Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2024, Blaðsíða 59
57
Ritrýnd grein | Peer review
Tímarit hjúkrunarfræðinga | 2. tbl. 100. árg. 2024
meta ofbeldi í nánum samböndum. Þættir skoðanakvarðans koma
vissulega öðruvísi út en hjá Short o.fl. (2006), en því má ekki gleyma
að starfsumhverfi íslensks heilbrigðisstarfsfólks er allt annað en
í upprunalandinu Bandaríkjunum. Til dæmis kemur ekki á óvart
að engin fylgni sé milli lagalegra þátta og annarra í PREMIS-IS
en áhrif lagalegs umhverfis og gerðar almannatryggingakerfis í
Tafla 4. Niðurstöður meginhlutagreiningar PREMIS-IS
Þáttur**
Nr. Atriði (stytt) SV Þ LÁ ÁÞ A RÞ Ú
3. Vinnustaður hvetur til að bregðast við ONS 0,71
2. Spyr nýja sjúklinga um ONS 0,68
9. Finnst auðvelt að ræða ONS við sjúklinga 0,67
17. Fylgi leiðbeiningum/gæðaskjölum til að meta ONS 0,64
4. Get vísað þolendum á viðeigandi úrræði í samfélaginu 0,62
5.* Get borið kennsl á ONS án þess að spyrja sjúklinga -0,54
20. Hef komið á sambandi milli þolenda ONS og aðila sem bjóða úrræði 0,54
14. Get aflað upplýsinga til að bera kennsl á ONS sem undirliggjandi orsök 0,54 0,41
29. Get tengt inngrip við hversu tilbúinn þolandi er fyrir breytingum 0,40
24. Skimun ONS mun líklega móðga skimaða 0,40
10.b* Hef ekki þekkingu til að ræða ONS við karlkyns þolendur* 0,92
10.c* Hef ekki þekkingu til að ræða ONS við þolendur úr annarri menningu* 0,90
10.a* Hef ekki þekkingu til að ræða ONS við kvenkyns þolendur* 0,87
6.* Hef ekki þjálfun til að styðja fólk til að ræða ONS 0,56
32.* Get borið kennsl á þolendur ONS eftir hegðun -0,48
12.c Meðvitund um lagaleg ákvæði, ofbeldi gagnvart öldruðum 0,86
12.a Meðvitund um lagaleg ákvæði um grun um ONS 0,74
12.b Meðvitund um lagaleg ákvæði um grun um ofbeldi gagnvart börnum 0,66
21.* Áfengismisnotkun er aðalástæða ONS 0,58
16.* Þolendur ONS gætu yfirgefið sambandið ef þeir vilja 0,54
11.* Ef þolendur dvelja áfram í ONS bera þeir sjálfir ábyrgð 0,52
27.* Meginástæða ONS er að konan braust úr hefðbundinni stöðu 0,52
31. Áfengisneysla eða vímuefnaneysla tengist því að vera þolandi ONS 0,43
7. Misnotkun áfengis eða lyfja er líkleg til sögu af ONS 0,41
25. Nóg af stöðum til að sinna þolendum ONS í einrúmi 0,59
19. Vinnufyrirkomulag býður upp á tíma til að sinna þolendum ONS 0,58
22. Þolendur ONS hafa oft gildar ástæður fyrir að vera áfram 0,56
13.* Heilbrigðisstarfsfólk hefur ekki tíma til að aðstoða vegna ONS 0,51
26. Get safnað upplýsingum til að greina ONS sem ástæðu áverka 0,40
28.* Heilbrigðisstarfsfólk hefur ekki þekkingu til að aðstoða vegna ONS 0,28
30. Skil af hverju þolendur fara ekki alltaf eftir ráðleggingum 0,57
8. Þolendur hafa rétt til að ákveða hvort við grípum inn í 0,55
23.* Er of upptekin/n til að taka þátt í ONS-teymi -0,48
15.* Ef sjúklingur neitar að ræða ONS er bara hægt að meðhöndla áverka 0,69
1.* Ef þolandi viðurkennir ekki að búa við ofbeldi er lítið hægt að gera* 0,67
18. Heilbrigðisstarfsfólki ber skylda að spyrja um ONS 0,47
*Þær spurningar sem skv. dr. Short o.fl. (2006) þarf að öfugkóða við tölfræðilega úrvinnslu gagna.
**SV = Starfsmaðurinn og vinnustaðurinn; Þ = Þekking; LÁ = Lagaleg ákvæði; ÁÞ = Ábyrgð þolenda; A = Aðstæður; RÞ = Réttur þolanda; Ú = Úrræði.