Læknaneminn - 01.04.1995, Side 45

BLÓÐHÆGÐIR
harðar hægðir rífa upp æðavegginn. Gyllinæð er
mjög algeng og verður því að útiloka aðra sjúkdóma
sem orsök blóðhægða.
Ristilkrabbamein (Mynd 4) voru fyrir tíð ristil-
poka og æðamisvaxta talin algengasta ástæða
blóðhægða en eru nú talin orsök í 5% tilfella (5).
Yfirleitt blæðir frá sári í drepsvæði á æxlinu en
ristilkrabbamein eru iðulega æðarík og æðarnar
þunnveggja. Smásjárrannsóknir hafa leitt í ljós að
93% ristilkrabbameina hafa merki um blæðingu en
oft er um hulda blæðingu að ræða (13). Líkt og
ristilpokar eru flest ristilkrabbamein í fall- og
bugðuristli en blæðing er hins vegar algengari frá
ristilkrabbameini í risristli (14).
NEOPLASMS OF COLON
Mynd 4. Myndir teknar í ristilspeglun; a) ristilsepi og b)
ristilkrabbamein.
Mynd 5. Biœðingarskann. Blœðing í risristli. 1. Blœð-
ingarstaður. 2. Þverristill. 3. Ósceðar- og meginblá-
œðarskipting. 4. Þvagblaðra. (Mynd: Isótópastofa Land-
spítalans)
ORSAKIR BLÓÐHÆGÐA
Endabarmur og endabarmsoD
Gvllinæð (hemorrhoides)
Krabbamein (carcinoma)
Sprungur (fissurur)
Fistlar (fistula)
Endaþarmsbólga (proctitis)
Averkar (trauma)
Sár (solitary rectal ulcer syndrome)
Ristill
Ristilpokar (diverticula)
Æðamisvöxtur (angiodysplasia)
Krabbamein (carcinoma)
Bólgusjúkdómar (inflammatory bowel disease)
Ristilbólga af völdum sýkingar (infectious colitis)
eða af völdum blóðþurrðar (ischemic colitis)
Ósæðar-þarma fistill (aortoenteric fistulas)
Geislaristilbólga (radiation enteritis)
Æðabólga (vasculitis)
Separ (polypar)
B.E.Y.G.L. (bólgueyðandi gigtarlyf)
Smáeirni
Æðamisvöxtur (angiodysplasia)
Dausgarnaipokar (Meckels diverticula)
Asgarnarpokar (jejunal diverticula)
Garnarsmokkun (intussusception)
Sléttvöðvaæxli (leiomyoma)
Eitlakrabbamein (lyntphoma)
Krabbamein (carcinoma)
Æðaæxli (hemangioma)
Dausgarnar-ristils æðahnútar (ileocolonic varices)
Legslímuvilla (endometriosis)
Vélinda. maei og skeifugörn
Maga- og skeifugarnarsár (ulcus ventriculi et duodeni)
Krabbamein (carcinoma)
Maga- og vélindis æðahnútar (gastroeosophageal
varices)
Tafla 3. Orsakir blóðhœgða, algengustu orsakirnar eru
undirstrikaðar.
LÆKNANEMINN 1. tbl. 1995 48. árg
43