Úrval - 01.03.1978, Qupperneq 110

108
ÚRVAL
gat David skipstjóri barist við storm-
inn og brennt eldsneyti á Samveldis-
flóa? Hann átti enn eftir að taka vest-
ari leiðangurinn um borð, 2000
kílómetra í burtu og brjótast svo út úr
lísnum með nægilegar kolabrigðir til
að komast yfir hafið til Hobart. Að
iokum ákvað David að skilja Mawson
og félaga hans eftir.
I landi hófust mennirnir handa um
að styrkja híbýlin sem vendilegast og
þétta þau, ásamt því að koma
matarbirgðunum fyrir þar sem
auðveldlega næðist til þeirra í
fárviðrum vetrarins. Framundan var
vetursetaí landinu fordæmda.
AÐ MORGNI 10. febrúar 1913,
kom heimskautafar eins og drauga-
skip í sumarnóttinni til litlu, nýsjá-
lensku hafnarinnar Oamaru, rösklega
3000 kílómetra í norðaustur frá
Samveldisflóa. Tveir menn reru í land
í skektu, og hafnarvörðurinn kom til
móts við bátinn í lendingunni.
Eftir hljóðlátar samræður var
hafnarstjórinn vakinn, en hann vakti
aftur á móti loftskeytamanninn.
Klukkan þrjú um nóttina tók loft-
skeytalykillinn að tifa eftir fyrirlestri
annars bátsverja. Skilaboðin, sem
bárust um loftið, var fréttin um
dauða Scotts kafteins og félaga hans
fjögurra á leið til baka frá suður-
pólnum.
Ritstjórar í London og New York
voru djúpt snortnir af frásögninni um
fund líkanna í snævi huldu tjaldi og
dagbókarinnar með nákvæmum og
átakanlegum lýsingum á hetjulegri
förinni á Suðurpólinn, reiðarslaginu
að komast að því að hraðskreiður
hópur Roalds Amundsens hefði orðið
nokkrum vikum á undan þeim, og
ioks hvernig þeir höfðu látið lífið,
einn eftir annan, í miskunnarlausum
kuldanum.
Auðvitað vissi enginn um lasburða
mannsmynd, í snævi þöktum kofa
3000 kílómetra suðvestur af Oamaru,
sem í sama mund var að rekja aðra
sögu um dauða og hetjulega baráttu
fyrir loftskeytamanninum sínum.
Allt kvöldið 10. febrúar og langt fram
á nótt, sat loftskeytamaðurinn í
Samveldisflóa við tækin sín, en náði
ekki nokkru minnsta sambandi.
Yfir suðurskautssvæðinu átti sólgos
sér stað, og rafmagnstruflanirnar sem
flæddu um himingeiminn eyddu
útvarpsbylgjunum gersamlega.
Mawson lét það ekki á sig fá heldur
skrifaði megindrætti sögu sinnar strax
næsta dag og loftskeytamaðurinn
reyndi eftur um kvöldið, næsta kvöld
og næsta. Einasta svarið sem hann
fékk vom brestirnir frá segulstorm-
unum í himinhvolfinu.
Eftir því sam dagar og nætur liðu
og ekkert svar barst við fjarskiptunum
annað en brak og brestir, sökk
Mawson dýpra í veikindi sín,
gagntekinn þjáningu, sem var óskyld
áhrifum hungurs og vannæringar.
Hann sagði félögum sínum ekki frá
þessu, heldur skrifaði í dagbókina
sína.
„Taugarnar! Taugar mínar em illa