Úrval - 01.02.1979, Side 66

64
ÚRVAL
leiðsögumaður. Eftir margra vikna
gönguferðir og sameiginlegar stöður í
biðröðum til að komast inn á drunga-
iega veitingastaði, langaði hana að
bjóða mér upp á heimagerðan,
rússneskan mat. Hún og móðir
hennar bjuggu í eins herbergis íbúð.
Ég átti að steinþegja í subbulegum
ganginum í þessu húsi, sem var í eigu
hins opinbera, til að enginn
nágrannanna heyrði útlendingslegan
hreiminn í mér.
Það var ekki fyrr en seinna að ég
frétti, að óteljandi eyru höfðu verið
flött upp að veggjunum beggja
megin við herbergi mæðgnanna
meðan þessi máltíð stóð. Þegar
Serafíma Gavrílóvna stóð I biðröðinni
til að komast á sameiginlega klósettið
morguninn eftir, tilkynnti lögreglu-
spæjari hússins henni að hann ætlaði
að kæra hana fyrir „laumuspil” sem
hún stæði í við „tortryggilega” gesti.
Auðvitað var hún dauðhrædd, en
samt bauð hún mér aftur heim og var
dásamlegur gestgjafi.
Nærri fimmtán ár liðu milli þessa
ríma og þess að hún kæmi til
Englands. Á þessum árum varð
næstum sérhver rússi, sem ég hitti í
heimsókn til vestantjaldslanda, fyrir
menningaráfalli. ,,Okkur skortir allt,
frá nælonsokkum upp í lampa-
skerma, frá sígarettukveikjurum upp
í þvottavélar,” sagði sovésk
ballettdansmær einu sinni við mig.
,,Þau undur að sjá búð eftir búð,
úttroðna af öllu því, sem mann hefur
dreymt um — fyrir utan þúsund
hluti sem maður vissi ekki að hægt
væri að láta sig dreyma um — neyðir
mann til að útiloka úr huga sínum
hugmyndina um allsnægtir, og það
gjörólíka líf, sem þeim fylgir. Annars
á maður á hættu að missa sjálfs-
stjórnina.”
Fyrstu tilraunir Serafímu
Gavrílóvnu til að átta sig á nýju
umhverfi voru I engu frábrugðnar.
Deildaverslunin, sem við fórum I á
fyrstu skoðunarferð hennar, var of
allsnægtaleg fyrir hana, eins og of stór
biti af súkkulaðiköku. Hún viidi
komast burt áður en kæmi að þvl að
fara I lyftunni upp á efri hæðirnar. En
I þessari stuttu heimsókn tók hún
hljóðlátlega en nákvæmlega eftir
smáhornum I búðinni, sem fóru
aigerlega fram hjá mér. Það var eins
og augu hennar dveldu eingöngu við
hluti sem okkur þykja sjálfsagðir —
ljósaperurnar voru seldar I hlífðar-
umbúðum, skórnir kostuðu innan við
vikulaun — hluti, sem hún gat borið
nákvæmlega og I fljótheitum saman
við það sem hún þekkti fyrir. Lengst
starði hún á tólf mismunandi gerðir
af salamipylsum I matardeildinni.
Þær tók hún fyrir sönnun þess, að
nýtt kjöt væri ófáanlegt I London.
, ,Hvers vegna er þá verið að gera þessi
tilbrigði með salamípylsuna?”
Það tók langan tlma að sannfæra
hana um að frú Fogarty, sem er
húsvörður I litlu blokkinni okkar,
væri vinur. Serafíma Gavrilóvna
kunni rétt nóg I ensku til að skilja að
frú Fogarty var að reyna að stofna til