Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2024, Qupperneq 70

68 Tímarit hjúkrunarfræðinga | 2. tbl. 100. árg. 2024
einhverra óljós en Larsson o.fl. (2018) og White o.fl. (2020) benda
á mikilvægi skýrra verklagsreglna til að tryggja starfsfólki öruggt
starfsumhverfi. Þá virtist óljóst hvert teymisstjórarnir gætu leitað
eftir stuðningi, sérstaklega við aðlögun inn í starfið. Í ljós kom að
teymisstjórunum stóð þó viss stuðningur til boða en þeir þurftu
sjálfir að bera sig eftir honum.
Ree og félagar (2019) telja að skortur á tíma og fjármagni sé eitt
af því sem dregur helst úr gæðum og öryggi þjónustu. Því má
velta fyrir sér hvort ekki sé ávinningur af því að verja meiri tíma
og fjármagni til að veita starfsfólki betri aðlögun og markvissari
stuðning. Einnig væri til bóta að hafa skýrari ramma í kringum
verklag við aðlögun og stuðning sem er í boði sýnilegri. Setja
mætti á reglubundna fundi þar sem farið er yfir mönnun og
verkefnastöðu í teymum með það að markmiði að stytta boðleiðir
og grípa inn í þar sem þörf er á. Það gefur augaleið að það krefst
mikillar yfirsýnar og skipulags að hafa 60-90 manns í teymi. Eins
og fram kom hjá teymisstjórunum var það of mikið fyrir einn og því
ekkert sem mátti út af bera, til dæmis veikindi hjá starfsfólki. Glíma
við undirmönnun og of þétt dagskipulag varð til þess að þeir fóru
að missa niður bolta. Næg mönnun er þó ekki það eina sem skiptir
máli heldur einnig að starfsfólkið sé ánægt í starfi. Þannig verður
þjónustan skilvirkari og skilar sér í betri gæðum til skjólstæðinga
og aðstandenda þeirra (Nakrem og Kvanneid, 2022).
STYRKLEIKAR OG TAKMARKANIR
Styrkleika rannsóknarinnar má rekja til þess að niðurstöður byggja
á upplifunum teymisstjóranna af starfinu og góður samhljómur
var í viðtölum. Alls tóku þátt 10 af þeim 11 teymisstjórum innan
heimahjúkrunar heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins sem boðin
var þátttaka og spannar úrtakið því þýðið að mestu. Takmörkun
rannsóknarinnar er að hún nær aðeins til lítils hluta hóps sem
sinnir starfi teymisstjóra í heimahjúkrun á Íslandi.
Að mati höfunda fékkst mettun í gögnin og gefa niðurstöður því
nokkuð góða mynd af starfsemi Heimahjúkrun Heilsugæslunnar.
Takmarkanir felast í því að ekki er hægt að yfirfæra niðurstöður á
heilbrigðisstofnanir sem bjóða sams konar þjónustu.
ÁLYKTUN OG FRAMTÍÐARRANNSÓKNIR
Teymisstjórastarfið er umfangsmikið og töluvert álag sem því
fylgir, einkum fyrir hjúkrunarfræðinga með litla reynslu af stjórnun.
Álykta má að ekki einungis menntun sem hjúkrunarfræðingur,
heldur einnig stjórnunarreynsla og/eða stjórnunarmenntun, sé
nauðsynleg. Að viðhafa jafnvægi einstaklingsbundinna þátta,
umhverfis og færni í starfi er heilmikil áskorun eins og niðurstöður
rannsóknarinnar sýna. Mikilvægt er að ígrunda mönnun í hverju
teymi í takt við umfang og gæði þeirrar þjónustu sem verið er að
veita til skjólstæðinga. Hlúa þarf betur að teymisstjórum og þá
sérstaklega þeim sem eru nýir í starfi og veita þeim betri stuðning
til þess að takast á við þetta krefjandi starf.
Framtíðarrannsóknir ættu að snúa að því að skoða sálrænt
vinnuálag hjá teymisstjórum og hvort það tengist ef til vill bæði
reynsluleysi og undirmönnun. Jafnvel mætti gera mælingar á því
hvort einhverjir af teymisstjórunum eigi á hættu að fara í kulnun.
ÞAKKARORÐ
Höfundar þakka yfirmönnum heimahjúkrunar Heilsugæslu höfuð-
borgarsvæðisins fyrir leyfi fyrir rannsókninni og sérstakar þakkir fá
teymisstjórar fyrir þátttökuna.
„Suma daga nær maður ekki höfðinu upp úr vatninu“: Reynsla hjúkrunarfræðinga af starfi teymisstjóra í heimahjúkrun