Gerðir kirkjuþings - 2019, Side 10

10 11
Þjóðkirkjan var í engum takti við þjóðina sem í upphafi aldarinnar hafði að miklum
meirihluta snúist á sveif með samkynhneigðum í baráttu þeirra fyrir sjálfsögðum
mannréttindum.
Kæru vinir,
Ég nefni þessi mál vegna þess að ég tel að þjóðkirkjan verði að læra af mistökum sínum.
Nú vil ég þó sérstaklega taka fram að ég er ekki þeirrar skoðunar að kirkjan eigi að sveiflast
með tískubylgjum eða öðrum nútímastraumum. Stór hluti af starfi kirkjunnar felst einmitt
í því að standa fast á grunngildum sem vonandi víkja aldrei frá okkur – og kirkja á ekki að
láta hina ýmsu sviptivinda slá sig út af laginu.
En réttindabarátta samkynhneigðra var ekki tískubylgja. Hún var ekki merki um
hnignun samfélagsins eða afturför góðra gilda. Hún var – og er – hluti af þeirri framþróun
mannkyns sem átt hefur sér stað á undanförnum öldum. Afstaða kirkjunnar í málefnum
samkynhneigðra fældi marga frá henni, og ekki aðeins samkynhneigða einstaklinga
heldur einnig fjölskyldur og vini sem ekki gátu skilið orðræðu forsvarsmanna kirkjunnar
um samkynhneigð sem sjúkdóm eða synd.
Ég vil leyfa mér að vitna í þessu sambandi í prédikun afa míns heitins, séra Magnúsar
Guðmundssonar, sem var á sínum tíma sóknarprestur í Grundarfirði. Hann sagði þar á
einum stað:
„Vér viljum vera eins og hyggni maðurinn í dæmisögunni. Hann gaf sér tíma til að
grafa í gegnum sandlagið niður á klöppina svo að hann gæti byggt á bjargi. Hann gerði
sér ljóst að það var ekki nóg að heyra orðið, hann varð að læra að breyta eftir því, halda
allt það sem Jesús hefur boðið. Verið gerendur orðsins, ekki aðeins heyrendur. Er það ekki
hérna sem meinið liggur hjá oss? Vér eigum að breyta samkvæmt orði Krists, líf vort á að
breytast, vér eigum að hlýðnast fyrirmælum Jesú í fjallræðunni en þar sagði hann: Vertu
skjótur til sátta við andstæðing þinn meðan þú ert enn á veginum með honum. … Dæmið
ekki svo að þér verðið ekki dæmdir...“
Magnús afi hafði þarna rétt fyrir sér. En lífið heldur áfram og kirkjan hefur og getur sýnt
kærleikann í verki með ýmsum hætti, með áherslu á umburðarlyndi, skilning og virðingu
fyrir náunganum. Ekkert af þessu kallar á að grunngildum kristinnar trúar sér breytt -
þvert á móti. En þannig sýnir kirkjan að hún hefur lært af mistökunum - með því að beita
sér í þágu mannréttinda, standa með fólkinu, mennskunni og sýna kærleika í verki.
Ágætu gestir,
Krafan um jafnræði milli ólíkra trúfélaga og lífsskoðunarfélaga verður sífellt meira
áberandi og þá ekki síst meðal yngri kynslóðarinnar. Sjálfstæð kirkja óháð ríkisvaldinu
samrýmist líka betur trúfrelsi og skoðanafrelsi en sérstaðan sem þjóðkirkjan hefur notið í
íslenskri stjórnskipan. Fleiri og fleiri aðhyllast þá skoðun að það sé ekki hlutverk ríkisins
að fjármagna trúfélög eða „hygla einu trúfélagi á kostnað annarra“ eins og stundum heyrist
sagt.
Í mínum huga er ekki spurning um það, að kirkjan getur vel sinnt öllum verkefnum
sínum og þar á meðal sáluhjálp og margvíslegri félagslegri þjónustu óháð ríkinu. Ég er