Goðasteinn - 01.09.2004, Side 194

Látnir 2003
Goðasteinn 2004
Þorsteinn var farsæll bóndi, hann bjó góðu búi, sem skilaði afrakstri. Þau
hjónin stóðu samhent í daglegu starfi og áttu saman langa og farsæla sambúð.
Búskapurinn var ævistarf hans og hugur hans var allur bundinn Guttormshaga,
þar lifði hann og bjó - þar var lífsstarfinu skilað.
Og jörðin var honum kær, - hver blettur, hvert leiti, hver hóll átti sitt örnefni og
Þorsteinn þekkti þau öll, hann þekkti hvern lófastóran blett á landinu sínu, kunni
skil á öllu og hélt því til haga. Og hann naut þeirrar gleði sem ein færir bóndanum
sátt, þegar hann lítur yfir jörð sína og sér tún breiðast út og þriflegan búfénað
dreifa sér um haga og vera rekinn á afrétt á sumrin.
Með árunum gekk Olafur sonur hans til liðs við hann og tók við búskapnum að
fullu árið 1964, en þau Þorsteinn og Ólöf bjuggu í mörg góð og heillarík ár í húsi
sínu í skjóli þeirra Ólafs og Helgu tengdadóttur þeirra, og nutu þau umönnunar
þeirra og ástríkis allt þar til Ólöf veiktist og fór að Lundi fyrir rúmu ári en Þor-
steinn var heima þar lil rúmum tveimur mánuðum fyrir andlátið.
Þorsteinn var maður óbyggðanna. Hann var náttúruunnandi og naut sín á fjöll-
um, og þegar þangað var haldið, sló hjarta hans í takt við eðli landsins. Þar naut
hann þess að takast á við óblíð náttúruöflin sem og skynja og njóta fegurðarinnar.
Hann fór um árabil í fjallferðir á haustin upp á Landmannaafrétt. Hann þekkti
afréttinn vel, var fróður um öll örnefni og staðháttu. Þar var hann á heimavelli,
aðgætinn og athugull, haggaðist lítt á hverju sem gekk, í ógöngum sem illviðrum,
í slíkum aðstæðum skyldi manninn reyna og þar kom lundin og karlmennskan í
ljós.
Náttúra landsins og ekki síst hálendið var í einhvers konar dularfullu samhengi
við lífsviðhorf Þorsteins og mótaði hann sem einstakling. Hann fann uppsprettu
gleði og nautna í línum fjallanna, í litbrigðuni lands og lagar, í nið fossanna,
hrikaleik gljúfranna og sendnum skriðum öræfanna, á vetrarkvöldum í tindrandi
stjörnum og iðandi norðurljósum. - þá var hann í lifandi tengslum við landið, -
samofinn því.
Þorsteinn var fulltrúi hinna gömlu gilda, en á hans búskaparárum lifði hann
eina þá mestu byltingu sem orðið hefur í íslenskum sveitum - lifði að sjá sveit-
irnar verða megnugar um að fæða þjóðina og gott betur, og heyra hvatningu til
bænda um að framleiða minna. Þessar þjóðlífsmyndir dró hann upp í pistlum
sínum er hann drap niður penna, skýrt og án skrúðmælgi, - tjáði hugsanir sínar
umbúðalaust, reit skoðanir sínar og dró ekkert undan. Hann talaði ekki til að
þóknast viðmælanda sínum, heldur til að lýsa hugsun sinni og fá aðra skoðun á
móti. Þetta átti hann afskaplega auðvelt með, því hann hlaut í vöggugjöf óvenju-
legt næmi fyrir íslenskri tungu og máli og beitti þeim hæfileikum óspart í skrifum
sínum. Hann var fróðleiksbrunnur og frásagnargáfan var honum meðfædd og
nærð í uppvexti og hann hafði lifandi áhuga á fólki og mannlífinu öllu, þjóð-
félags- og heimsmálum, stálminnugur og alls staðar var hann vel með á nótunum.
-192-