Læknaneminn - 01.04.2016, Blaðsíða 135

Fr
óð
le
ik
ur
Ra
nn
só
kn
ar
ve
rk
ef
ni
3
. á
rs
n
em
a
135
að BMP9­Smad1 tengist stýrilsvæði EGFL7 gensins
og var markmið rannsóknarinnar að athuga hvort
aukin tjáning verði á EGFL7 í BMP9 örvuðum
æðaþels frumum. Einnig voru skoðuð mögu leg áhrif
miR­126 á þessi tengsl. Til þess að skoða þessi tengsl
var notast við stofn frumur úr fóstur vísum manna
(e. human embryonic stem cells, hES frumur). hES
frumur eru fjölhæfar og geta myndað allar frumu­
gerðir líkamans. Þær veita ómetanlega innsýn í fyrstu
stig fóstur þroska mannsins og með því að beina
sérhæfingu hES frumna í æðaþelsfrumur getum við
skilið betur hvernig blóðæðar endurnýja sig og um leið
kannað notkunarmöguleika þeirra í vefjaígræðslu og
lyfjaþróun.
Efniviður og aðferðir: Til að skoða áhrif BMP9 á
form gerð hES frumu ættuðum æðaþelsfrumum og
áhrif þess á tjáningu EGFL7 í æðamyndun voru hES
frumur fyrst miðlagssérhæfðar og ræktaðar í matri­
geli með þekjurækt. Þær voru síðan örvaðar í 3 til
9 daga með BMP9. Til að skoða samband BMP9,
EGFL7 og miR­126   var hluti hES rækta sýktur
með lentiveiruvektor sem yfirtjáir miR­126. Áhrif
BMP9 og miR­126 á formgerð æðaþelsfrumna voru
könnuð sem og hæfileiki þeirra til spírunar í matrigeli.
Tjáning EGFL7 á RNA stigi var athuguð með PCR.
Próteintjáning EGFL7 var skoðuð með western blot.
Niðurstöður: BMP9 örvaðar æðaþelsfrumur sýndu
aukna lifun og þéttni í rækt í samanburði við viðmið.
Þá var hæfileiki til spírunar meiri í BMP9 örvuðum
æðaþelsfrumum samanborið við viðmið. Aukna
EGFL7 próteintjáningu mátti sjá í BMP9 örvuðum
hES frumum samanborið við viðmiðunarrækt. Þá var
minnkun á EGFL7 RNA í þeim ræktum sem yfirtjáðu
miR­126.
Ályktanir: Notast var við hES frumur sem líkan til
þess að líkja eftir þroskun æðaþels í mönnum. Hér
staðfestast forstigsgögn rannsóknarhópsins sem benda
til aukinnar lifunar BMP9 örvaðra æðaþelsfrumna
og aukins hæfileika þeirra til spírunar í matrigeli. Þá
benda niðurstöður til þess að BMP9 stuðli að aukinni
tjáningu á EGFL7 en miR­126 miðli niðurbroti þess.
Varpa þessar niðurstöður enn fremur betri mynd á ferla
nýæðamyndunar sem geta með frekari rannsóknum
meðal annars stuðlað að betri lyfjamörkum.
Stökkbreytingar í FLNC og NKX2-5
valda útvíkkunarhjartavöðvakvilla
á Íslandi
Eva Fanney Ólafsdóttir1, Guðmundur
Þorgeirsson1,3, Garðar Sveinbjörnsson2,
Daníel F. Guðbjartsson2, Unnur
Þorsteinsdóttir2, Hilma Hólm2,3, Kári
Stefánsson1,2
1Læknadeild Háskóla Íslands,
2Íslensk erfðagreining, 3Landspítali
háskólasjúkrahús
Inngangur: Útvíkkunarhjartavöðvakvilli er ættlægur
sjúkdómur í allt að helmingi tilfella og hafa stökk­
breytingar í fleiri en 40 genum verið tengdar sjúk­
dómnum. Þar til nýlega hefur reynst erfitt að nýta
þekk ingu á erfðafræði sjúkdómsins í erfðarannsóknum
á fjölskyldum þar sem sjúkdómurinn er ættlægur.
Með nýjustu raðgreiningartækni eru aukin tækifæri
til að rannsaka orsakir þessa sjúkdóms betur. Erfðir
ættlægs útvíkkunarhjartavöðvakvilla á Íslandi eru
ekki þekktar. Markmið þessarar rannsóknar var
að leita að erfðabreytileikum sem valda ættlægum
útvíkkunar hjartavöðva kvilla á Íslandi og jafnframt að
meta svipgerð sjúkdómsins í tengslum við þá erfða­
breytileika sem fundust.
Efniviður og aðferðir: Við notuðum gagnagrunn
Íslensk rar erfðagreiningar sem geymir upplýsingar
um rafrænar útskriftar greiningar hjartasjúkdóma
gerðar á LSH á tímabilinu 1987­2012, til að finna
einstak linga með hjartavöðva kvilla af annarri gerð en
ofvaxtar hjartavöðva kvilla. Í gegnum Íslendingabók
röktum við skyldleika þessara einstaklinga. Með upp­
lýsingum úr heil raðgreiningu leituðum við að sjald­
gæfum erfðabreytileikum í tveimur fjölskyldum, sem
fjölskyldumeðlimir með sjúkdóminn deildu. Með
arfgerðarupplýsingum ÍE könnuðum við fylgni erfða­
breytileikanna sem fundust við sjúkdóminn með
tvíkosta aðhvarfsgreiningu. Við söfnuðum því næst
upplýsingum úr sjúkraskrám LSH um svipgerð einstak­
linga með annarsvegar stökkbreytingu í NKX2­5
og hinsvegar í FLNC.
Niðurstöður: Við fundum tvær fjölskyldur þar sem
fleiri voru með sjúkdóminn en við hefði mátt búast.
Í öðru tilvikinu voru 20 skyldir einstaklingar með
mislesturs stökkbreytingu í geni NKX2­5. Tíðni
sjaldgæfari genasamsætunnar (MAF) er 0.012% á
Íslandi. Fylgni sjúkdómsins við stökkbreytinguna
var marktæk (P = 7,6 x 10­10, OR = 87,62). Í hinu
tilvikinu voru 27 skyldir einstaklingar með hliðrunar­
stökkbreytingu í geni FLNC. MAF er 0.021% á
Íslandi. Fylgnin var marktæk (P  =  1,09  x  10­8,
OR=53,3). Sjúkraskrár voru aðgengilegar fyrir 13 af
20 einstaklingum með stökkbreytinguna í NKX2­
5. Af þeim 13 voru 10 með hjartasjúkdóm. Sjö
af 13 einstaklingum höfðu hjartavöðvakvilla, sex
af þeim útvíkkunarhjartavöðvakvilla og einn var
með hjartavöðvakvilla af óþekktri gerð. Allir með
hjartavöðvakvilla í fjölskyldunni höfðu leiðslutruflanir
á hjartalínuriti. Þrír einstaklingar í fjölskyldunni höfðu
greinst með leiðslutruflanir og/eða hjartsláttaróreglu
en ekki útvíkkunarhjartavöðvakvilla. Í heildina höfðu
8 af 13 hjartsláttaróreglu og fóru fjórir í hjarta­
stopp. Sjúkraskrár voru aðgengilegar fyrir 23 af 27
einstaklingum með stökkbreytinguna í FLNC. Af 23
einstaklingum höfðu 10 hjartavöðvakvilla, þar af voru
9 greindir með útvíkkunarhjartavöðvakvilla og einn
með ofvaxtarhjartavöðvakvilla. 7 af 10 einstak lingum
með hjartavöðvakvilla höfðu hjartsláttar óreglu og
létust 3 skyndidauða.
Ályktanir: Stökkbreyting í annarsvegar NKX2­5
og hinsvegar í FLNC valda ættlægum útvíkkunar­
hjartavöðvakvilla á Íslandi. Hvorugum stökk breyt­
ingunum hefur áður verið lýst í tengslum við sjúk­
dóminn. Stökkbreytingin í NKX2­5 hefur hærri sýnd
heldur en stökkbreytingin í FLNC og leiðslutruflanir
og hjartsláttaróregla voru algengari á meðal þeirra
sem báru hana. Upplýsingar um arfgerð einstaklinga
sem og innsýn í samband arfgerðar og svipgerðar má
nýta til nákvæmara áhættumats og bættrar meðferðar
sjúklinga.
Krabbamein í legbol á
Landspítalanum 2010-2014
Freyja Sif Þórsdóttir1, Ásgeir
Thoroddsen2, Þóra Steingrímsdóttir1,2
1Læknadeild Háskóla Íslands og 2Kvennadeild
Landspítalans
Inngangur: Á Íslandi greinast árlega um 30 konur
með legbolskrabbamein. Orsakir sjúkdómsins eru
ekki að fullu þekktar en vitað er um ýmsa áhættuþætti,
svo sem aldur, offitu og hormónameðferð. Legbols­
krabbameini má skipta upp í tvær týpur, týpu I og
týpu II. Kjörmeðferð er skurðaðgerð þar sem legið
er fjarlægt ásamt eggjastokkum. Litlar upplýsingar
liggja fyrir um legbolskrabbamein á Íslandi. Tilgangur
þessarar rannsóknar var að fá yfirsýn yfir sjúkdóminn
hér á landi, svo sem aldursdreifingu, áhættuþætti,
einkenni, greiningaraðferðir, meingerð, meðferð og
horfur.
Efni og aðferðir: Rannsóknin var afturskyggn og náði
til allra kvenna sem greindust með legbolskrabbamein
á árunum 2010­2014 og gengust undir meðferð á
Land spítalanum. Klínískar upplýsingar um sjúk ling­
ana og sjúkdóm þeirra fengust úr sjúkra skrám, að­
gerðar lýsingum, meinafræðisvörum, mynd greiningar­
svörum og svæfingarskýrslum.
Niðurstöður: Að meðaltali greindist 21,6 kona árlega
á rannsóknartímabilinu. Meðalaldur kvennanna var
62,9 ± 11 ár en 83,3% þeirra voru komnar yfir tíða­
hvörf. Meðaltal BMI var 32,2 ± 8,1 kg/m2. Offitu
höfðu 59% og voru 20% í ofþyngd. Um helmingur
sjúk ling anna höfðu háþrýsting og höfðu 12% sykur­
sýki. Nær allar konurnar (92,5%) leituðu til læknis
vegna óeðlilegra blæðinga. Rúmlega helmingur
kvenn anna greindist innan þriggja mánaða frá fyrstu
ein kennum. Langflestar kvennanna (90,7%) höfðu
endo metrioid adenocarcinoma. Nær allar konurnar
(97,2%) fóru í aðgerð og af þeim fengu 34,3%
eftirmeðferð. Á rannsóknartímabilinu fengu 11,1%
sjúklinganna endurkomu krabbameinsins. Fimm ára
lifun reiknaðist 80,9%. Marktækur munur var á lifun
kvenna með hágráðu dreifðan sjúkdóm og kvenna
með lággráðu staðbundinn sjúkdóm.
Ályktanir: Horfur kvenna með legbolskrabbamein
eru beintengdar gráðun og stigun sjúkdómsins.
Sjúklinga hópurinn hér á landi svipar til erlendra hópa
hvað varðar þekkta áhættu þætti, einkenni, meingerð
og meðferð sjúkdómsins. Góð drög að gagnagrunni
um sjúkdóminn hér á landi voru lögð.
Transcriptional Effects of mTOR
Inhibitors on Vascular Smooth
Muscle Cells
Hallbera Guðmundsdóttir1, George
Tellides2
1Faculty of Medicine, School of Health
Sciences, University of Iceland, 2Section of
Cardiac Surgery, School of Medicine, Yale
University
Introduction: Cardiac allograft vasculopathy (CAV)
is a rapidly progressing arteriosclerotic disease in heart
transplant recipients and the major cause of late graft
failure. A characteristic feature of CAV is intimal
hyperplasia of coronary arteries due to vascular smooth
muscle cell (VSMC) proliferation. Currently, the only
treatment available to prevent CAV is mechanistic
target of rapamycin (mTOR) inhibitors. However,
little is known about their mechanism of action in
VSMCs beyond signaling alterations. The aim of this
study was to determine the transcriptional effects of
mTOR inhibitors in VSMCs. Candidate transcripts
were identified by a microarray analysis of human
coronary arteries transplanted to immunodeficient
mice and treated with mTOR inhibitors in vivo.
This genome­wide approach identified two major
groups of proliferation­ and inflammation­related
genes that were downregulated by mTOR blockade.
We investigated if selected transcripts were mTOR­
dependent in model experimental systems of cultured
coronary arteries and VSMCs.
Materials and methods: Human coronary arteries
and VSMCs were cultured in vitro and treated
with the mTOR inhibitor, rapamycin at various
concentrations and durations. Cultured cells were also
treated with tumor necrosis factor (TNF) to induce
pro­inflammatory responses similar to known NFkB
activation in arteries immediately after transplantation
and during organ culture. Real­time quantitative PCR
was used to evaluate the effects on gene expression.
Results: In cultured VSMCs, the cell proliferation
genes CCNA2, HIST1H3G, MKI67, and TOP2A
and the inflammatory gene TLR3 were downregulated
by rapamycin, with a peak effect after 24 hours of
treatment. In contrast, the inflammatory chemokines
CXCL9 and CXCL10 were upregulated by rapamycin
in TNF­treated VSMCs with a peak effect after 72
hours of treatment, contradictory to the microarray
results. In cultured coronary arteries, downregulation
was observed for MKI67 and TOP2A and the
inflammatory genes IFI30 and SPP1 after 72 hours of
rapamycin treatment.
Conclusions: The regulation of several cell prolifer­
ation genes by mTOR in cultured arteries and cells
is consistent with the microarray analysis of coronary
artery grafts in humanized mice, and suggests that