Þingtíðindi Alþýðusambands Íslands ... - 29.11.1976, Page 134

arar miklu sveiflu eru þau umskipti, sem orðið hafa á viðskipta-
kjörum, en viðskiptakjörin endurspegla kaupmátt útflutningsins.
Nokkuð hefur dregið úr verðbólgu á þessu ári, en baráttan við
verðbólguna gengur þó mun verr en almennt í viðskiptalöndum
okkar. Sést það á því, að verðbólgan hér á landi, um 32%, er nú
fjórföld á við meðaltal OECD-landa, sem er talið 8% á þessu ári.
Tímabilið 1962—1972 var verðbólga hér á landi að meðaltali 11.9%
samanborið við 3.9% í OECD-löndum í heild. Árið 1974 var verð-
bólgan hér (42.9%) um þrefalt meðaltal OECD-landa (13.6%), en
árið 1975 náðist hér á landi fjórföld meðalverðbólga OECD-landa,
49.1% samanborið við 11.5%. Það hlutfall hefur sem sagt haldist
Hér verður ekki gerð úttekt á verðbólguástæðum eða afleiðingum
hennar. En ljóst er, að verðbólgan hefur nú tvímælalaust náð því
að setja allt úr skorðum.
Því hefur mjög verið haldið á lofti undanfarið, að neysla al-
mennings á íslandi sé að stefna þjóðarskútunni í hættu. Það er
einkum bent á hinn mikla viðskiptahalla síðustu ára. 1 fyrsta lagi
er Ijóst, að neysla og neysla er ekki endilega það sama. Óhjákvæmi-
legt er að spyrja, hver hefur neytt of mikils? Vitað er, að neyslunni
er misskipt. í öðru lagi er óhjákvæmilegt að kanna forsenduna nán-
ar og spyrja: Er það neyslan, sem valdið hefur viðskiptahallanum?
Svarið við þeirri spurningu hlýtur að vera, að ekki eru sjáanlegar
vísbendingar um að neyslan hafi aukið sitt hlutfall. Þvert á móti
sýna þjóðhagsreikningar að einkaneyslan í ár, sem áætluð er nema
64% þjóðarframleiðslu, sé minna hlutfall en þekkst hefur eftir
stríð, að undanskildum þremur árum, þ. e. metárunum 1965 og
1973 og árinu 1969. Þetta sést á meðfylgjandi mynd. Þar kemur
greinilega fram, að neyslan hefur ekki aukið hlutfall sitt af þjóðar-
framleiðslu, ekki heldur þó að samneyslan sé talin með. Það, sem
veldur viðskiptahallanum, er óvenju mikil fjárfesting. Innlenda
framlagið til fjárfestingarinnar, þ. e. innlendur sparnaður, er í ár
áætlaður 25.8%. Til samanburðar má nefna, að tímabilið 1962—
1973 var innlendur sparnaður að meðaltali 25.6%. Það er eðlilegt,
að leita einnig samanburðar við önnur lönd, þegar málið er skoðað.
Slíkur samanburður sýnir, að fjárfesting var 21% að meðaltali í
löndum OECD- svæðisins tímabilið 1962—1973 og meðaltalið er
23%, ef Evrópa ein er skoðuð. Sparnaður okkar í ár hefði nægt
130