Morgunblaðið - 12.12.2020, Síða 18

18 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 12. DESEMBER 2020
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Varpstofn helsingja hefur vaxið
hratt á Íslandi síðustu ár og áætlar
Brynjúlfur Brynjólfsson, fugla-
áhugamaður á Höfn í Hornafirði, að
fjölgað hafi árlega um rúmlega 10%
í varpstofninum.
Höfuðból hels-
ingja á Íslandi er
í Skúmey, lítilli
eyju í vestan-
verðu Jökuls-
árlóni, en þar var
talið 1.491 hreið-
ur í sumar, 12%
aukning á milli
ára, samkvæmt
upplýsingum frá
Náttúrustofu
Suðausturlands. Miðað við eðlilega
ungaframleiðslu má reikna með að
5-6 þúsund ungar hafi yfirgefið eyj-
una.
Eyjan kom undan Breiðamerkur-
jökli við lok 20. aldar og þegar hels-
ingjahreiður voru fyrst talin í Skúm-
ey árið 2014 var þar 361 hreiður
þannig að þéttbýlið hefur aukist
talsvert síðan. Skúmey er eingöngu
varpsvæði helsingja, sem yfirgefa
varpsvæðin snemma. Með aflestri af
merkjum má sjá að fuglinn þvælist
talsvert um yfir sumartímann.
Ellefu þúsund fuglar
Brynjúlfur áætlar að í haust hafi
um 11 þúsund íslenskir fuglar yfir-
gefið landið. Byggt á talningu og til-
finningu segist hann áætla að í
hópnum hafi verið um tvö þúsund
varppör, fimm þúsund ungar og um
tvö þúsund geldfuglar.
Í endaðan júní í sumar fréttist af
miklum ungadauða á austanverðum
Breiðamerkursandi. Þegar farið var
um svæðið nokkrum dögum síðar
sáust ekki dauðir ungar en við
Stemmupolla var um 300 fugla
ungalaus hópur og í þeim voru
þekktir varpfuglar. Aðspurður hvað
hafi valdið ungadauðanum, segir
Brynjúlfur að hugsanlega hafi rign-
ingar grandað ungunum eða eitt-
hvað annað í veðurfari. Dýr og fugl-
ar hafi síðan líklegast nýtt sér þá til
matar. Brynjúlfur segir að margt sé
óútskýrt í þessu sambandi.
Í skýrslu Fuglaathugunarstöðvar
Suðausturlands (fuglar.is/pistlar)
um aflestur litmerkja og talningar á
helsingja á Suðausturlandi 2020
kemur fram að á þeim fjórum árum
sem liðin eru frá upphafi merkinga á
helsingjum hafa 907 fuglar verið
merktir með stálmerki og hafa 679
þeirra einnig fengið litmerki. Við af-
lestur af merkjum er notast við
handsjónauka, fjarsjá en þó mest
myndavél. Í sumar fengu fimm ís-
lenskir helsingjar GPS-senda um
hálsinn og skiluðu þeir sér allir á
vetrarstöðvar í Bretlandi. Nokkrir
helsingjar bera GPS-senda frá Bret-
landi. Tilgangur merkinganna er að
geta fylgst með hegðun einstaklinga
til að skilja betur atferli fuglanna.
Helsingi hefur orpið hérlendis
nánast samfellt frá 1968, en lengi
var aðeins um nokkur pör að ræða
við Breiðafjörð. Helsingjar hafa
orpið á
Breiðamerkursandi frá 1988, en
nú verpa þeir á nokkrum svæðum
um Austur-Skaftafellssýslu, frá
Fjallsárlóni í vestri að Höfn í austri,
og einnig við Hólmsá í Vestur-
Skaftafellssýslu. Dæmi eru einnig
um varp í Kelduhverfi og í Seley í
mynni Reyðarfjarðar.
Stofnstærðin hefur minnkað
Helsingjar verpa aðallega á heim-
skautasvæðunum í Norður-
Atlantshafi. Helsingjar á leið til
varpstöðvanna á Grænlandi stoppa
bæði vor og haust á Íslandi á leið
sinni til og frá vetrarstöðvum á
Bretlandseyjum. Síðustu áratugina
hafa helsingjar tekið upp á því í
töluverðum mæli að verpa á farleið-
um sínum í Norður-Evrópu.
Byrjað var að meta stofnstærð
helsingja 1950 á Bretlandseyjum og
voru þá um tíu þúsund fuglar í
stofninum. 2013 var stofninn 80 þús-
und fuglar, en 2018 hafði fækkað
aftur í um 70 þúsund fugla. Græn-
lenski helsingjastofninn hefur
minnkað síðustu ár, en á sama tíma
hefur helsingjum sem dvelja hér
sumarlangt fjölgað umtalsvert.
Fyrstu helsingjarnir koma til Ís-
lands ár hvert í fyrstu viku apríl og
þeir síðustu yfirgefa landið um miðj-
an október.
Margir hafa komið að merkingum
og rannsóknum á helsingja hér-
lendis, nefna má Arnór Þóri Sigfús-
son, Náttúrustofu Suðausturlands,
Fuglaathugunarstöð Suðaustur-
lands, Náttúrufræðistofnun,
Vatnajökulsþjóðgarð og fjölda sjálf-
boðaliða.
Varpstofn
helsingja vex
með hverju ári
 Þéttbýlið eykst í Skúmey  Tæplega
1.500 hreiður  Ungadauði við Stemmu
Ljósmynd/Brynjúlfur Brynjólfsson
Við Stemmu Helsingjum sem verpa hér á landi hefur fjölgað umtalsvert síðustu ár. Þessir myndarlegu fuglar voru
myndaðir á Breiðamerkursandi 11. júní í sumar. Einn þeirra ber hvítt merki á fæti með stöfunum BB.
Brynjúlfur
Brynjólfsson
Sóltúni 20, 105 Reykjavík • Sími 552 1400 og 694 1401 • fold.is
Viðar Böðvarsson viðskiptafræðingur, lögg. fasteignasali
íbúðum í öllum hverfum
Reykjavíkur til kaups eða
leigu fyrir opinberan aðila
- Traustar greiðslur
- Langur leigutími
Nánari upplýsingar á skrifstofu
Víkurgata 2, Garðabæ, 1.h. Sóleyjargata einbýlishús
með 10 svefnherbergjum
Hólaberg 82, 111 Rvk.,
Einbýli með aukabyggingu
Skipholt - 3ja herbergja íbúð
með suðursvölum
Skipholt - skrifstofuhúsnæði
á annarri hæð
Stórglæsileg rúmlega 141 fm 4ra herbegja íbúð á 1. hæð á
frábærum stað í Urriðaholtinu. Íbúðin er vel skipulögð, með 3
svefnherbergjum, 2 baðherbergjum, þvottaherbergi innan íbúðar
og geymslu á hæðinni, vel búið eldhús með fallegri hvítri innrétt-
ingu. Útgengt er á fjórum stöðum úr íbúðinni á pall sem er í kring-
um íbúðina. Stæði í bílageymslu fylgir auk sér stæðis við húsið.
Glæsilegt einbýlishús á frábærum stað í 101 Reykjavík. Arkitekt-
inn Sigurður Guðmundsson teiknaði húsið fyrir Thor Thors 1933,
en það var endurnýjað 2014. Lóðin er 760 fm eignarlóð. Í húsinu
eru 10 svefnherbergi og eru 5 þeirra með sérbaðherbergjum með
walk in sturtu. Húsið er skráð 358,4 fm. Efsta hæðin er óskráð
þannig að samtals er húsið rúmir 400 fm. Á efstu hæðinni eru
þaksvalir með heitum potti, þar er einnig nýlegur saunaklefi.
Verð kr. 225.000.000. Bókið skoðun: fold@fold.is.
Fallegt og vel viðhaldið 293,1 fm einbýlishús á tveimur hæðum +
kjallari og 177,5 fm atvinnuhúsnæði, samtals 470,6 fm. Eign sem
býður uppá mikla möguleika, t.d. að breyta atvinnuhúsnæðinu í
íbúðir. Húsið er byggt 1981. Parket og flísar á gólfum. Íbúðarhúsið
er á tveimur hæðum og í kjallara og er sérinngangur í kjallarann.
Atvinnuhúsnæðið er hæð og kjallari, það er með innkeyrsludyrum
og bílastæði fyrir framan það. Nánari upplýsingar á skrifstofu og
velkomið að panta tíma fyrir skoðun: fold@fold.is. Verð 124,9 millj.
Ca 77 fm góð íbúð á 3. hæð (efstu) á góðum stað við Skipholt.
Inndregnar stórar suðursvalir sem gefa möguleika á stækkun
íbúðar. Eignin er samþykkt sem íbúð, en hefur verið notuð sem
skrifstofa og þarfnast breytinga til að nota hana til íbúðar. Verð
37,9 millj. Vinsamlegast bókið skoðun hjá fasteignasölum Foldar.
Ca 94 fm. vel skipulagt skrifstofuhúsnæði á annarri hæð við
Skipholt í 105 Reykjavík. Húsnæðið er bjart og skiptist í 4 skrif-
stofuherbergi o.fl. Staðsetning er frábær á rólegum stað en þó
nálægt miðborginni. Verð 29 millj. Vinsamlegat bókið skoðun hjá
fasteignasölum Foldar.
OPIÐ HÚS laugardag 12.12. frá kl. 13-14.
Vinsamlegast bókið skoðun á einarm@fold.is
eða í síma 893 9132
Óskum eftir