Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2024, Blaðsíða 44

Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2024, Blaðsíða 44
Ritrýnd grein | Peer review Mér fannst ég verða aftur ég sjálf - Reynsla kvenna af notkun hormónauppbótarmeðferðar á breytingaskeiði ÚTDRÁTTUR Tilgangur Tilgangur þessarar rannsóknar var að afla aukinnar þekkingar á reynslu kvenna af hormónauppbótarmeðferð á breytingaskeiði. Breytingaskeið getur hafist allt að 10 árum áður en tíðahvörf skella á. Á þessu skeiði getur konan upplifað ýmis líkamleg og andleg einkenni. Hormónameðferð tengd breytingaskeiði er árangursríkur meðferðarmöguleiki til meðhöndlunar á líkamlegri og andlegri vanlíðan. Aðferð Eigindleg fyrirbærafræðileg aðferð var valin og stuðst við Vancouver-skólann í fyrirbærafræði. Þátttakendur voru 12 íslenskar konur á aldrinum 47-53 ára sem höfðu verið á hormónauppbótarmeðferð síðustu 3-24 mánuði og voru valdar með tilgangsúrtaki. Tekin voru 12 einstaklingsviðtöl, rituð upp orð fyrir orð og að lokum þemagreind. Niðurstöður Yfirþema rannsóknarinnar var: Mér fannst ég verða aftur ég sjálf. Jafnframt voru sex meginþemu greind: Líkaminn varð aftur eins og ég þekkti hann, Það kviknaði aftur á mér, Félagsleg tengsl byggð upp, Eftirsjá að tímanum sem ég missti, Virk hlustun og samskipti og Þetta þroskar mann. Konurnar greindu frá jákvæðum líkamlegum, andlegum og félagslegum breytingum eftir að þær byrjuðu á hormónauppbótarmeðferð. Til dæmis hurfu verkir í liðum og þær hvíldust betur á nóttunni sem var ein af ástæðum þess að þær byrjuðu á hormónameðferð. Í rannsókninni kom fram að konurnar hefðu viljað fá greiningu fyrr þar sem þær áttu nokkrar læknisheimsóknir að baki og upplifðu eftirsjá að tímanum þegar þær voru að kljást við einkenni breytingaskeiðs. Einnig hefðu þær viljað fá meiri skilning frá fagfólki þegar þær leituðu eftir aðstoð. Ályktun Álykta má að hormónauppbótarmeðferð bæti verulega líkamlega-, andlega- og félagslega líðan kvenna á breytingaskeiði. Mikilvægt er að heilsugæslan komi til móts við konur sem eru að ganga í gegnum breytingaskeiðið og bæti stuðning og fræðslu til þeirra um breytingaskeiðið þannig að þær geti tekið upplýsta ákvörðun um ávinning og áhættuþætti hormónauppbótarmeðferðar. Lykilorð Hormónauppbótarmeðferð, breytingaskeið, reynsla, konur, fyrirbærafræði. HAGNÝTING RANNSÓKNARNIÐURSTAÐNA Hvaða nýjungar koma fram í niðurstöðum þessarar rannsóknar? Konur upplifa mikla byltingu á lífsgæðum við að fara á hormónauppbótarmeðferð. Það tók oft langan tíma fyrir þær að fá rétta greiningu og upplifðu þær eftirsjá að tíma þegar þeim hefði getað liðið betur. Konurnar hefðu viljað fá meiri hlustun og viðurkenningu frá heilbrigðisstarfsfólki. Hagnýting Mikilvægt er að bæta fræðslu til einstaklinga og fagfólks heilsugæslunnar um breytingaskeiðið og hormónauppbótarmeðferðir. Síðustu ár hefur orðið mikil vitundarvakning í samfélaginu og bæði hið opinbera og einkareknar heilbrigðisþjónustur boðið upp á fræðslu um breytingaskeiðið. Mikilvægt er að halda áfram þessari vinnu og bæta fræðslu til einstaklinga og fagfólks heilsugæslunnar um breytinga- skeiðið og hormónauppbótarmeðferðir. Hvaða þekkingu bæta niðurstöður þessarar rannsóknar við hjúkrunar- fræði? Niðurstöður gefa til kynna að þátttakendur endurheimtu það líf sem þær áttu áður en þær fóru á breytingaskeiðið. Þátttakendur upplifðu eftirsjá að tímanum sem þær hefðu getað verið á fullum dampi ef þær hefðu verið meðhöndlaðar fyrr með hormónauppbótarmeðferð. Einnig hafði vanlíðan fyrir hormónauppbótarmeðferð áhrif á félagsleg tengsl þátttakenda. Áhugavert væri að rannsaka reynslu kvenna af hormónauppbótarmeðferð með megindlegum aðferðum þar sem hægt væri að nota stærra úrtak og greina betur hvaða áhrif slík meðferð hefur á líðan kvenna. Áhrif á störf hjúkrunarfræðinga Rannsóknin sýnir að mikilvægt er fyrir hjúkrunarfræðinga að halda áfram að efla fræðslu og ráðgjöf um breytingaskeiðið og tíðahvörf til kvenna. Í dag mega heilsugæslu- hjúkrunarfræðingar sem eru með meistarapróf og hafa farið í námið Ráðgjöf um getnaðarvarnir og lyfjaávísanir, skrifa upp á getnaðarvarnir. Mögulegt er að víkka út þetta starfssvið og bjóða hjúkrunarfræðingum einnig upp á menntun um hormónauppbótarmeðferðir hjá konum. Það er því mikilvægt að hjúkrunarfræðingar taki það hlutverk að sér að sinna aukinni þörf kvenna fyrir fræðslu og stuðning í kringum breytingaskeiðið. En með því gætu hjúkrunarfræðingar sinnt aukinni ráðgjöf á heilsugæslu til kvenna um breytingaskeiðið og mögulega skrifað upp á hormónauppbótameðferð ef þörf er á því. doi: 10.33112/th.100.2.1
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Tímarit hjúkrunarfræðinga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit hjúkrunarfræðinga
https://timarit.is/publication/1159

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.