisfirði selveiðiskipið
Óðin sama ár.
Þá voru Ísfirðingar
með áform um að gera út
selveiðiskipið Arnarnes á
fimmta áratug aldarinnar
en ekkert varð úr þeim.
Spruttu allmiklar deilur
í bæjarstjórn Ísafjarðar og
staðarblöðunum út af því máli.
Bókin fæst í bókaverslunum og
fæst einnig send í pósti frá útgefanda
á kr. 3.000, póstkostnaður innifalinn.
Beiðni óskast í skilaboðum en nafn
og heimilisfang þarf að fylgja. Eldri
bækur forlagsins eru líka til á góðu
verði. /HKr.
Hvalveiðiskipið Haug I við bryggju á Suðureyri þegar rekstur hvalveiðistöðvarinnar var í blóma.
Hvalur dreginn upp á skurðarplaninu á Suðureyri.
Bókarhöfundurinn, Pétur Bjarnason, við rústir hvalstöðvarinnar á Suðureyri.
Hvalveiðiskip að koma að bryggju á Suðureyri við Tálknafjörð með nýskotinn
hval á síðunni. Myndir / Ljósmyndasafni Íslands
KLETTUR / SALA OG ÞJÓNUSTA / KLETTAGARÐAR 8-10
104 REYKJAVÍK / 590 5100 / klettur.is
Opnar stöðvar
Stöðvar í húsi
Stöðvar í gám
Aukabúnaður eins og sjálfvirkur
skiptirofi og fleira
Öflug og góð þjónusta
Gerðu kröfur — hafðu samband við
Karl í síma 590 5125 eða sendu línu
á kg@klettur.is og kynntu þér þína
möguleika.
Allar stærðir
af AJ Power
rafstöðvum: