Læknaneminn - 01.04.2016, Blaðsíða 113

Fr
óð
le
ik
ur
Sk
em
m
tie
fn
i o
g
pi
stl
ar
113
Spurning 9
44 ára kona í yfirþyngd leitar til þín vegna verkja í hægri efri
fjórðungi kviðar. Verkirnir koma og fara, eru verstir eftir fæðuinntöku,
henni er óglatt og hefur kastað upp. Við skoðun sérðu gular
sclerur, hún er hitalaus. Hver er líklegasta greiningin og hvaða
myndgreiningarrannsókn velur þú?
a. Krabbamein í brishöfði, panta ómun af lifur, gallblöðru og brisi
b. Cholangitis, panta TS af kvið
c. Skaði í augum vegna sýru sem skýrir einnig ógleði, uppköst og
kviðverki
d. Gallsteinar, panta ómun af lifur, gallblöðru og brisi
Spurning 10
57 ára karlmaður með króníska nýrnabilun og bráðaofnæmi fyrir
skuggaefni, leitar til þín með mæði, takverk, blóðhósta og hraðan
hjartslátt (HT>100 slög á mín). Hann er búsettur á Akureyri og
flaug þaðan til Reykjavíkur til að undirgangast aðgerð á hægri
ganglim. Hefur lítið hreyft sig eftir aðgerð. Greindist einnig með
ristilkrabbamein í legunni. Nú ætti þig að gruna lungnablóðrek.
Hvaða rannsókn pantarðu?
a. Tölvusneiðmynd af lungnaslagæðum (TS angio)
b. Röntgen lungu
c. Ventilation/perfusion skann (V/Q scan)
d. Ómun lungnaæða
Spurning 1: a) Colles brot
1. Colles brot: Brot í fjærhluta sveifar, oftast um 3-5 cm frá úlnlið, þar sem fjærhluti brots
hliðrast aftur (dorsalt). Algengt er að styloid process á ulna brotni einnig. Meðferð fer eftir
alvarleika, allt frá spelku í aðgerð, eftir því hve mikil hliðrunin er.
2. Scaphoid brot: Vakni grunur um scaphoid brot, til dæmis verkur yfir anatomical
snuffbox eða verkur við álag á þumalfingur þarf að biðja sérstaklega um scaphoid myndir á
röntgenbeiðninni. Blóðflæði scaphoid beins kemur aðallega frá fjarlægum greinum arteria
radialis með öfugu flæði. Brot truflar blóðflæði til beinsins sem truflar gróanda og því er
mikilvægt að meðhöndla ef grunur um brot, þrátt fyrir að röntgen sé neikvætt, með scaphoid
spelku og endurmeta með nýrri mynd eftir 7-10 daga.
3. Greenstick: Hvað gerist þegar grein er beygð? Jú, hún brotnar á ytri hlið bogans.
Greenstick brot sjást hjá börnum því beinin eru mjúk eins og greinar sem skýrir útlit þeirra.
Meðhöndlað með spelku í flestum tilfellum.
Svör
Spurning 2: c) Íferð í lobus superior hægra
lunga
Þegar lungnamyndir eru skoðaðar er mikilvægt að
athuga nokkra hluti. Andar sjúklingurinn nægilega
vel inn? Illa innönduð mynd getur gefið vísbendingar
um lélegt ástand sjúklings. Einnig þarf að fylgja
eftir útlínum hjarta og þindar. Ef útlínur þindar
eða hjarta eru afmáðar þá getur það verið merki
um lungnabólguíferð (líkt og sést hér) eða vökva í
fleiðruholi. Þá má ekki gleyma að athuga hjartastærð en gróft viðmið er að þvervídd hjartaskuggans sé
ekki meira en helmingur af þvervídd brjóstkassans. Vökvi í fleiðruholum og aukin hjartastærð bendir til
dæmis til hjartabilunar.
Þess má geta að einn
svar mögu leikinn
í spurningu 2 var
íferð í medial lobe
vinstra lungans
en við höfum
vissu lega bara tvo
lungnalappa vinstra
megin, superior og
inferior.