Úrval - 01.08.1946, Side 44

42
ÚRVAL
ráð og dottið ofan í. Ég er ekki
mannfræðingur, en ég veit að
þessi skoðun er ekki rétt. Ástin
varð til við samvinnu fólks, sem
ekki hafði neina löngun til að
vinna saman.
Þeir voru villtir fuglar þessir
fyrstu stofnendur mannlegs
samfélags, og algerlega andvíg-
ir stjórn, þ. e. stjórn sem tak-
markaði persónulegt sjálfræði
þeirra; og eina ástæðan til að
sérhver einstaklingur lifði ekki
út af fyrir sig var sú, að það
var ekki hægt. f hvert skipti
sem einhver reyndi það, villtist
hann og dó. Nauðugir og þvert
ofan í eigin sannfæringu lögðu
þeir niður hið frjálsa framtak,
og tóku í staðinn upp fjöl-
skylduframtak eða einskonar
hópframtak. öll sú bróðurást
sem við þekkjum er til orðin
af þessari járnhörðu nauðsyn
á samvinnu. í hvert skipti sem
Jesú var spurður í þaula um
ríki sitt, svaraði hann með ein-
hverri tilvísun til fjölskyld-
unnar.
Auðvitað lærðum við aldrei
að elska óvini okkar, og mun-
um aldrei læra það; nema þá
ef eitthvað kæmi fyrir sem
neyddi okkur til að eiga sam-
vinnu við þá. Við erum skrítið
fólk þessir dýrkendur hins
frjálsa framtaks og hins
frjálsa vilja. Eina leið okkar
til frelsis virðist vera að lúta
vilja guðs almáttugs; og eina
leiðin ti.1 að finna lífið er að
týna því. Við urðum jafnvei
ekki siðmenntaðir af fúsum
vilja. Það var af því að við tii-
heyrðum ættflokkum og hötuð-
um alla aðra ættflokka og vild-
um drepa þá svo að við gætum
náð birgðum þeirra. En það
reyndist óframkvæmaniegt.
Einhvern veginn urðum við
samt að ná vörum þeirra, og þá
fundum við upp verzlunina, og
við uppgötvuðum að verzl-
unarviðskipti voru hættuminni
en stríð. En við gátum ekki
verzlað nema hafa einhverja
söiustaði; við byggðum því
sölustaði og þeir urðu svo vin-
sælir að þeir urðu að borgurn,
og miljónum saman settumst
við villimennirnir að í þeim.
Borgarlíf var mjög frábrugð-
ið lífi ættflokkanna, og við
kölluðum þessa nýju lifnaðar-
hætti siðmenningu.
Þennan vetur, 1936—37,
virtust allir óttast, að ef önn-
ur styrjöld skylli á, myndi
henni takast að tortíma sið-
menningimni. Við þurfum ekki