Læknaneminn - 01.04.1995, Side 97

TANNÁVERKAR
Mynd 4. Yfirlitsmyndir af úrsleginni framtönn og
meðhöndlun hennar.
Mynd 5. Útslegin tönn. Takið eftir að rifnir collagen
þrœðir verða eftir bœði á yfirborði beins og tannar.
Mynd 6. Algengur áverki. Högg undir höku þannig að
skoltar slást svofast saman að forjaxlar klofna í „herðar
niður".
b) Færslur. Alltaf er nauðsynlegt að koma
tönn í réttar skorður og festa hana þannig. Oftast er
nauðsynlegt að fylgja því eftir rneð meðferð á
tannkvikunni (tannholdsmeðferð) (Mynd 3).
c) Brottfall. Það er alltaf rétt að setja tönnina á
sinn stað í kjálkabeini á nýjan leik. Því skemmri
tíma sem tönnin er utan munns þeim mun meiri líkur
eru á að ígræðslan takist. Einnig skiptir miklu máli í
hvernig umhverfi tönnin er þann tíma sem hún er
utan munns. Rótin má alls ekki þoma upp og á helst
að geymast í isotónisku umhverfi þannig að frumur
á yfirborði rótar haldi lífi sem lengst. Isotoniskt
saltvatn er sjaldnast við hendina á heimilum eða úti
í mörkinni en þá má notast við munnvatn eða það
sem enn betra er, venjulega neyslumjólk. Skemmist
frumur rótaryfirborðsins, komast beineyðandi
frumur að því og eyða rótinni. Bein grær þannig að
rótin verður hluti af beininu og eðlilegri endurnýjun
þess (Mynd 4). Brottfallnar tennur festast alltaf vel
Mynd 7. Algeng staðsetning á rótarbroti.
LÆKNANEMINN 1. tbl. 1995 48. árg
91