Mímir - 01.11.1986, Blaðsíða 47

Svanhildur Óskarsdóttir:
Hugað að hefðum
Sá stúdent sem velur sér íslensk fræði að við-
fangsefni er ekki látinn fara í neinar grafgötur
um það að íslenskan sé drottning þeirra fræði-
greina sem stundaðar eru við heimspekideild
Háskóla íslands. Hitt getur vafist fyrir honum
hversu réttmætt sé að halda slíku fram. Það
verður ekki sagt að íslenskustúdentar séu í
meirihluta í deildinni og ekki gegnir Háskóli
íslands ótvíræðu forystuhlutverki á sviði ís-
lenskra fræða. Varla er heldur mikill munur á
því í augum almennings hvort menn grafa sig
ofan í gríska eða forníslenska málfræði.
Því verður þó ekki í móti mælt að íslensk fræði
eru elsta greinin innan heimspekideildar, — elst
í þeim skilningi að þau hafa verið stunduð hér
við skólann lengur en annað það grúsk sem fell-
ur undir sama hatt. Enda mun tæpast fyrirfinnast
jafn fjölskrúðugt safn hefða í öðrum kimum
deildarinnar. Hér hafa alls konar siðir orðið til,
utan um stúdenta jafnt sem kennara. Mímisliðar
fara í reglubundna vísindaleiðangra, haga
drykkju sinni í samræmi við Iög og reglur fé-
lagsins og mylgra út blaðinu Mími sem í mörg ár
hefur borið hina herfilegu forsíðu af aðdáunar-
verðri afturhaldssemi. Sá er siður að kennsla í
ákveðnum námskeiðum hefjist aldrei fyrr en
viku af misseri, samkvæmt venju er kennslu-
skylda sumra prófessora minni en annarra, að
ekki sé minnst á þá rótgrónu hefð að rígur (mis-
munandi alvarlegur), sé milli málfræðinga og
þeirra sem aðhyllast bókmenntir, og étur þar
hver stúdentakynslóðin upp eftir annarri.
Haldi nú einhver að hér sé verið að amast við
hefðum þá fer sá hinn sami villur vegar. Hefðir
eru skemmtilegar og nauðsynlegar, ekki síst
nútímafólki sem er á harðastökki úr fortíð til
framtíðar. En ég sakna hefða sem orðið gætu
stúdentum og lærimeisturum hvatning og ögrun,
öllum til ánægju og fræðunum til framdráttar.
Hvers vegna er t.d. engin hefð fyrir því að stúd-
entar sem eru að Ijúka prófi haldi opinn fyrir-
lestur fyrir samnemendur sína og kennara? Eða
að kennarar bjóði til slíkra hátíðarfyrirlestra
árlega? Því er það ekki föst venja að Árna-
stofnun bjóði nýstúdentum í heimsókn og kynni
þeim rækilega starfsemi sína? Af hverju er það
ekki lenska að allir þeir sem álíta sig viðriðna
íslensk fræði hér við skólann taki þátt í rann-
sóknaræfingum? (Og því mælir engin hefð svo
fyrir að bókastofan skuli opin 10 tíma á dag?)
Þeir eru alls ekki fáir sem beinlínis fást við
íslensk fræði. Hér eru prófessorar, dósentar,
lektorar, kandídatar, BA-ar og byrjendur.
Einnig rannsóknarstofnun í bókmenntafræði og
önnur í málvísindum auk Stofnunar Árna
Magnússonar og Sagnfræðistofnunar. Allt
skröltir þetta undir sama þaki. Samt sem áður er
ekki hægt að segja að hér í Árnagarði ríki óhóf-
leg samskiptagleði. Þvert á móti. Hér er ekki
universitas, heild nemenda og kennara, samfélag
þar sem ungir og aldnir, hinir hálærðu og þeir
námfúsu skiptast á skoðunum og skemmta sér
við fræðin. Fyrir slíku virðist einfaldlega ekki
vera nein hefð þrátt fyrir 75 ára aldur Háskólans
og heimspekideildar.
Hefðir geta orðið ok sem menn rísa ekki undir
47