Læknaneminn - 01.04.1995, Qupperneq 107

RETINITIS PIGMENTOSA
fundið þetta út og felst hún í phytol- og phytonsýru-
snauðu fæði. Við það lækkar phytonsýra í sermi og
ganga þá sjónhimnuritsbreytingar til baka.
A síðasta ári kom fram rannsókn sem sýndi fram
á gagnsemi A-vítamíns í RP. Sjúklingum sem fylgt
var eftir í fjögur ár sýndu marktækt minni breytingar
á sjónhimnuriti ef þeir tóku A-vítamín en hópur
sjúklinga sem ekki tók vítamínið. Þessi rannsókn olli
nokkru fjaðrafoki og telja sumir að ekki hafi verið
nógu vísindalega að henni staðið. Aðrir telja að hér
sé í fyrsta sinn komin fram meðferð sem hægt geti á
sjúkdómsgangi sem hingað lil hefur verið óstöðv-
andi. Víða um heim, þar á meðal á Islandi, er hafin
meðferð á RP-sjúklingum með A-vítamíni. Frekari
rannsóknir á gagnsemi A-vítamíns í RP eru í burð-
arliðnum.
Ymsir meðferðarmöguleikar eru í deiglunni.
Eitt af því sem áður hefur verið nefnt er Ijósnema-
flutningur frá líffæragjafa yfir í RP-sjúkling. I
Bandaríkjunum er nýlega búið að aflétta banni á
notkun fósturvefja til rannsókna og eru þegar hafnar
athuganir á flutningi sjónhimnu- og litþekjufruma úr
fósturvef yfir í sjónhimnu einstaklinga með RP.
Rannsóknir eru einnig hafnar á notkun vaxtarþátta
til að fjölga ljósnemum og í dýralíkönum hefur
tekist að koma fyrir nýjum genum í genasafn dýrsins
með veirusmitun.
Stríðið við augnsjúkdóminn retinitis pigmen-
tosa er langt frá því yfirstaðið. Margt bendir þó til
að loksins séu lausnir í sjónmáli. Gríðarlegur vöxtur
hefur verið í rannsóknum á RP á síðustu árum. Hafa
þær varpað kærkominni ljósglætu á sjúkdóm sem
áður grúfði myrkrið eitt yfir.
Þakkir
Höfundur vill þakka próf. Einari Stefánssyni
fyrir góðar ábendingar við yfirlestur handrits.
Nokkrar yfirlitsgreinar og bækur um RP
1. Berson EL: Retinitis pigmentosa: The Friedenwald
Lecture. Invest Ophthalmol Vis Sci 1993;34:1659-
1676.
2. Berson EL, Rosner B, Sandberg MA et al.: A random-
ized trial of Vitamin A and Vitamin E supplementation
for retinitis pigmentosa. Arch Ophthalmol 1993;
111:761-772.
3. Berson EL. Retinitis pigmentosa and allied diseases. I
Albert & Jakobiec (ritstj.): Principles and practice of
ophthalmology. Vol 2, Saunders 1994. 1214-1237.
4. Heckenlively JR (ritstj.): Retinitis pigmentosa, JB
Lippincott 1988.
5. Heckenlively JR: Advances in retinitis pigmentosa. I
Lewis & Ryan (ritstj.): Medical and surgical retina.
Mosby 1994. 479-484.
6. Pagon RA: Retinitis pigmentosa. Surv Ophthalmol
1988;33:137-177.
7. Weleber RG: Retinitis pigmentosa and allied
disorders. í Ryan SJ (ritstj.): Retina, vol 1. CV Mosby
1989.
8. Þór Eysteinsson: Um klíníska raflffeðlisfræði sjón-
brautar: 1. Augnrit (EOG) og sjónhimnurit (ERG).
Læknaneminn 1991 ;44;2:75-89.
„The two most fortunate things at all for an artist are, fírst,
to be Spanish and, second, to be named Dali.
Both have been granted me.“
Salvador Dali
LÆKNANEMINN 1. tbl. 1995 48. árg
101