Fréttablaðið - 22.01.2022, Qupperneq 8

bth@frettabladid.is
SAMGÖNGUR Akureyrarbær hefur
á svæði í miðbænum ákveðið að
hækka verðskrá fastleigugjalda bíla­
stæða um tæp 300 prósent milli ára.
Þórhallur Jónsson, formaður
skipulagsráðs, segir gjöld hafa verið
allt of lág, eða rétt um 160 krónur á
dag, miðað við 250 daga á ári.
Árleg fjárhæð fer úr um 40 þús­
und krónum í 120 þúsund á dýrara
fastleigustæðið. Annað svæði er
ódýrara. Ársleiga á því svæði mun
kosta 72 þúsund krónur héðan í frá.
„Við erum að horfa til þess að
þarna er úthlutað ák veðnum
verðmætum. Okkur fannst þetta
sólarhringsgjald fulllágt, til dæmis
miðað við það sem er í borginni,“
Hækka fastleigugjöld um allt að þrjú hundruð prósent
Þórhallur Jóns-
son, formaður
skipulagsráðs
Akureyrarbæjar
Oddur Helgi
Halldórsson,
fyrrverandi
bæjarfulltrúi á
Akureyri
segir Þórhallur. Fólk geti lagt hvar
sem er innan viðkomandi svæðis.
Þá er að hefjast gjaldtaka fyrir
skammtímastæði í miðbænum.
Þar hafa stæði verið gjaldfrjáls um
langt skeið með notkun á bílastæða­
klukkum. Ekki verður sektað fyrir
stöðubrot í skammtímastæði fyrr
en í mars að sögn Þórhalls, á meðan
fólk lærir á nýja kerfið.
„Við teljum að nýting á stæðunum
fyrir viðskiptavini bæjarins verði
betri og aðgengi greiðara,“segir Þór­
hallur.
Spurður hvort um umhverfis­
væna breytingu sé að ræða, segir
Þórhallur mikinn kostnað hafa
fylgt prentun á pappaskífunum. „En
hann verður nú úr sögunni,“ bendir
hann á. n
Íslendingar skilja með matar­
æði sínu eftir kolefnisspor
sem er að meðaltali þrjátíu
prósentum hærra en í saman­
burðarlöndum. Dýraafurðir,
sér í lagi rautt kjöt, hafa mest
áhrif. Lágkolvetna mataræði
kemur illa út í mælingu á
kolefnisspori matvæla.
birnadrofn@frettabladid.is
UMHVERFISMÁL Kolefnisspor vegna
mataræðis Íslendinga er hærra en
gengur og gerist í nágrannalönd­
unum. Þetta sýna niðurstöður rann­
sóknar Þórhalls Inga Halldórssonar,
prófessors við matvæla­ og næring­
arfræðideild Háskóla Íslands.
Þórhallur segir að í Bandaríkj­
unum og mörgum löndum Evrópu
leiði mataræði hjá meðaleinstak­
lingi til losunar á um það bil 5 kíló­
grömmum koltvísýrings­ígilda á
dag. Tölur sýni að losun meðal­
einstaklinga hér á landi sé 30 pró­
sentum meiri, eða í kringum 6,5
koltvísýringsígildi á dag.
„Hærri losun okkar skýrist að
stærstum hluta af mikilli neyslu
dýraafurða hjá ákveðnum hópi
hérna á Íslandi,“ segir Þórhallur
og bætir við að mikil neysla dýra­
afurða, sér í lagi rauðs kjöts, vegi
þyngst í kolefnisspori einstaklinga.
Hún útskýri um það bil 50 prósent
af allri losun að meðaltali.
Spurður hvað sé best að borða til
að kolefnissporið sé sem minnst,
segir Þórhallur best að borða hóf­
lega af matvælum úr dýraríkinu og
meira af afurðum úr plönturíkinu.
„Svokallað lágkolvetna mataræði
kemur til dæmis oft mjög illa út
umhverfislega og hluti þeirra sem
fylgja því mataræði getur verið
að losa allt að 15 til 20 kílógrömm
koltvísýringsígilda á dag. Þetta
vegur mjög þungt í landsmeðal­
talinu,“ segir Þórhallur.
„Ef vinsældir þess mataræðis færu
minnkandi, þá værum við sennilega
á svipuðu róli og aðrar þjóðir þegar
kemur að losun gróðurhúsaloft­
tegunda vegna mataræðis. Frekari
breytingar í átt að hóflegri neyslu
dýraafurða og hærra hlutfalli
afurða úr plönturíkinu myndu skila
okkur enn lengra í átt að sjálfbærara
mataræði,“ bætir Þórhallur við.
Að sögn Þórhalls vegur matvæla­
framleiðsla í heiminum mjög þungt
er kemur að losun gróðurhúsaloft­
tegunda, eyðingu skóga og tapi á
líffræðilegum fjölbreytileika. Þótt
við séum lítil þjóð, þá spyrji gróður­
húsalofttegundir ekki um landa­
mæri. Hver og einn geti gert sitt.
„Ef við ætlum að taka okkur á í
umhverfismálum þá þarf að gera
það á mörgum stöðum samtímis
og sjálfsagt að benda á það að mikil
neysla dýraafurða hefur hátt kol­
efnisfótspor. Heilsu okkar mun
ekki hraka þó að við slökum aðeins
á þar,“ segir Þórhallur. n
Lágkolvetna mataræði sagt
vera slæmt fyrir umhverfið
H
N
O
T
S
K
Ó
G
U
R
g
ra
fí
sk
h
ö
n
n
u
n
Bókasafnasjóður
Umsóknarfrestur er til 15. mars 2022
Sjóðurinn styrkir skilgreindar rannsóknir og þróunar- og
samstarfsverkefni á sviði bókasafns- og upplýsingamála.
Sjóðnum er heimilt að styrkja önnur verkefni til að efla
faglegt samstarf bókasafna innanlands og utan.
Fyrir hverja:
Öll bókasöfn sem falla undir bókasafnalög ein eða með
öðrum bókasöfnum eða með öðrum aðilum sem hafa það að
markmiði að efla bókasöfn í landinu.
Umsóknarfrestur er til 15. mars kl. 15.00.
Umsóknum skal skilað rafrænt, umsóknargögn
eru að finna á rannis.is.
Rannís, Borgartúni 30,
sími 515 5838,
bokasafnasjodur@rannis.is.
ALLT FYRIR
SKÍÐAFÓLK
Hóflegri neysla dýraafurða skilar okkur enn lengra í átt að sjálfbærara
mataræði, segir prófessor við HÍ. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
8 Fréttir 22. janúar 2022 LAUGARDAGURFRÉTTABLAÐIÐ